Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Żywienie > Zakazane w Danii i Francji. Niszą wątrobę, nerki i serce. Do tego zwiększają ryzyko raka
Adrianne  Mazurek
Adrianne Mazurek 09.04.2025 21:01

Zakazane w Danii i Francji. Niszą wątrobę, nerki i serce. Do tego zwiększają ryzyko raka

Dania i Francja zakazują wiecznych chemikaliów.
Fot. Canva

Unia Europejska działa, aby jak najmniej toksyn przedostawało się do żywności, a wraz z nią - do naszych organizmów. Najgorsze są toksyny nazywane PFAS – grupy toksycznych związków chemicznych, inaczej "wieczne chemikalia". Substancje te są obecne w tysiącach produktów codziennego użytku, w tym w opakowaniach jednorazowych żywności czy kosmetykach. Stwarzają one zagrożenie nie tylko dla nas, ale i dla środowiska, bowiem nie ulegają biodegradacji. Nowe regulacje Unii mogą znacząco wpłynąć na rynek konsumencki, a Dania i Francja poszły krok dalej i już mają wprowadzone odpowiednie nakazy i zakazy.

Unia zakazuje, chemia się kumuluje

Unijne władze działają, żeby świat wolny był od toksyn. Aktualnie trwają prace nad finalizacją projektu rorządzenia, które może diametralnie zmienić rynek produktów konsumenckich. Dotyczy on zakazu stosowania PFAS, czyli grupy związków chemicznych, które inaczej określane są mianem “wiecznych chemikaliów".

Dlaczego wieczne chemikalia? Głównie dlatego, że są wyjątkowo trwałe i nie rozkładają się - od lat są wykorzystywane w tysiącach artykułów codziennego użytku, począwszy od materiałów budowlanych i elektroniki, przez odzież i naczynia, po kosmetyki i - niestety, żywność. Nie trzeba się domyślać, że PFAS nie rozkładają się nigdzie - ani w środowisku, ani w organizmach żywych. Kumulują się, a to może prowadzić do poważnych chorób - w tym:

  • uszkodzenia nerek; 
  • uszkodzenia wątroby; 
  • zaburzeń hormonalnych; 
  • chorób tarczycy;
  • rozwoju nowotworów (zwłaszcza jąder i tarczycy).

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Początkowo sądzono, że regulacje w tej dziedzinie wejdą w życie dopiero po 2026 r. Ale nie ma na co czekać - komisarz UE ds. środowiska, Jessika Roswall, pod koniec 2024 r. ogłosiła przyspieszenie prac nad nowymi przepisami. Problem jest priorytetowy, a propozycje regulacji są obecnie przedstawiane i konsultowane z państwami członkowskimi. I słusznie - niektóre państwa już wprowadziły stosowane zakazy. Gdzie znajdziemy wieczne chemikalia? M.in. w pudełkach na żywność:

Frytki w pudełku - mogą zawierać PFAS

Wieczne chemikalia są wręcz niezniszczalne. PFAS, czyli związki per— i polifluoroalkilowe, to syntetyczne substancje chemiczne charakteryzujące się wyjątkową odpornością na wodę, tłuszcze, wysokie temperatury i tarcie. Kiedyś uważano to za ich zasługę, teraz wiadomo, że nie będzie łatwo oczyścić z nich świat. 

Polecamy: W 4 z 9 jogurtów wykryto niebezpieczny związek. Nie dawaj ich dzieciom

Gdzie znajdziemy te związki?

W tym przypadku lista jest niestety długa:

  • papierowych opakowaniach na fast foody,
  • tackach i papierze do pieczenia odpornym na tłuszcz,
  • torebkach na popcorn do mikrofalówki,
  • opakowaniach typu "na wynos",
  • niektórych butelkach PET i foliach spożywczych,
  • antyperspirantach oraz piankach do golenia,
  • kremach z filtrem UV,
  • podkładach i pudrach do twarzy,
  • wodoodpornych tuszach do rzęs i eyelinerach,
  • pomadkach i balsamach do ust,
  • patelniach i garnkach z powłoką teflonową (PTFE),
  • tanich silikonowych akcesoriach kuchennych,
  • plamoodpornych obrusach, firanach i dywanach, 
  • tkaninach technicznych, kurtkach przeciwdeszczowych i sportowych z membranami DWR,
  • produktach do impregnacji tkanin i obuwia.

W zasadzie moglibyśmy wymieniać jeszcze długo. Czytaj też: W innych krajach zakazane, w Polsce nadal kupisz bez problemu
 

Dania i Francja już zakazały!

Niektóre kraje Unii, takie jak Dania i Francja, już wcześniej wprowadziły własne obostrzenia dotyczące PFAS. Zakazały m.in. stosowania tego surowca w odzieży wodoodpornej i produktach higienicznych. Czyli można… Pytanie tylko, na co czeka reszta świata, w tym Polska?

Polecamy: W Danii te suplementy zakazano. Polacy łykają na potęgę