Ten powszechny problem zdrowotny znacząco zwiększa ryzyko udaru. Wielu pacjentów o tym nie wie

Udar mózgu - poważne zagrożenie zdrowotne w Polsce

W Polsce każdego roku odnotowuje się około 70-90 tysięcy przypadków udaru mózgu. Choć najczęściej kojarzy się go z osobami starszymi, dane wskazują, że coraz więcej przypadków dotyczy także młodszych pacjentów. Szczególnie niepokojący jest wzrost zapadalności w grupie wiekowej do 54. roku życia. Czytaj więcej: Wysyp udarów przed 50 r.ż. Jakie są przyczyny?

Oznacza to, że udar nie jest już wyłącznie problemem seniorów. Coraz większe znaczenie zyskuje wczesne wykrywanie i uwzględnianie nietypowych czynników ryzyka, co pozwala skuteczniej chronić zdrowie osób w średnim wieku. Profilaktyka, świadomość objawów i odpowiednie działania medyczne stają się kluczowe, by zmniejszać ryzyko udaru i jego powikłań w całej populacji.

Najczęstsze czynniki ryzyka udaru

Do powszechnie znanych czynników ryzyka udaru należą: 

• nadciśnienie tętnicze, 
• cukrzyca, 
• miażdżyca, 
• palenie papierosów, 
• otyłość, 
• brak aktywności fizycznej, 
• niezdrowa dieta,
• choroby serca. 

Wszystkie te elementy mają udokumentowany wpływ na funkcjonowanie naczyń krwionośnych i zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia udaru mózgu w różnym wieku.

Jednak — jak podkreślają neurolodzy — coraz większe znaczenie zyskuje także nietypowy, często pomijany czynnik ryzyka: migrena z aurą. Badania naukowe wskazują, że osoby cierpiące na ten typ migreny mogą mieć wyższe ryzyko udaru, zwłaszcza niedokrwiennego, nawet jeśli nie występują u nich typowe czynniki sercowo-naczyniowe. To odkrycie pokazuje, że profilaktyka udarowa powinna obejmować nie tylko „klasyczne” czynniki ryzyka, ale także pewne dolegliwości neurologiczne. Świadomość tego powiązania pozwala lekarzom lepiej ocenić ryzyko u pacjentów i wprowadzić odpowiednie działania prewencyjne, a pacjentom umożliwia wczesne reagowanie na niepokojące sygnały organizmu.

Przeczytaj również: Tak organizm ostrzega przed udarem!

Wyniki badań: migrena z aurą a realne ryzyko udaru

Najnowsze dane z badania przeprowadzonego w ramach bazy All of Us potwierdzają, że migrena może znacząco zwiększać ryzyko udaru. Analiza objęła ponad 31 tys. osób z diagnozą migreny oraz ponad 379 tys. osób bez migreny. Wyniki pokazały, że osoby z migreną miały prawie dwukrotnie wyższe ryzyko udaru ogółem w porównaniu z grupą kontrolną. Ryzyko udaru niedokrwiennego było o 38% wyższe, a ryzyko udaru krwotocznego o 75% wyższe.

Co istotne, osoby z migreną przewlekłą miały jeszcze większe ryzyko udaru — zarówno w porównaniu z osobami bez migreny, jak i w porównaniu z osobami cierpiącymi na migrenę epizodyczną.

Najważniejszym wnioskiem jest to, że osoby z migreną z aurą miały wyższe ryzyko udaru w porównaniu z tymi, którzy doświadczają migreny bez aury. Nawet po uwzględnieniu chorób układu krążenia, takich jak nadciśnienie czy cukrzyca, zwiększone ryzyko udaru w grupie osób z migreną z aurą utrzymywało się, co sugeruje, że migrena sama w sobie jest istotnym czynnikiem ryzyka.

Te wyniki potwierdzają wcześniejsze obserwacje naukowe i podkreślają konieczność uwzględnienia migreny z aurą w profilaktyce udarowej, zwłaszcza wśród osób młodszych i w średnim wieku.

Sprawdź też: Tak rozpoznasz cichy udar. Te objawy można przechodzić

Migrena z aurą — na czym polega i jakie daje objawy

Migrena z aurą to podtyp migreny, przy którym na kilka lub kilkadziesiąt minut przed wystąpieniem bólu głowy (lub równocześnie z nim) pojawiają się charakterystyczne zaburzenia neurologiczne, określane mianem aury.

Typowe objawy aury to:

• zaburzenia wzroku: błyski, migające światła, zygzaki, ciemne plamy lub „martwe” pola w polu widzenia. 
• sensoryczne lub czuciowe objawy: mrowienie, drętwienie, osłabienie — często dłoń, ręka lub połowa twarzy. 
• rzadziej objawy neurologiczne: tymczasowe zaburzenia mowy, trudności z językiem, zaburzenia słuchu czy koordynacji. 

Aura zwykle trwa od kilku do kilkudziesięciu minut i zanika — choć u niektórych może dawać objawy bez późniejszego bólu głowy. Mechanizm migreny z aurą łączy genetyczne predyspozycje, zaburzenia w naczyniach mózgowych i nieprawidłowości w pracy neuronów.

 

źródła:

• PAP
• Seah, N., Chong, C. D., Dumitrascu, O. M., Schwedt, T. J., Cao, Z., & Wu, T. (2025). Migraine is associated with a higher risk of ischemic and hemorrhagic stroke: An analysis of the All of Us database. Frontiers in Pain Research, 6, 1646142.