Cholera - pierwsze objawy choroby. Jak rozpoznać, że doszło do zakażenia
W niedzielę (20 lipca 2025) media obiegła wiadomość o pierwszym od lat przypadku cholery w Polsce. Jak poinformował Główny Inspektor Sanitarny, dr Paweł Grzesiowski, do szpitala w Stargardzie trafiła starsza pacjentka, u której w badaniach molekularnych wykryto bakterie przecinkowca cholery.
Pacjentka przetransportowano do szpitala w Stargardzie z powodu mocno nasilonych objawów ze strony układu pokarmowego. Choć na ostateczne potwierdzenie zachorowania na cholerę potwierdzą dopiero badania toksykologiczne, już teraz wiemy, że w jej organizmie znajdują się bakterie. Przypadek jest o tyle ciekawy, że pacjentka nie wyjeżdżała ostatnio z Polski, a choroba nie jest endemiczna dla naszego kraju.
- Pierwszy od lat przypadek cholery w Polsce dotyczy starszej kobiety, która nie opuszczała kraju, co budzi szczególne obawy epidemiologiczne
- Cholera to choroba przenoszona przez skażoną wodę lub żywność, a jej głównym objawem jest charakterystyczna wodnista biegunka przypominająca wodę po płukaniu ryżu
- Zakażenie cholery prowadzi do groźnego odwodnienia organizmu, które bez szybkiej interwencji może skutkować śpiączką lub śmiercią
- Rozpoznanie cholery wymaga badań molekularnych i toksykologicznych, a w przypadku nagłego, silnego odwodnienia należy niezwłocznie zgłosić się do szpitala
Cholera – co to za choroba?
Cholera to choroba zakaźna wywoływana przez bakterie przecinkowca cholery (Vibro cholerae). Patogen jest trudny do pełnego wyeliminowania, gdyż przez długi czas może przetrwać – i rozmnażać się – poza organizmem nosiciela, głównie w wodzie i glebie skażonej ludzkimi odchodami.
Do zakażenia człowieka dochodzi przez spożycie skażonej wody lub żywności, np. niedogotowanych owoców morza. Co ciekawe, człowiek jest jedynym rezerwuarem choroby – inne zwierzęta nie mogą zarażać się, ani przenosić cholery.
Pierwsze objawy cholery
Pierwsze objawy zakażenia rozwijają się ok. 1,5 doby od zakażenia; w niektórych przypadkach okres inkubacji może być dłuższy – do 5 dni. U chorego pojawiają się ostre objawy ze strony układu pokarmowego, w tym:
• wodnista biegunka,
• wymioty.
Wymienionym objawom nie towarzyszą bóle brzucha ani gorączka, co nie oznacza jednak, że choroba jest niebezpieczna.
Najbardziej charakterystycznym objawem jest właśnie biegunka, która wyglądem przypomina wodę z płukania ryżu – jest jasna i mętna. Dzieje się tak, ponieważ toksyny wydzielane przez bakterie cholery upośledzają wchłanianie wody w jelitach i powodują intensywne oddawanie płynów z organizmu.
Wraz z biegunką w przebiegu cholery z ciała wydostają się olbrzymie ilości bakterii. Osoba, która przechodzi cholerę bezobjawowo, wydala od 10 tys. do 100 tys. bakterii cholery na gram (!) odchodów. Na charakterystyczną konsystencję wpływa również obecność martwych komórek, których przybywa w miarę odwodnienia. Przeczytaj też: Te objawy mogą zagrażać życiu. Tak organizm ostrzega przed odwodnieniem
Dlaczego cholera jest niebezpieczna?
Zakażenie cholerą stanowi zagrożenie dla życia ze względu na wysokie ryzyko odwodnienia organizmu. Szacuje się, że w ostrym epizodzie chory wydala nawet litr wody na godzinę. Jeśli nie otrzyma odpowiedniej opieki, odwodnienie doprowadzi do zaburzeń elektrolitowych, a w konsekwencji do:
• skurczowych bólów mięśni,
• nasilonego pragnienia,
• suchości w jamie ustnej,
• chrypki,
• utraty elastyczności skóry,
• zapadnięcia oczu,
• zaostrzenia rysów twarzy.
Chociaż u zdecydowanej większości osób zakażenie cholerą przebiega bezobjawowo, u chorych z ostrymi objawami w ciężkich przypadkach dochodzi do zaburzeń orientacji, śpiączki i śmierci. Przeczytaj też: Tajemnicza choroba w natarciu. Wystarczy jej 48 godzin. Nie żyje już 60 osób
Skąd wiedzieć, że doszło do zakażenia cholerą?
Jedynym sposobem na potwierdzenie zakażenia cholerą są badania – w pierwszej kolejności badania molekularne, które wykrywają obecność bakterii w kale. Aby potwierdzić chorobę, konieczne jest wykonanie dodatkowych badań toksykologicznych – tylko w ten sposób możliwe jest stwierdzenie, że objawy wywołane są właśnie przez toksyny produkowane przez przecinkowca cholery.
Kiedy udać się do lekarza? Jak przekonuje dr Cubala:
Jeśli macie przypadek, że jest bardzo szybkie odwodnienie, postępujące i takie dziwne, bardzo wodniste stolce, to szybko do szpitala.
Źródła:
• Gov.pl
• Nelson, E., Harris, J., Glenn Morris, J. et al. Cholera transmission: the host, pathogen and bacteriophage dynamic. Nat Rev Microbiol 7, 693–702 (2009). https://doi.org/10.1038/nrmicro2204
