Lumbago może złapać przy gwałtownym wstawaniu. Niestety, bywa również objawem tętniaka
Lumbago to ból pojawiający się w dolnej części pleców w wyniku przeciążenia lub wykonywania gwałtownych ruchów. Zazwyczaj ustępuje samoistnie, poprzez gojenie nadwyrężonych mięśni, ale czasami może świadczyć o poważnej chorobie. Jakie są przyczyny lumbago i jak je rozpoznać?
Lumbago bardzo często bywa mylone z rwą kulszową, jednak w przeciwieństwie do niej, nie promieniuje aż do stopy. Silny ból w odcinku lędźwiowym może być też objawem nowotworu trzustki albo tętniaka aorty. W każdym wypadku wymaga badania.
Czym jest lumbago?
Określenie lumbago nazywane inaczej “postrzałem” ma swoje źródła w łacińskim słowie “lumbalis” oznaczającym "lędźwie". Jest to termin opisujący tzw. "ból w krzyżu", czyli ostry lub tępy ból w okolicy lędźwiowej kręgosłupa.
W zależności od długości i nasilenia objawów lumbago dzieli się na trzy grupy: ostrą, gdy ból występuje maksymalnie przez 6 tygodni, podostrą, gdy dolegliwości trwają do 3 miesięcy i przewlekłą, gdy ból i sztywność lędźwi utrzymują się powyżej 3 miesięcy.
Lumbago jest jedną z najczęstszych dolegliwości zgłaszanych lekarzom. Medycy szacują, że epizod związany z "bólem krzyża" w dorosłym życiu wystąpi nawet u 70 proc. osób. Niestety wskazanie jego przyczyn nie zawsze jest proste.
Jakie są przyczyny lumbago?
"Postrzał" zazwyczaj wiąże się z przeciążeniem albo nadwyrężeniem mięśni kręgosłupa lędźwiowego, zwłaszcza mięśnia lędźwiowego większego, co może nastąpić przez długotrwałe siedzenie, nagłe ruchy lub dźwiganie ciężarów – tak jest w 70 proc. przypadków.
Lumbago może być też objawem wielu chorób, np. tętniaka aorty, zapalenia nerek albo zapalenia trzustki. Może być też następstwem dyskopatii, wad wrodzonych i urazów kręgosłupa. Najczęściej występuje u osób po 40. roku życia.
– Bóle pleców w okolicy lędźwiowej, często promieniujące do brzucha, zazwyczaj kojarzone z dolegliwościami ze strony kręgosłupa, mogą wskazywać na rozwijającego się raka trzustki – powiedziała Pacjentom lek. specjalista onkologii klinicznej Olga Urbanowska - Domańska.
Do "bólu krzyża" predysponuje nadwaga i otyłość. Pamiętajmy, że nadmierne BMI to większe obciążenie dla kręgosłupa, a mniej ruchu, to słabsze mięśnie i gorsza stabilizacja. Na lumbago narażone są też osoby pracujące fizycznie.
Inne przyczyny lumbago:
- choroba zwyrodnieniową kręgosłupa lędźwiowego,
- przepuklina krążka międzykręgowego,
- osteoporoza,
- zwężenie kanału kręgowego,
- nowotwory,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- zapalenie przydatków,
- endometrioza,
- toczeń rumieniowaty układowy,
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,
- infekcje,
- tętniak aorty,
- nowotwór trzustki,
- zapalenie pęcherzyka żółciowego,
- choroba wrzodowa żołądka,
- półpasiec,
- kamica nerkowa,
- odmiedniczkowe zapalenie nerek,
- stres.
Jakie są objawy lumbago?
Lumbago objawia się bólem w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa, a więc w dolnej części pleców. Objawy ustępują zazwyczaj samoistnie w ciągu 6 tygodni. Mogą nasilać się w trakcie błahych czynności, np. kichania.
Objawy lumbago:
- ból w dolnej części pleców,
- uczucie sztywności w lędźwiach,
- wzmożone napięcie mięśni lędźwiowych,
- zmniejszona ruchomość kręgosłupa,
- zniknięcie krzywizny kręgosłupa w odcinku lędźwiowym,
- skrzywienie kręgosłupa na bok,
- obecność na lędźwiach bolesnych punktów.
Istotne jest to, że w przebiegu lumbago nie obserwuje się zaburzeń czucia czy niedowładów mięśni. Zdarza się jednak, że ból promieniuje na pośladki, uniemożliwiając normalne siedzenie czy chodzenie, co może świadczyć o ucisku na rdzeń kręgowy.
Jak wygląda leczenie lumbago?
Leczenie lumbago, jeśli jego przyczyną nie jest konkretna choroba, polega na łagodzeniu objawów bólowych. Lekarz może przepisać pacjentowi leki, a także wypisać skierowanie na fizjoterapię. Ulgę mogą przynieść rozluźniające masaże.
Niekiedy chorym, szczególnie w ostrej fazie lumbago, zaleca się unieruchomienie na twardym podłożu. Taką terapię można stosować przez 2-4 dni. Kiedy ból ulegnie zmniejszeniu, zaleca się wzmacnianie mięśni.
Jeżeli chodzi o leki przeciwbólowe, ich wybór zależy od stanu zdrowia chorego i nasilenia bólu. Lekarz może zdecydować się na paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne, a przy nasileniu bólu na leki opioidowe, np. tramadol lub morfinę.
Jednak najważniejsze w leczeniu lumbago jest to, aby wykryć przyczynę dolegliwości i wykonać niezbędne badania. Pamiętajmy, że "ból w krzyżu" nie zawsze jest objawem przeciążenia, ale może świadczyć o poważnych chorobach, jak nowotwór czy tętniak.
Zobacz też:
Bóle w dyskopatii – czym się charakteryzują i jak wygląda ich leczenie?
