Tyle kosztuje leczenie Ukraińców. Te dane z NFZ zmieniają spojrzenie

Liczby zamiast emocji. Jak wygląda rzeczywisty bilans?

W debacie publicznej często pojawiają się opinie, że leczenie Ukraińców nadmiernie obciąża polski system ochrony zdrowia, choć dotąd brakowało precyzyjnych danych pokazujących pełen obraz sytuacji. Te pojawiły się dopiero teraz — wraz ze szczegółowym sprawozdaniem MSWiA oraz zestawieniem finansowym NFZ i ZUS.

Według tych danych w 2024 r. koszt leczenia osób uciekających przed wojną, objętych specustawą, wyniósł 747 mln zł, a koszt świadczeń udzielonych pozostałym obywatelom Ukrainy — ok. 1,5 mld zł. To łącznie około 2,2 mld zł.

W tym samym czasie wpływy ze składek zdrowotnych płaconych przez Ukraińców pracujących w Polsce osiągnęły 3,8 mld zł. To znaczy, że system otrzymał z ich tytułu o około 1,6 mld zł więcej, niż wydał na leczenie wszystkich obywateli Ukrainy — zarówno ubezpieczonych, jak i nieubezpieczonych.

Co ważne, NFZ przypomina, że:

„Koszty leczenia obywateli Ukrainy objętych specustawą są pokrywane z budżetu państwa, a nie z budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia”.

Oznacza to, że świadczenia dla uchodźców nie odbywają się kosztem środków przeznaczonych na leczenie polskich pacjentów.

Przeczytaj też: Rząd szuka pieniędzy dla NFZ. Dziś spotkanie z premierem

Ustawa ukraińska i nowe zasady leczenia

Od 30 września obowiązuje nowelizacja ustawy ograniczająca zakres świadczeń dla dorosłych nieubezpieczonych obywateli Ukrainy. Z katalogu usług dostępnych nieodpłatnie zniknęły m.in.:

• leczenie uzdrowiskowe
• rehabilitacja uzdrowiskowa
• operacje usunięcia zaćmy i wszczepienia endoprotez
• leczenie stomatologiczne
• programy lekowe
• refundowane leki i wyroby medyczne na receptę

Pełny dostęp do świadczeń zachowują natomiast dzieci do 18. roku życia.

Zmiany budzą wątpliwości interpretacyjne — lekarze wskazują, że system eWUŚ nie rozróżnia szczegółowo uprawnień, co utrudnia właściwą ocenę, czy pacjent ma prawo do danego świadczenia. Niejednoznaczne pozostają także zasady dotyczące kontynuacji leczenia oraz refundacji leków przepisanych przed wejściem nowych przepisów w życie.

Przeczytaj też: Koniec darmowego leczenia dla Ukraińców? Prezydent podjął decyzję

Twarde dane: kto i z jakiej opieki korzysta?

Z raportu MSWiA wynika, że:

• od marca 2022 r. w Polsce schronienie znalazło około 1,6 mln obywateli Ukrainy
• w 2024 r. świadczeń zdrowotnych udzielono ponad 523 tys. osób
• w ramach ewakuacji medycznej do polskich szpitali trafiło 297 rannych
• ponad 5,3 tys. ukraińskich lekarzy i 2,6 tys. pielęgniarek uzyskało zgodę na wykonywanie zawodu w Polsce

NFZ podaje też szczegółowy rozkład kosztów za 2024 r.:

Pacjenci objęci specustawą (747 mln zł):

• POZ: 48,48 mln zł
• AOS: 49,7 mln zł
• Leczenie szpitalne: 495,5 mln zł
• Opieka psychiatryczna: 12,7 mln zł
• Rehabilitacja: 19,1 mln zł

Pacjenci ubezpieczeni (ok. 1,5 mld zł):

• Leczenie szpitalne: 1 mld zł
• AOS: 166,4 mln zł
• Stomatologia: 73,5 mln zł
• Leki: 69,2 mln zł

Te dane jednoznacznie wskazują, że wydatki na leczenie są dużo niższe niż wpływy ze składki zdrowotnej płaconej przez pracujących Ukraińców.

Co dalej po 2026 roku?

Obecne zasady obowiązują do 4 marca 2026 r., zgodnie z unijnymi regulacjami. Co nastąpi później — pozostaje niewiadomą. Prezydent zapowiedział, że na dotychczasowych zasadach ustawy nie przedłuży, postulując głębsze ograniczenia dostępu do świadczeń dla osób nieubezpieczonych.

Ministerstwo Zdrowia wyliczyło, że wprowadzone jesienią ograniczenia przyniosą oszczędności rzędu 29,31 mln zł. To jednak niewielka kwota w skali całego systemu.

Źródła: https://www.portalsamorzadowy.pl/polityka-i-spoleczenstwo/podliczyli-ile-kosztowalo-leczenie-ukraincow-ministerstwo-pokazalo-wydatki,640500.html, https://www.money.pl/gospodarka/koszty-leczenia-ukraincow-w-polsce-ministerstwo-ujawnia-kwote-7228757944978336a.html