Przyjmujesz takie leki? Zapomnij o soku z grapefruita, bo srogo pożałujesz
Sok grejpfrutowy uchodzi za zdrowy napój – orzeźwia, dostarcza witaminy C i antyoksydantów. Ma jednak drugie oblicze, o którym mało kto wie. Dla osób leczonych z powodu chorób sercowo-naczyniowych może być wręcz niebezpieczny, bo wpływa na działanie wielu popularnych leków. W Polsce, gdzie miliony pacjentów codziennie przyjmują statyny czy leki nasercowe, ta informacja ma szczególne znaczenie.
- Sok grejpfrutowy może zwiększać stężenie niektórych leków w organizmie nawet kilkukrotnie
- Dotyczy to m.in. statyn i leków stosowanych w arytmii oraz nadciśnieniu
- Skutkiem mogą być groźne działania niepożądane, od uszkodzenia mięśni po zaburzenia rytmu serca
Grejpfrut i leki – mieszanka wybuchowa
Grejpfrut zawiera związki zwane furanokumarynami. Hamują one działanie enzymu wątrobowego CYP3A4, który odpowiada za rozkład wielu leków. W efekcie stężenie niektórych substancji we krwi rośnie do niebezpiecznego poziomu, nawet jeśli pacjent przyjął standardową dawkę.
Problem ten nie dotyczy wszystkich leków, ale lista zagrożonych substancji jest długa. Najwięcej ostrzeżeń dotyczy preparatów stosowanych w kardiologii – a to właśnie choroby serca i naczyń są w Polsce najczęstszą przyczyną zgonów. Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia, leki na nadciśnienie i cholesterol należą do najczęściej wypisywanych recept w kraju.
Największe ryzyko: statyny i leki nasercowe
Najbardziej znane interakcje dotyczą dwóch grup leków.
1. Statyny – stosowane w celu obniżania cholesterolu (np. simwastatyna, atorwastatyna).
Popijanie ich sokiem grejpfrutowym może kilkukrotnie podnieść ich stężenie we krwi. To z kolei zwiększa ryzyko uszkodzenia mięśni, w tym rabdomiolizy – ciężkiego powikłania, które może prowadzić do niewydolności nerek.
2. Leki nasercowe – używane w leczeniu arytmii i nadciśnienia (np. amiodaron, werapamil, felodypina).
Grejpfrut potrafi spowodować, że lek utrzymuje się w organizmie dłużej i działa silniej, niż przewidział lekarz. Może to skutkować zaburzeniami rytmu serca, niebezpiecznymi spadkami ciśnienia, a w skrajnych przypadkach nawet zagrażającymi życiu arytmiami.
Co ważne – problem nie dotyczy jednorazowego połączenia. Furanokumaryny działają długo: interakcja może wystąpić nawet po kilku dniach od wypicia szklanki soku.
Przeczytaj też: Leczenie choroby wieńcowej — na czym polega? Ekspert wyjaśnia
Co robić, żeby nie popełnić błędu
Nie oznacza to, że każdy pacjent musi całkowicie wykluczyć grejpfruta z diety. Jednak osoby przyjmujące leki z „listy ryzyka” powinny być szczególnie ostrożne.
- Czytaj ulotki – producenci leków zwykle jasno informują o przeciwwskazaniu do popijania sokiem grejpfrutowym.
- Pytaj lekarza lub farmaceutę – nawet jeśli ulotka nie wspomina o grejpfrucie, lepiej dopytać.
- Stawiaj na wodę – najbezpieczniejszym napojem do popijania leków zawsze pozostaje zwykła woda.
Do lekarza należy zgłosić się niezwłocznie, jeśli po przyjęciu leków pojawią się objawy takie jak: silne bóle mięśni, osłabienie, zaburzenia rytmu serca, omdlenia czy nagłe spadki ciśnienia.
Przeczytaj też: Superniebezpieczny superfood. W połączeniu z lekami jest naprawdę groźny
Materiał ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady medycznej.
Źródła:
- Dayyih, W. A., Al-Ani, I., Hailat, M., Milhem Alarman, S., Zakaraya, Z., Abu Assab, M., & Alkhader, E. (2024). Review of grapefruit juice-drugs interactions mediated by intestinal CYP3A4 inhibition. Journal of Applied Pharmaceutical Science, 14(05), 59-68.
- Australian Prescriber. (2002). Grapefruit juice interactions. Aust Prescr, 25, 37.
- Therapeutic Research Center. (2025, styczeń). CYP’n on Grapefruit Juice With Statins – Do We Still Avoid?
- NP Journal. An Overview of Drug Interactions With Grapefruit Juice.
