Trwające 3 lata badania dały pewność: te suplementy niszczą wątrobę. Łykamy je na potęgę

Suplementy a wątroba to temat, o którym mówi się coraz głośniej. Najnowsze dane z USA pokazują, że miliony osób sięgają po ziołowe preparaty, które w rzadkich przypadkach mogą prowadzić nawet do ostrej niewydolności wątroby. Co dokładnie wiemy z badań i wytycznych – i jak rozsądnie z nich korzystać?
- W badaniu populacyjnym (NHANES 2017–2020) ok. 15,6 mln dorosłych Amerykanów sięgało w ostatnich 30 dniach po przynajmniej jeden z 6 „podejrzanych” suplementów
- Najczęściej wskazywane: ashwagandha, czarna cohosh (pluskwica groniasta), garcinia cambogia, ekstrakt z zielonej herbaty, czerwony ryż drożdżowy i kurkuma/kurkumina
- Towarzystwa hepatologiczne (AASLD) podkreślają, że zioła również mogą wywołać DILI – polekowe/usupplementowe uszkodzenie wątroby – i zalecają ostrożność oraz diagnostykę jak przy lekach
Te suplementy budzą największe obawy
W badaniu populacyjnym NHANES (2017–2020) oszacowano, że około 15,6 mln dorosłych Amerykanów przyjmowało w ostatnich 30 dniach przynajmniej jeden z sześciu suplementów potencjalnie hepatotoksycznych.
Najczęściej wymieniane to:
- ashwagandha – coraz więcej doniesień o ostrym zapaleniu wątroby, często z obrazem cholestatycznym. Zdarzały się przypadki wymagające hospitalizacji,
- ekstrakt z zielonej herbaty (EGCG) – od wzrostu enzymów wątrobowych po ostrą niewydolność. Ryzyko dotyczy skoncentrowanych form, nie tradycyjnego naparu,
- garcinia cambogia, czerwony ryż drożdżowy, kurkuma/kurkumina (często z piperyną), pluskwica groniasta – pojedyncze, ale ciężkie przypadki uszkodzeń wątroby (HILI).

Co mówią wytyczne hepatologiczne?
Amerykańskie Towarzystwo Badań nad Chorobami Wątroby (AASLD) zaleca traktowanie suplementów z taką samą ostrożnością jak leków. Podkreślono konieczność:
- zebrania dokładnego wywiadu (nazwa, dawka, czas stosowania),
- wykluczenia innych przyczyn uszkodzenia wątroby,
- pilnego skierowania pacjenta do specjalisty w przypadku ciężkich objawów.
Choć przypadki HILI są stosunkowo rzadkie, skala stosowania suplementów sprawia, że trafiają one do rejestrów toksykologicznych i izb przyjęć w liczbie porównywalnej z pacjentami stosującymi potencjalnie hepatotoksyczne leki, takie jak NLPZ czy statyny. Czytaj także: Takie sygnały wysyła wątroba uszkodzona przez suplementy i leki. Wielu chorych myśli, że to zwykłe osłabienie!
Jak stosować suplementy bezpiecznie? 4 zasady
- Konsultuj się z lekarzem lub farmaceutą przed rozpocznięciem suplementacji, zwłaszcza przy chorobach przewlekłych, stosowaniu leków czy w ciąży.
- Unikaj preparatów wieloskładnikowych i skoncentrowanych ekstraktów (szczególnie odchudzających).
- Wybieraj produkty z jasnym składem, standaryzacją i numerem partii.
- Nie przekraczaj zalecanych dawek, stosuj jeden suplement na raz, z przerwami między cyklami.
Objawy alarmowe – kiedy do lekarza?
Skontaktuj się z lekarzem, jeśli po kilku dniach lub tygodniach stosowania suplementu wystąpią:
- nasilone zmęczenie, brak apetytu, nudności,
- ból pod prawym łukiem żebrowym, ciemny mocz, jasny stolec,
- zażółcenie skóry lub oczu.
Objawy te wymagają badań (ALT, AST, ALP, bilirubina) oraz natychmiastowego odstawienia podejrzanego preparatu. W cięższych przypadkach konieczna może być hospitalizacja.
Źródła:
- National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) 2017–2020. Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
- JAMA Network. „Herbal and Dietary Supplement–Induced Liver Injury.”
- American Association for the Study of Liver Diseases (AASLD). Guidelines on DILI and HILI. 2023/2025.
- ScienceDirect. Case reports and reviews on ashwagandha-induced liver injury.





































