Edukacja zdrowotna to nie koniec. Spore zmiany w szkołach od 2026 roku

Powrót przyrody jako interdyscypliny

Po reformie likwidującej gimnazja przedmiot "przyroda" zniknął z programu, a uczniowie poznawali elementy biologii i geografii osobno. Teraz MEN chce przywrócić przyrodę jako przedmiot interdyscyplinarny, kładąc nacisk na praktykę: od eksperymentów chemicznych i obserwacji fizycznych, po pracę z mapą.

MEN zapowiada, że każda z klas IV–VI będzie miała po trzy godziny przyrody tygodniowo (w sumie 9 godz. tygodniowo w cyklu trzyletnim, zamiast dotychczasowych 6). Zajęcia będą łączone w jeden blok, aby umożliwić dłuższe projekty i wyjścia w teren.

Nowy harmonogram reformy edukacji

• IX 2025 – pilotaż tygodnia projektowego oraz wprowadzenie przedmiotów: edukacja obywatelska i zdrowotna
• IX 2026 – start nowej podstawy programowej w klasach I i IV, trzygodzinny blok przyrody
• 2027–2031 – kolejne etapy wdrażania reformy i nowe egzaminy zewnętrzne

Instytut Badań Edukacyjnych zaznacza, że podobne rozwiązania sprawdzają się w Singapurze, Australii i Irlandii, gdzie wyniki badań PISA poprawiają się mimo zakłóceń związanych z pandemią.

Korzyści dla uczniów i nauczycieli

• Więcej czasu na eksperymenty, obserwacje i naukę przez doświadczenie.
• Spójniejszy obraz świata przyrody, zamiast fragmentarycznej wiedzy z osobnych przedmiotów.
• Możliwość organizowania lekcji w parkach, centrach nauki czy laboratoriach.

Przeczytaj też: Wyniki egzaminów: "To przepaść". Chłopcy uczą się dużo słabiej niż dziewczynki

Wyzwania organizacyjne i kadrowe

Związek Nauczycielstwa Polskiego ostrzega, że w małych szkołach może zabraknąć etatów dla nauczycieli z odpowiednimi kwalifikacjami. MEN zapewnia, że do nauczania przyrody będą uprawnieni nauczyciele biologii, geografii, fizyki i chemii.

Dodatkowo trzygodzinny blok wymaga odpowiedniego planowania i przerwy regeneracyjnej w jego trakcie. Szkoły muszą też zapewnić dostęp do pracowni i sprzętu laboratoryjnego.

Przeczytaj też: Nadciąga rewolucja w szkolnej opiece zdrowotnej

Co rodzice mogą zrobić już teraz?

• Dopytać na zebraniu o organizację bloku: kiedy się odbędzie, kto będzie prowadził zajęcia.
   
• Włączyć się w działania rady rodziców: szkoły będą potrzebowały wsparcia rzeczowego (np. lupy, odczynniki, bilety).
   
• Zachęcać dzieci do samodzielnej obserwacji przyrody poza szkołą, co ułatwi im korzystanie z nowych metod nauczania.

„Interdyscyplinarne podejście rozwija ciekawość i elastyczne myślenie – to kompetencje, których polskim uczniom dziś najbardziej brakuje” – komentuje zespół IBE pracujący nad nową podstawą programową.

Zdrowie w nowej podstawie programowej: czy to wystarczy?

Zmiany w edukacji mają też wymiar zdrowotny. Nowa podstawa programowa kładzie większy nacisk na edukację zdrowotną, która ma być prowadzona w nowej formule, z naciskiem na praktykę i świadome wybory. Wcześniej treści dotyczące zdrowia były rozproszone na różnych przedmiotach, teraz zostaną połączone, aby uczniowie lepiej rozumieli, jak dbać o swoje ciało i psychikę.

Nowe przepisy wprowadzają m.in. obowiązkowe zajęcia na temat pierwszej pomocy, profilaktyki uzależnień i zdrowia psychicznego. Celem jest, aby uczniowie nie tylko znali fakty, ale też umieli je zastosować w codziennym życiu. Dłuższą metę zmiany w programie nauczania mają wspierać zdrowy styl życia i przygotować młodzież do podejmowania świadomych decyzji.

 

1. Źródła:
   Ministerstwo Edukacji Narodowej. (2025, 9 lipca). Reforma26. Kompas Jutra – nowa szkoła dla nowego pokolenia. 
2. Instytut Badań Edukacyjnych. (2025, 21 lipca). Reforma edukacji. Co się zmieni w szkołach? 
3. Ministerstwo Edukacji Narodowej. (2025, 4 lipca). Reforma edukacji 2026 – zmiany w przepisach MEN. Portal Oświatowy.