Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Problemy cywilizacyjne > Ten owad atakuje chmarami, wchodzi do oczu, wczepia się we włosy. To prawdziwa plaga
Marta Uler
Marta Uler 04.06.2025 12:09

Ten owad atakuje chmarami, wchodzi do oczu, wczepia się we włosy. To prawdziwa plaga

latający kleszcz
Fot. Canva/Karl Ander Adami/Getty Images

Lato zbliża się wielkimi krokami i choć to nasza ulubiona pora roku, to ma niestety też sporo minusów. Tym razem nie chodzi o upały, ale o... owady. Meszki, komary, muchy, osy i kleszcze to prawdziwe utrapienie. A teraz zaczyna się sezon dla strzyżaków.

Strzyżak jeleni to potocznie latający kleszcz. Zwykle możemy natknąć się na niego, czy raczej na nie, bo te owady latają całymi chmarami, w lasach. To nic przyjemnego, bo czepiają się skóry i włosów niezwykle skutecznie. Bardzo ciężko je z siebie zrzucić. Kąsają boleśnie, a czy roznoszą również boreliozę i inne choroby kojarzone z kleszczami?

Strzyżak jeleni, czyli latający kleszcz

Strzyżak jeleni, strzyżak sarni (łac. Lipoptena cervi) to niewielki owad z rzędu muchówek, który z wyglądu przypomina coś pomiędzy muchą a kleszczem. Ma płaskie ciało, silne odnóża zakończone haczykami, ciemnobrązowy kolor i długość około 5-6 mm. Dorosłe osobniki wyposażone są także w skrzydła, które odrzucają po znalezieniu odpowiedniego żywiciela – wtedy nie mają już potrzeby dalszego latania...

Latające kleszcze zamieszkują lasy liściaste i mieszane, a najwięcej ich spotkamy w pobliżu szlaków, polan i terenów łowieckich. Szczyt ich aktywności przypada na późne lato i wczesną jesień – od lipca do października – chociaż już w czerwcu można się na nie natknąć, szczególnie przy ciepłej wiośnie.

Pierwotnym celem tych owadów są jelenie, sarny i łosie, ale jeśli „nawinie” im się człowiek, też nie pogardzą. Szczególnie jeśli osoba ma ciemne ubrania, bo częściej atakują właśnie obiekty o ciemnym ubarwieniu. Lecą prosto na cel, nie zważając na ruch. Lądują na ubraniu, przebijają się przez materiał lub wchodzą pod niego, by znaleźć skórę. Potrafią wciskać się do uszu, nosa i włosów.

Przeczytaj też: Wylęgarnia kleszczy w ogrodzie. Uważaj na te miejsca

Tyle osób w Polsce leczy się psychiatrycznie. Jedno zaburzenie jest wyjątkowo alarmujące Budzisz się w środku nocy? To znak od organizmu. Lekarz wyjawia, co oznacza

Ugryzienie latającego kleszcza

Ugryzienie strzyżaka to nic przyjemnego. Często towarzyszy mu kłujący ból, a później silne swędzenie. W miejscu ukąszenia może pojawić się:

  • rumień,
  • obrzęk, 
  • bąbel, 
  • a nawet trudne do wygojenia grudki. 

Objawy potrafią utrzymywać się przez kilka dni, a u osób wrażliwych – nawet kilka tygodni. Swędzenie bywa wyjątkowo dokuczliwe, a drapanie może prowadzić do wtórnych infekcji bakteryjnych skóry.

Teraz najważniejsze: czy strzyżaki przenoszą choroby? Do dziś nie potwierdzono jednoznacznie, że strzyżaki roznoszą np. boreliozę. Jednak z badania, do którego link znajduje się pod artykułem wynika, że mogą one odgrywać pewną rolę w przenoszeniu bakterii z rodzaju Borrelia, w tym tych odpowiedzialnych za boreliozę:

  • DNA Borrelia burgdorferi sensu lato wykryto u 14,04% badanych L. Cervi,
  • 14,8% uskrzydlonych osobników L. cervi było zakażonych

U niektórych osób po ugryzieniu przez strzyżaka mogą też wystąpić objawy ogólne, takie jak zmęczenie, gorączka czy bóle głowy – choć to wciąż rzadkość i nie ma wystarczającej liczby badań, by jednoznacznie określić latającego kleszcza jako wektora chorób zakaźnych.

Przeczytaj też: Te preparaty na kleszcze to pic na wodę. GIS ostrzega - wiele z nich nie działa [LISTA]

Jak chronić się przed latającymi kleszczami?

Najskuteczniejszą ochroną jest unikanie miejsc, gdzie występuje ich najwięcej – czyli gęstych lasów, szczególnie w cieplejsze, bezwietrzne dni. Ale wiadomo, że to nie zawsze możliwe. Dlatego warto:

  • ubierać się w jasne, przylegające ubrania – na jasnym tle owady są lepiej widoczne, a ciasne rękawy i nogawki utrudniają im dostęp do skóry. Taki strój przyda się w przypadku zarówno zwykłych kleszczy, jak i tych latających,
     
  • zakładać nakrycia głowy – czapka, kapelusz czy chusta mogą ochronić włosy i skórę głowy, gdzie strzyżaki najczęściej się wczepiają,
     
  • używać repelentów – choć nie wszystkie środki odstraszające owady działają na strzyżaki, warto wypróbować te zawierające DEET, ikarydynę lub olejek eukaliptusowy,
     
  • unikać stania w miejscu – strzyżaki preferują ofiary nieruchome, dlatego lepiej być w ruchu,
     
  • po powrocie z lasu dokładnie się obejrzeć – najlepiej przebrać się i dokładnie sprawdzić ubranie i skórę, a włosy wyczesać.

Przeczytaj też: Nawet w tym miejscu mogą wkłuć się kleszcze. Mało kto je sprawdza

Latający kleszcz przypomina muchę i kleszcza w jednym. Fot. Canva/Vinicius Souza

pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36297168/