Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Profilaktyka i leczenie > Te roczniki powinny to wziąć pod uwagę. Szczepienie na półpasiec jest za darmo
Marta Uler
Marta Uler 20.06.2025 11:18

Te roczniki powinny to wziąć pod uwagę. Szczepienie na półpasiec jest za darmo

półpasiec
Fot. Shutterstock

Silny, piekący ból, który nie mija przez tygodnie, miesiące, a czasem nawet... całe życie. Do tego swędząca wysypka, gorączka, osłabienie. Półpasiec to coś znacznie więcej niż tylko nerwobóle i „krostki”. 

Ta choroba potrafi zostawić po sobie ślad, który naprawdę utrudnia codzienne funkcjonowanie, szczególnie u starszych pacjentów. Dobra wiadomość jest taka, że można się przed nią chronić. Wiele osób może w dodatku to zrobić całkowicie za darmo.

Co to jest półpasiec?

Półpasiec (łac. herpes zoster) to choroba wirusowa wywoływana przez reaktywację wirusa ospy wietrznej – Varicella zoster. Każdy, kto kiedyś chorował na ospę, ma ten wirus w sobie – uśpiony, ukryty w zwojach nerwowych. W pewnym momencie, zwykle po 50. roku życia i zwłaszcza u osób z osłabionym układem odpornościowym, wirus ten może się ponownie uaktywnić. Właśnie wtedy dochodzi do rozwoju półpaśca.

Początek choroby często przypomina grypę – może pojawić się osłabienie, ból głowy, stan podgorączkowy. Wkrótce potem w określonym obszarze ciała (najczęściej na tułowiu, wzdłuż żeber lub na twarzy) występuje:

  • piekący, ostry ból skóry,
  • mrowienie, swędzenie lub przeczulica,
  • czerwone plamy, które szybko przekształcają się w pęcherzyki z płynem surowiczym,
  • czasem obrzęk i powiększenie okolicznych węzłów chłonnych.

Zazwyczaj zmiany skórne i ostre objawy ustępują w ciągu 2–4 tygodni, ale to nie koniec historii.

Przeczytaj też: Zaburzenia widzenia, zapalenie spojówek? To może być półpasiec oczny

Doda promuje suplementy na Hashimoto. Lekarze alarmują: Nieodpowiedzialne Tak boli rak dwunastnicy. To na niego chorował Tomasz Jakubiak

Kto jest szczególnie narażony na półpasiec?

Na półpasiec może zachorować każdy, kto przechorował ospę wietrzną, ale ryzyko znacząco rośnie z wiekiem. Czynniki ryzyka to:

  • wiek powyżej 50 lat (im starsza osoba, tym większe ryzyko i cięższy przebieg),
  • osłabiony układ odpornościowy (np. z powodu chorób przewlekłych, nowotworów, terapii immunosupresyjnej),
  • przewlekły stres i zmęczenie,
  • choroby autoimmunologiczne,
  • cukrzyca.

Przeczytaj też: Półpasiec to bolesna choroba wirusowa. Po tych objawach go rozpoznasz

Zmiany skórne to nie jedyny objaw półpaśca Fot. Canva/abdmalekmd/Getty Images

Półpasiec – powikłania

Półpasiec może spowodować wiele groźnych powikłań, np.:

  • utratą wzroku – tymczasową lub nawet trwałą,
  • problemy ze słuchem lub równowagą,
  • zapalenie płuc, 
  • zapalenie mózgu,
  • długotrwały ból.

U nawet 20% osób po półpaścu dochodzi do tzw. neuralgii popółpaścowej – przewlekłego bólu, który może utrzymywać się miesiącami, a nawet latami po ustąpieniu wysypki. To silny ból – piekący, przeszywający, może nasilać się przy dotyku czy zmianach temperatury. Czasem bywa tak dokuczliwy, że zakłóca sen, apetyt, wywołuje depresję i znacznie obniża jakość życia. Szczególnie często występuje u osób powyżej 60. roku życia.

Przeczytaj też: Półpasiec - komu szczególnie zagraża? 6 faktów i mitów

Półpasiec – szczepienie

Dobra wiadomość jest taka, że mamy szczepionkę na półpasiec. Można się więc ustrzec przed tą chorobą. Od 1 kwietnia Ministerstwo Zdrowia objęło szczepionkę refundacją. Jest ona dostępna z 50% odpłatnością dla pacjentów w wieku 18+, którzy mają zwiększone ryzyko zachorowania (375,58 zł za dawkę, trzeba przyjąć dwie dawki) i bezpłatna dla osób w wieku 65+ o zwiększonym ryzyku zachorowania na półpasiec.

Jak czytamy na stronie szczepienia.pzh.gov.pl, zwiększone ryzyko zachorowania na półpasiec zostało zdefiniowane jako jedna z wymienionych niżej współchorobowości:

  • choroby przewlekłe – cukrzyca, przewlekła choroba płuc, przewlekła choroba serca, przewlekła niewydolność nerek,
     
  • stany zaburzenia odporności – jatrogenna immunosupresja, przeszczep narządu litego, wrodzony lub nabyty niedobór odporności, zakażenie wirusem HIV,
     
  • choroby nowotworowe – białaczka, choroba Hodgkina, szpiczak mnogi, uogólniona choroba nowotworowa,
     
  • choroby autoimmunizacyjne – łuszczyca, łuszczycowe zapalenie stawów, nieswoiste zapalenie jelit, reumatoidalne zapalenie stawów, stwardnienie rozsiane, toczeń układowy, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa.

Jeśli masz skończone 65 lat i jedną z powyższych chorób, możesz zaszczepić się na półpasiec za darmo. 

pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20565946/, mp.pl