Ta choroba kości skraca życie. Tak ochronisz się przed schorzeniem, które dotyka miliony ludzi
Osteoporoza nazywana jest „cichą chorobą”, ponieważ przez długi czas może rozwijać się bezobjawowo, a pierwsze objawy często pojawiają się dopiero przy złamaniu. W miarę postępu choroby kości stają się kruche i podatne na uszkodzenia, co prowadzi do poważnych urazów, często wymagających długotrwałego leczenia i rehabilitacji. Przewiduje się, że do 2030 roku liczba osób z osteoporozą lub niską masą kostną znacząco wzrośnie, głównie z powodu starzejącej się populacji i rosnących czynników ryzyka związanych ze stylem życia. Jakie są najważniejsze czynniki sprzyjające rozwojowi osteoporozy?
To najważniejsze czynniki sprzyjające rozwojowi osteoporozy
Jako najważniejsze czynniki sprzyjające rozwojowi osteoporozy wymienia się m.in. brak aktywności fizycznej, zła dieta uboga w wapń i witaminę D, palenie tytoniu czy nadużywanie alkoholu. Kluczowe znaczenie dla profilaktyki mają regularne ćwiczenia, zdrowa dieta bogata w wapń, witaminę D i K oraz unikanie używek. Wczesne diagnozowanie osteoporozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia mogą znacznie zredukować ryzyko poważnych złamań i poprawić jakość życia pacjentów.
Osteoporoza zazwyczaj nie daje żadnych objawów, aż do momentu kiedy wystąpi pierwsze złamanie. Wówczas wystarczy zrobić proste badanie RTG, aby dostrzec, że nasze kości są słabe i rozwija się osteoporoza. Ostatecznie zmniejsza się wytrzymałość naszych kości, z kolei zwiększa kruchość. Warto wiedzieć, że ryzyko kolejnych złamań rośnie, szczególnie w okolicach bioder, ale też kręgosłupa czy nadgarstków.
Tak boli rak kręgosłupa. Nigdy nie lekceważ tego objawu Jakie objawy dają przerzuty raka? To sygnały, że w twoim organizmie dzieje się coś złegoOsteoporoza jest poważnym problemem zdrowotnym
Osteoporoza stanowi poważny problem zdrowotny, szczególnie w starzejącym się społeczeństwie, gdzie niska masa kostna jest częstym zjawiskiem. Narodowa Fundacja Osteoporozy wskazuje, że ponad 10 milionów Amerykanów cierpi na tę chorobę, a aż 43 miliony osób mają niską masę kostną, co może prowadzić do osteoporozy. Prognozy są niepokojące — do 2030 roku liczba dorosłych z osteoporozą lub niską masą kostną wzrośnie o ponad 30%, co oznacza 71 milionów przypadków.
Osteoporoza niesie za sobą poważne skutki zdrowotne. Złamania wynikające z tej choroby są nie tylko bolesne, ale często wymagają hospitalizacji i mogą prowadzić do trwałej niepełnosprawności. Osoby dotknięte złamaniami osteoporotycznymi borykają się z przewlekłym bólem, a ich codzienne funkcjonowanie może ulec drastycznemu pogorszeniu.
Osteoporoza wpływa także na zdrowie psychiczne, gdyż wiele osób doświadcza depresji związanej z obniżeniem jakości życia i ograniczeniami w poruszaniu się. Co trzy sekundy dochodzi do złamania osteoporotycznego, co przekłada się na około 9 milionów złamań rocznie na całym świecie. Profilaktyka osteoporozy oraz wczesne leczenie osób z niską masą kostną są kluczowe w ograniczeniu liczby przypadków i ich poważnych konsekwencji.
Choroba niesie za sobą groźne konsekwencje
Osteoporoza jest jednym z poważniejszych problemów zdrowotnych w społeczeństwach rozwiniętych. Szacunki Narodowej Fundacji Osteoporozy są alarmujące: ponad 10 milionów Amerykanów ma zdiagnozowaną osteoporozę, a 43 miliony osób wykazuje niską masę kostną, która często jest wstępem do rozwoju choroby. Co więcej, przewiduje się, że liczba dorosłych dotkniętych osteoporozą lub niską masą kostną wzrośnie do 2030 roku o ponad 30%, osiągając aż 71 milionów przypadków.
Choroba ta niesie za sobą groźne konsekwencje. Złamania osteoporotyczne, których na świecie odnotowuje się aż 9 milionów rocznie (czyli jedno co trzy sekundy), prowadzą do przewlekłego bólu, a często również hospitalizacji i długotrwałej rehabilitacji. W wyniku tych urazów wielu pacjentów zmaga się z trwałymi ograniczeniami ruchowymi, co zwiększa ryzyko niepełnosprawności, depresji oraz obniża jakość życia. Osteoporoza jest również związana ze wzrostem śmiertelności, zwłaszcza u osób starszych, u których złamania biodra czy kręgosłupa mogą być szczególnie niebezpieczne.
Działania profilaktyczne, takie jak zdrowa dieta bogata w wapń i witaminę D, regularna aktywność fizyczna oraz unikanie używek, mogą pomóc w zapobieganiu tej „cichej chorobie” i ograniczeniu jej groźnych skutków.
Bardzo ważna jest profilaktyka
Warto wiedzieć, że profilaktyka osteoporozy obejmuje badania przesiewowe, które są kluczowe w ocenie gęstości kości i wykrywaniu wczesnych zmian. Dzięki nim można wdrożyć odpowiednią suplementację i zalecenia zapobiegające rozwojowi choroby. Choć lekarze rodzinni nie mogą bezpośrednio kierować na densytometrię, mają możliwość wystawienia skierowania do poradni specjalistycznych, takich jak poradnia ortopedyczna, reumatologiczna czy traumatologii ruchu. Tam po konsultacji można uzyskać skierowanie na badanie gęstości kości, które jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ).
Ministerstwo Zdrowia rekomenduje densytometrię przede wszystkim kobietom w wieku 50–70 lat, nawet jeśli nie doświadczyły złamań lub urazów. Wynika to z faktu, że po menopauzie kobiety są szczególnie narażone na utratę masy kostnej z powodu zmian hormonalnych, zwłaszcza spadku poziomu estrogenów, który przyczynia się do szybszego ubytku kości. Regularne badania gęstości kości, odpowiednia dieta, aktywność fizyczna i suplementacja (w tym wapń i witamina D) pomagają zmniejszyć ryzyko osteoporozy oraz poważnych złamań w późniejszych latach. Badania naukowe potwierdzają, że okres po menopauzie wiąże się ze znacznym wzrostem ryzyka osteoporozy u kobiet. Gwałtowny spadek poziomu estrogenów, który następuje po zakończeniu okresu reprodukcyjnego, ma istotny wpływ na osłabienie ochrony tkanki kostnej. Estrogeny odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu gęstości kości, wspierając ich regenerację i zapobiegając nadmiernemu rozpadowi tkanki kostnej. Gdy poziom estrogenów spada, proces utraty masy kostnej przyspiesza, co prowadzi do zwiększonego ryzyka złamań.
Zdaniem specjalistów styl życia ma kluczowe znaczenie w profilaktyce osteoporozy. Na rozwój tego schorzenia wpływa wiele czynników związanych z codziennymi nawykami, w tym m.in. palenie papierosów, dieta uboga w wapń, niedobory witaminy D, brak aktywności fizycznej czy też nadużywanie alkoholu. Aby zredukować ryzyko osteoporozy, naukowcy zalecają kobietom powyżej 50. roku życia i mężczyznom po 70-tce spożywanie co najmniej 1200 mg wapnia dziennie, najlepiej z naturalnych źródeł, takich jak mleko, jogurty, sery, warzywa zielonoliściaste (np. brokuły, jarmuż), migdały oraz ryby, zwłaszcza sardynki i łosoś.
Ważne jest również, aby zadbać o regularne uzupełnianie witaminy D, poprzez ekspozycję na słońce lub suplementację, co wspiera prawidłowe wchłanianie wapnia i ochronę kości. Regularna aktywność fizyczna, nawet w umiarkowanym zakresie, może pomóc w utrzymaniu mocnych kości i poprawie ogólnej kondycji zdrowotnej.
Czytaj też:
Osteoporoza – jak z nią żyć? Praktyczne wskazania dla chorych
Ta choroba długo przebiega bezobjawowo - mówi Agata Skwarek-Szewczyk, specjalistka reumatologii
