Polacy nadużywają tych leków - są silnie uzależniające, a możliwe skutki uboczne bardzo groźne
Eksperci ostrzegają, że Polacy coraz częściej nadużywają leków nasennych i przeciwlękowych zawierających benzodiazepiny, takich jak alprazolam, diazepam i klonazepam. Przyczyną jest wzrost częstości występowania bezsenności i zaburzeń lękowych. Skutki uboczne nadużywania benzodiazepinów mogą być bardzo poważne!
Co to są benzodiazepiny?
Benzodiazepiny to grupa leków, które hamują działanie ośrodkowego układu nerwowego, zwiększając poziom GABA (kwasu gamma-aminomasłowego, który uważa się za naturalny środek uspokajający). Wzrost przekaźnictwa GABA-ergicznego w ośrodkowym układzie nerwowym hamuje funkcjonowanie neuronów, co sprawia, że benzodiazepiny mają właściwości uspokajające, przeciwlękowe, nasenne i rozluźniające mięśnie.
Benzodiazepiny zazwyczaj podawane są doraźnie, jako wprowadzenie do wdrożenia innych metod terapii zbaurzeń lękowych, np. psychoterapii. Leki benzodiazepinowe są silnie uzależniające i wchodzą w interakcje z innymi lekami, dlatego ich stosowanie powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza.
Skutki uboczne nadużywania benzodiazepinów
Stosowanie leków z grupy benzodiazepin i podobnie działających leków nasennych nie powinno trwać dłużej niż 2-4 tygodnie. Po tym czasie, ich odstawienie może być bardzo trudne. Od benzodiazepin może uzależnić się każda osoba, niezależnie od wieku, jednak u osób starszych leki te niosą dodatkowe, niebezpieczne zagrożenia. Mogą bowiem zwiększać ryzyko upadków, które u seniorów znacznie częściej kończą się tragicznie. Starsze osoby są bardziej narażone na złamania kości, a szczególnie niebezpieczne jest dla nich złamanie szyjki kości udowej, które unieruchamia starszą osobę na długi czas i może prowadzić do powikłań zagrażających życiu.
U osób w podeszłym wieku metabolizm leków jest znacznie wolniejszy. Młody człowiek, który zażyje lek nasenny wieczorem, do rana może go zmetabolizować i nie będzie już pod jego wpływem w ciągu dnia. U seniora natomiast lek wciąż będzie działać. Co więcej, osoby starsze słabiej reagują na leki nasenne, ponieważ ich mózg nie jest już tak plastyczny jak kiedyś. Z tego powodu seniorzy często wybierają silniejsze i dłużej działające leki, co zwiększa ryzyko działań niepożądanych i może przynieść więcej szkody niż pożytku.
Nadużywanie benzodiazepinów może prowadzić do poważnych skutków ubocznych, takich jak:
- uzależnienie fizyczne i psychiczne,
- zaburzenia pamięci,
- zaburzenia poznawcze,
- zaburzenia koordynacji ruchowej i równowagi,
- zaburzenia nastroju,
- zaburzenia emocjonalne,
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
- interakcje z innymi lekami i substancjami (benzodiazepiny mogą wchodzić w niekorzystne interakcje z innymi lekami, zwłaszcza z alkoholem, opioidami i innymi depresantami ośrodkowego układu nerwowego).
Naturalne sposoby na bezsenność
Pamiętajmy, że styl życia ma ogromny wpływ na nasz sen. Aby zadbać o higienę snu, warto stosować się do poniższych zaleceń:
- Ustalenie regularnego rytmu snu i przebudzenia, który odpowiada naturalnemu cyklowi dobowemu organizmu.
- Ograniczenie drzemek w ciągu dnia, szczególnie po południu i wieczorem, gdyż mogą zaburzać rytm snu i przebudzenia.
- Stworzenie odpowiednich warunków w sypialni: powinna być cicha, ciemna i chłodna.
- Unikanie kofeiny, alkoholu, nikotyny oraz innych substancji pobudzających przed snem lub w ciągu dnia.
- Unikanie używania telefonu komórkowego, telewizora, komputera i innych urządzeń elektronicznych przed snem (zwłaszcza w sypialni), ponieważ emitują światło niebieskie, które hamuje wydzielanie melatoniny - hormonu odpowiedzialnego za sen.
- Wykonywanie ćwiczeń relaksujących lub technik oddechowych przed snem (np. joga, medytacja, aromaterapia).
- Dbanie o regularną aktywność fizyczną w ciągu dnia.
- Unikanie aktywności fizycznej tuż przed pójściem spać, ponieważ może to podnieść poziom adrenaliny i tym samym utrudniać zasypianie.
