Polacy uwielbiają te słodycze. A to prawdziwy pakiet związków rakotwórczych
Sięgamy po nie bez zastanowienia — w pracy, w szkole, a nawet po treningu. Kuszą smakiem, niską ceną i obietnicą natychmiastowej energii. Wystarczy chwila, by sięgnąć po nie przy kasie lub wyjąć z automatu. Dla wielu to codzienny rytuał i szybki sposób na poprawę nastroju. Ale ta wygoda ma drugą stronę medalu – to mieszanka utwardzonych tłuszczów, emulgatorów, barwników i konserwantów, które w nadmiarze mogą szkodzić zdrowiu i zwiększać ryzyko chorób, w tym nowotworów.
- Popularne słodycze są łatwo dostępne i konsumowane niemal codziennie
- Trzeba wiedzieć, że mają bardzo długi termin ważności, co wymaga dodania wielu konserwantów i emulgatorów
- Badania wskazują na związek pomiędzy składnikami takich przekąsek a wyższym ryzykiem nowotworów
- Alternatywą może być domowa wersja słodkości — prosty przepis, kontrolowane składniki i krótszy termin przechowywania
Ulubione słodycze Polaków
Są niemal wszechobecne — zobaczymy je przy kasie w supermarkecie, w automatach w szkołach, w pracy, a także w urzędach, czy ośrodkach medycznych. Wygodna przekąska „na szybko” sprawia, że sięgamy po nie bez zastanowienia.
Są tanie, kompaktowe, pakowane atrakcyjnie i gwarantują doznanie natychmiastowej przyjemności. W warunkach polskiego rynku częściej niż inne słodycze wybieramy właśnie batonik — bo łatwo, bo znajomo, bo „na raz”. W skrócie: dostępność + nawyk + marketing = ogromne spożycie.
Przeczytaj też: Ten przysmak znany z PRL-u to bogactwo olejów. Tak wybierzesz najlepszy w sklepie
Jak długo może to leżeć na półce w sklepie?
Te słodycze charakteryzują się bardzo długą datą ważności. To z jednej strony atut — ale z drugiej sygnał, że zostały wzbogacone szeregiem dodatków, które zapewniają trwałość, smak, kolor czy konsystencję. Oto najczęstsze z nich i ich możliwy wpływ na organizm:
- Emulgatory (np. mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych E471, karageniny E407) — według badań wyższe ich spożycie wiązało się z wyższym ryzykiem nowotworów ogólnych, piersi i prostaty
- Konserwanty, substancje przedłużające trwałość — mogą wpływać m.in. na zaburzenia mikrobioty jelitowej
- Sztuczne słodziki — mogą być wiązane z zaburzeniami metabolicznymi
- Barwniki – nierzadko prowadzące do problemów neurologicznych, szczególnie w przypadku dzieci
- Metale ciężkie i zanieczyszczenia w wyrobach czekoladowych (które często stanowią bazę batona) — np. ołów, kadm
W efekcie: produkt, który wygląda na niewinny, może zawierać substancje, których długoterminowy wpływ na zdrowie jest mocno niepewny.
Przeczytaj też: Ten suplement jest rakotwórczy i genotoksyczny. GIS zakazuje stosowania
Lepiej tego nie jedz
Dane epidemiologiczne powoli wskazują, że im większe spożycie wysoko przetworzonych produktów spożywczych — w tym batonów — tym wyższe ryzyko niektórych chorób, w tym nowotworów.
Na przykład: w dużym badaniu kohortowym stwierdzono, że wyższe spożycie emulgatorów (jak E471 czy E407) było związane z wyższą częstością raka. Równocześnie organizacje zdrowotne ostrzegają, że choć związek przyczynowy nie jest jeszcze w pełni potwierdzony, „dieta bogata w ultra-przetworzoną żywność może podnosić ryzyko chorób przewlekłych, w tym nowotworów”.
Dlatego — choć nie można powiedzieć, że każdy baton spowoduje nowotwór — logiczne wydaje się ograniczenie ich spożycia. Zdrowie warto stawiać ponad chwilową przyjemnością.
Przeczytaj też:
Zrób sobie batony w domu
Jeśli masz ochotę na słodycz — zrób ją samodzielnie i świadomie. Oto prosty przepis na domowe batony:
Składniki:
- 200 g płatków owsianych
- 100 g masła orzechowego (bez dodatku cukru)
- 50 g miodu lub syropu klonowego
- 50 g posiekanych orzechów lub migdałów
- 30 g suszonych owoców (np. daktyle, żurawina)
- 1 łyżeczka wanilii
Wykonanie:
- W garnuszku podgrzej masło orzechowe z miodem, aż się połączą.
- W dużej misce wymieszaj płatki, orzechy, suszone owoce i wanilię.
- Dodaj mieszankę masła + miodu, dokładnie wymieszaj.
- Masę przełóż do formy wyłożonej papierem do pieczenia, dociśnij.
- Wstaw do lodówki na minimum 2 godziny, po tym pokrój na batony.
Przechowywanie:
Zamknięte w szczelnym pojemniku w lodówce – do 7 dni. Można też zamrozić na dłużej (do 2 tygodni). Dzięki temu masz kontrolę nad składnikami, zerowe dodatki przemysłowe i lepszą jakość przekąski.
Źródła: hconsumerreports.org/health/food-safety/lead-and-cadmium-in-dark-chocolate-a8480295550/, pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4288276/, pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10863884/
