1880 zł z ZUS co miesiąc faworyzuje kobiety, chociaż zdrowie nie ma płci
Minimalna emerytura – dziś 1 878,91 zł brutto – to dokładnie tyle, ile dostaje beneficjent programu „Mama 4 plus”. Problem? Ustawa w praktyce rezerwuje te pieniądze dla matek, a ojcom zostawia status „awaryjny”. Czy taki podział da się pogodzić z konstytucyjną równością płci?
- Świadczenie pobiera już ponad 83 tys. osób; w tej grupie jest tylko 676 ojców
- Rzecznik Praw Obywatelskich alarmuje: kryteria mogą naruszać art. 33 Konstytucji
- Resort rodziny rozważa wersję „Rodzice 4 plus”
Jak działa program „Mama 4 plus”?
Program daje rodzicielskie świadczenie uzupełniające każdemu, kto:
- wychował co najmniej czworo dzieci,
- osiągnął wiek 60 lat (kobieta) lub 65 lat (mężczyzna),
- nie ma dochodu wyższego niż minimalna emerytura.
Kwota idzie w ślad za coroczną waloryzacją i od 1 marca 2025 r. wynosi 1 878,91 zł brutto. Matka ma pierwszeństwo; ojciec może sięgnąć po pieniądze tylko wtedy, gdy matka zmarła, porzuciła dzieci albo długotrwale nie pełniła nad nimi opieki.
RPO: ojcowie na łasce wyjątku
Z danych ZUS (stan na 31 lipca 2025) wynika, że na 106 668 wniosków zaledwie 0,6% złożyli mężczyźni. Rzecznik Praw Obywatelskich uznał, że uzależnianie prawa ojca od trzech skrajnych sytuacji uprzywilejowuje matki i może naruszać konstytucyjną zasadę równego traktowania kobiet i mężczyzn (art. 33 ust. 1–2).
Resort: historyczne role kontra dziś
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odpiera zarzut dyskryminacji, tłumacząc, że konstrukcja „Mama 4 plus” odzwierciedla tradycyjny podział ról i stanowi „uprzywilejowanie wyrównawcze” kobiet. Jednocześnie przyznaje, że ojcowie coraz częściej dzielą obowiązki wychowawcze i zapowiada analizy prawno-finansowe nad modelem „Rodzice 4 plus”.
Przeczytaj też: 800 plus dla seniora – kiedy nowy dodatek za wychowanie dzieci? Projekt trafił do Sejmu
Niska emerytura, wysokie ryzyko zdrowotne
Dla wielu wielodzietnych seniorów świadczenie na poziomie minimum emerytalnego nie pokrywa rosnących kosztów leczenia chorób przewlekłych, rehabilitacji czy prywatnych wizyt u specjalistów. Według rządowego sprawozdania tylko 31,8% osób 60+ ocenia swoje zdrowie jako dobre lub bardzo dobre, a 63,2% zmaga się z co najmniej jedną chorobą przewlekłą.
Eksperci zdrowia publicznego podkreślają, że niedostatek finansowy przekłada się na gorszą kontrolę chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy czy depresji u osób starszych. Zanim ustawodawca zdecyduje o rozszerzeniu programu, geriatrzy wskazują trzy uniwersalne kroki, które mogą poprawić jakość życia seniorów:
- korzystaj z bezpłatnych programów profilaktycznych 60+ – badania przesiewowe w kierunku nadciśnienia, raka jelita grubego czy osteoporozy oferuje większość poradni POZ;
- sprawdzaj uprawnienia do refundacji leków i miej plan leczenia ustalony z lekarzem rodzinnym, by uniknąć wielolekowości;
- reaguj szybko na objawy alarmowe: nagła duszność, ból w klatce piersiowej, zawroty głowy lub znaczne pogorszenie pamięci wymagają pilnej konsultacji medycznej.
Przeczytaj też: Ważne zmiany w refundacji leków. Nowa lista wchodzi w życie od kwietnia
Materiał ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady medycznej.
Źródła:
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Rodzicielskie świadczenie uzupełniające „Mama 4 plus” – informacje dla wnioskodawców (aktualizacja: 1 III 2025).
- J. Flankowska, „Program ‘Mama 4 +’ dyskryminuje polskich ojców…”, Wprost, 5 IX 2025.
- A. Rymkiewicz, „Rewolucja w programie ‘Mama 4 Plus’?”, Forsal.pl, 3 IX 2025.
- „Jak się żyje seniorom w Polsce? Informacja o sytuacji osób starszych 2023”, Polityka Senioralna 2024.
