Wyszukaj w serwisie
choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne zdrowie psychiczne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Choroby > Te żyłki na brzuchu mówią jasno, że wątroba jest chora. Gdy je zobaczysz, natychmiast do lekarza
Marta Uler
Marta Uler 09.09.2024 13:36

Te żyłki na brzuchu mówią jasno, że wątroba jest chora. Gdy je zobaczysz, natychmiast do lekarza

Głowa meduzy to objaw poważnej choroby.
Fot. Shutterstock/Andrey_Popov

Objawy niektórych chorób są nietypowe i niespecyficzne. Można im przypisać wiele przyczyn. Ale są też takie, które dla lekarza są jednoznaczne, a zalicza się do nich tzw. głowa meduzy. To określenie na zasinienie wokół pępka, często połączone z wyraźnym uwidocznieniem żył w tym miejscu.

"Głowa meduzy" to objaw chorej wątroby. Tak objawia się marskość tego narządu, który to stan może rozwijać się przez wiele lat i długo nie dawać wyraźnych objawów. Ale kiedy już dostrzeżesz "głowę meduzy", konieczna będzie natychmiastowa konsultacja z lekarzem.

"Głowa meduzy" to objaw poważnej choroby

"Głowa meduzy” nie jest chorobą samą w sobie, ale jest to objaw poważnego stanu toczącego się w organizmie. Chodzi o marskość wątroby. To jednostka, w której zdrowe komórki wątroby włóknieją i są zastępowane tkanką bliznowatą. Proces ten jest skutkiem przewlekłego uszkodzenia wątroby, spowodowanego różnymi czynnikami, takimi jak:

  • nadużywanie alkoholu,
  • przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B lub C, 
  • choroby metaboliczne,
  • długotrwałe zażywanie niektórych leków.

Wątroba odgrywa kluczową rolę w organizmie. Filtruje krew, usuwa toksyny i produkuje ważne białka. W miarę postępu choroby narząd ten traci jednak zdolność do regeneracji, co skutkuje zaburzeniem jej funkcji. Wtedy pojawiają się liczne problemy zdrowotne, w tym niewydolność wątroby i nadciśnienie wrotne, czyli znaczny wzrost ciśnienia w żyle, która doprowadza krew do gruczołu wątrobowego.

Fot. Pixabay/ezibear
Najgorsze warzywo, jakie można dodać do rosołu. Zupa z nim staje się toksyczna Szykuje się przełom w medycynie? Naukowcy twierdzą, że mają lek na raka

Jak rozpoznać "głowę meduzy"?

Termin "głowa meduzy" odnosi się do widocznych, poszerzonych naczyń krwionośnych na skórze brzucha, które przypominają promieniście rozchodzące się macki mitycznej Meduzy. Te żyłki pojawiają się w wyniku nadciśnienia wrotnego, które jest konsekwencją upośledzenia przepływu krwi przez uszkodzoną wątrobę. W efekcie krew szuka alternatywnej drogi przepływu, wykorzystując naczynia krwionośne w ścianie brzucha, co prowadzi do ich poszerzenia i uwidocznienia.

Widok "głowy meduzy" nie jest oczywiście tylko problemem estetycznym. To poważny sygnał, że wątroba jest już poważnie uszkodzona. Nieleczone nadciśnienie wrotne może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak krwawienie z żylaków przełyku, wodobrzusze czy encefalopatia wątrobowa.

Wyróżniamy "głowę meduzy wewnętrzną” i "głowę meduzy zewnętrzną”. Czym się różnią?

  • głowa meduzy wewnętrzna (łac. caput medusae internum) – częściej występujące poszerzenie żył wewnętrznych ściany brzucha, dające się uwidocznić podczas badania USG Doppler,
  • głowa meduzy zewnętrzna (z łac. caput medusae externum) — poszerzenie żył położonych dookoła pępka, pojawiające się tylko wtedy, gdy drożność żył okołopępkowych jest zachowana (co zdarza się u około 1 proc. chorych).
Fot. wikipedia.org/James Heilman, MD

Inne objawy marskości wątroby

Choć "głowa meduzy” jest ewidentnym objawem wskazującym na marskość wątroby, ta choroba manifestuje się także w wielu innych, subtelniejszych formach, które często są ignorowane na wczesnych etapach. Warto tu zwrócić uwagę na:

  • chroniczne zmęczenie, osłabienie,
  • zażółcenie skóry i oczu (żółtaczka) – z powodu zaburzonej funkcji wątroby bilirubina gromadzi się we krwi,
  • obrzęki nóg i kostek – upośledzona wątroba nie produkuje wystarczającej ilości białek, co może prowadzić do zatrzymywania płynów w organizmie,
  • świąd skóry,
  • wodobrzusze,
  • krwawienia z dziąseł,
  • wzdęcia
  • brak apetytu,
  • zmianę sylwetki – pacjent ma wyraźnie powiększony brzuch, a przy tym szczupłe kończyny;

Marskość wątroby często rozwija się w sposób bezobjawowy przez wiele lat, dlatego regularne badania kontrolne są kluczowe, zwłaszcza jeśli pacjent znajduje się w grupie ryzyka (choroba alkoholowa, przewlekłe zapalenie wątroby). Widoczne żyłki na brzuchu to jednak sygnał, że choroba jest już zaawansowana i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Szybka diagnoza i leczenie mogą spowolnić postęp choroby i zapobiec powikłaniom.

Leczenie marskości wątroby

Niestety, marskość wątroby jest chorobą nieodwracalną. Leczenie skupia się głównie na spowolnieniu jej postępu, łagodzeniu objawów oraz zapobieganiu powikłaniom. W zależności od przyczyny marskości lekarz może zalecić:

  • farmakoterapię leki obniżające ciśnienie w żyle wrotnej, redukujące ryzyko krwawień z żylaków czy leki moczopędne na wodobrzusze,
     
  • zmianę stylu życia – całkowita rezygnacja z alkoholu, zdrowa dieta, ograniczenie soli i regularna aktywność fizyczna,
     
  • przeszczep wątroby w przypadkach zaawansowanej marskości, gdy inne metody leczenia zawodzą, przeszczepienie wątroby może być jedyną opcją.

Zobacz także:

Po tym poznasz, że alkohol uszkodził Twoją wątrobę. Wcale nie trzeba się upijać

Jaki wpływ na wątrobę ma kawa? Zaskakujące odkrycia naukowców!

To charakterystyczny objaw raka wątroby. Pojawia się u 40 proc. pacjentów