Wyszukaj w serwisie
choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne zdrowie psychiczne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja
Pacjenci.pl > Profilaktyka i leczenie > Tak objawia się niedobór selenu. Choruje nie tylko tarczyca
Marta Uler
Marta Uler 11.06.2024 14:04

Tak objawia się niedobór selenu. Choruje nie tylko tarczyca

Niedobór selenu a praca tarczycy
Fot. Canva

Wypadają ci włosy? Dokuczają stawy? A może wciąż łapiesz infekcje? Te pozornie niezwiązane ze sobą objawy mogą mieć jedną przyczynę – niedobór selenu. Odpowiada on za prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu, choć rzadko się o tym wspomina.

Od poziomu tego pierwiastka zależy np. to, jak funkcjonuje nasza tarczyca. Pomaga on także w usuwaniu wolnych rodników i chroni czerwone krwinki przed ich działaniem. Ma wpływ na terapię depresji. Co więcej, by spełniał swoją rolę, wcale nie potrzebujemy go dużo. 

Selen – jaką funkcję pełni w organizmie?

Selen jest bardzo ważnym dla naszego zdrowia mikroelementem. Odpowiada za szereg mechanizmów przebiegających w organizmie. To jeden z elementów budulcowych aminokwasów: selenocysteiny oraz selenometioniny, które uczestniczą w budowie białek enzymatycznych. Te z kolei budują enzymy, które wykazują działanie antyoksydacyjne, czyli redukujące stres oksydacyjny. Usuwanie wolnych rodników chroni, m.in., przed nowotworami. 

Selen usprawnia wytwarzanie limfocytów T i B oraz makrofagów, a tym samym ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego. Z badań wynika, że selen wspiera odpowiedź immunologiczną, terapię przeciwnowotworową, a także pełni niebagatelną rolę w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych (Alzheimera, Parkinsona). 

O tym, jak ważny jest selen dla naszego organizmu, nie mówi się wiele, nawet w gabinetach lekarskich. Specjaliści podkreślają, jak ważne są dla nas witaminy z grupy B, czy witamina D, żelazo, wapń, czy cynk, ale jeśli chodzi o selen, to właściwie tylko endokrynolodzy o nim wspominają. Selen wpływa w sposób istotny na produkcję hormonów FT3 (trijodotyroksyna) oraz reguluje poziomu przeciwciał antytarczycowych (anty-TPO).

Tak objawia się niedobór selenu

Niedobór selenu prowadzi do poważnych zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu. Jeśli przez długi czas utrzymuje się taki stan, może on skutkować nieprawidłowym działaniem tarczycy, jak niedoczynność, czy choroba Hashimoto. Ponadto, u osób z niedoborem selenu podnosi się ryzyko związane z chorobami cywilizacyjnymi, jak choroby serca i układu krążenia, cukrzyca i chorobami autoimmunologicznymi (np. RZS).

Zbyt niski poziom selenu w organizmie może manifestować się również jako:

  • wypadanie włosów,
  • łamliwe paznokcie,
  • osłabienie koncentracji,
  • zaburzenia układu nerwowego,
  • osłabienie mięśni,
  • nudności,
  • pocenie się,
  • nieprzyjemny oddech,
  • spadek odporności, podatność na infekcje,
  • niepłodność – selen wpływa na produkcję plemników, badania wykazały także, że u kobiet z niedoborami tego pierwiastka, znacznie częściej dochodziło do poronień czy porodów przedwczesnych.

Selen w pożywieniu – co jeść, by nie doszło do niedoboru?

By nasz organizm funkcjonował prawidłowo, potrzebujemy naprawdę niewiele selenu. Wystarczy zjeść ok. 5-6 orzechów brazylijskich dziennie. Zalecana dawka selenu to 55 µg tego pierwiastka, podczas gdy wspomniane orzechy zawierają go aż 103 µg/100 g. Gdzie jeszcze znajdziemy selen?

Bardzo dobrym źródłem tego pierwiastka są ryby, jak tuńczyk, czy łosoś, spore jego ilości znajdują się również w wołowinie, mięsie z indyka, a także podrobach i jajach. Np. 100 g fileta z indyka pokrywa 50 proc. naszego dziennego zapotrzebowania na ten pierwiastek, a 100 g ryżu – 15 proc.

UWAGA! Nigdy nie należy suplementować selenu na własną rękę. Ponieważ jego dostępność w pożywieniu jest szeroka, rzadko kiedy dochodzi do faktycznych niedoborów. Ta kwestia należeć powinna do lekarza. Dopiero po wykonaniu badań, gdy rzeczywiście pacjent będzie miał stwierdzony niedobór selenu, można wdrożyć suplementację. Selen łatwo jest przedawkować, a skutki nadmiaru selenu w organizmie również są groźne.

Zobacz także:

Które badania zrobić, by sprawdzić pracę tarczycy? Te 3 są kluczowe 

Wypadają Ci włosy? Te choroby mogą być przyczyną

Dlaczego paznokcie rosną do góry? To może być objaw groźnej choroby

Polecane