Ten dziecinnie prosty test może komuś uratować życie. Zrób go osobie, u której podejrzewasz udar!
Na udar mózgu umiera co piąta osoba – tak wynika ze statystyk. Jednak wczesne rozpoznanie oznak udaru i wezwanie pomocy zwiększa szansę na przeżycie i może uchronić przed kalectwem. Jak rozpoznać, że ktoś dostała udaru? Zrób test F.A.S.T. Nie musisz przechodzić żadnego kursu, by się go nauczyć. Wystarczy, że przeczytasz ten artykuł! Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą kardiologiem dr n. med. Ewa Uścińską.
Test F.A.S.T – test który może uratować życie
Test F.A.S.T (nazwa pochodzi od pierwszych liter: face, arms, speech, time) to proste badanie umożliwiające ustalenie, czy dana osoba na pierwsze symptomy udaru. By rozpoznać, czy dana osoba ma udar mózgu, należy skoncentrować przeanalizować wyraz jej twarzy, ramiona, sposób mowy i w razie potrzeby szybko wezwać pogotowie.
• Face (twarz) – poproś potencjalnego chorego, aby się uśmiechnął i obserwuj, czy jego twarz wtedy jest symetryczna. Gdy zauważysz, że podczas uśmiechania któryś z kącików ust opada, to może to oznaczać, że u tej osoby wystąpił udar
• Arms (ramiona) – poproś daną osobę, by zamknęła oczy i podniosła ręce. Charakterystycznym objawem udaru jest osłabienie siły mięśniowej kończyn górnych lub dolnych. Gdy zauważysz, że jedno z ramion opada lub jest niżej, może to oznaczać, że osoba ta ma udar
• Speach (mowa) – poproś chorego, by powiedział proste zdanie. Może być to dowolne zdanie np. przedstawienie się. Poproś również, by je powtórzył. Gdy zauważysz, że osoba ta bełkocze, może to oznaczać, że wystąpił udar.
• Time (czas) – gdy zauważysz choćby jeden z wymienionych objawów, wezwij pogotowie.
Jak rozpoznać udar mózgu?
Podstawowym badaniem diagnostycznym, które potwierdza, czy rzeczywiście doszło do uszkodzenia mózgu jest tomografia komputerowa głowy: „pozwala na uwidocznienie ogniska udarowego oraz rozpoznanie czy mamy do czynienia z udarem niedokrwiennym czy krwotocznym. Jeśli są do tego wskazania, podczas wykonywania tomografii podaje się kontrast, który umożliwi dokładniejsze uwidocznienie nieprawidłowości, w tym również uwidocznienie naczyń mózgowych i ewent. nieprawidłowości w ich budowie. Zazwyczaj tomografia komputerowa wystarczy do rozpoznania udaru mózgu, jeśli jednak istnieją jakieś wątpliwości diagnostyczne, wykonuje się dodatkowo rezonans magnetyczny, który jest badaniem dokładniejszym, ale mniej dostępnym”. - powiedział kardiolog dr n. med. Ewa Uścińska.
Dopiero po tomografii komputerowej i niekiedy po rezonansie magnetycznym można ustalić, jaki sposób leczenia zastosować. Jednak to nie wszystko: „Czasem w trakcie hospitalizacji kilkakrotnie wykonuje się tomografię komputerową, aby ocenić czy ogniska udarowe ulegają progresji czy regresji. Jeśli mamy do czynienia z udarem niedokrwiennym, przeprowadza się badania kardiologiczne, takie jak echo serca, Holter EKG, czy Doppler tętnic szyjnych. Dodam, że „zwykłe” EKG spoczynkowe jak również badania laboratoryjne krwi wykonuje się zawsze, najczęściej podczas przyjmowania do szpitala, jeszcze przed przewiezieniem pacjenta do pracowni tomografii komputerowej”. - powiedział kardiolog dr n. med. Ewa Uścińska.
Co dalej z osobą która dostała udaru mózgu?
Następstwem udaru mózgu może być zgon. Gdy występuje udar krwotoczny, śmiertelność wynosi ok. 50%. W przypadku udaru niedokrwiennego lub jego wczesnych powikłań, śmiertelność wynosi 20%: „Udar mózgu jest trzecią co do częstości przyczyną śmierci, zaraz po chorobach układu sercowo-naczyniowego i po nowotworach. Jednocześnie jest najczęstszą przyczyną trwałego inwalidztwa osób dorosłych”. - powiedział kardiolog dr n. med. Ewa Uścińska.
Udar mózgu nie musi być wyrokiem śmierci. Jednak powrót do zdrowia jest zazwyczaj długotrwały i niepewny: „Część pacjentów po przebytym udarze nie wraca całkowicie do zdrowia. Mogą utrzymywać się zaburzenia świadomości, poważne dysfunkcje poznawcze, niedowłady z przykurczami, duże trudności w poruszaniu się, brak zdolności do samoobsługi i konieczność opieki w różnym zakresie. Inne problemy to zaburzenia mowy czy zaburzenia pamięci, które wykluczają z życia społecznego czy z aktywności zawodowej”. - powiedział kardiolog dr n. med. Ewa Uścińska.
