2 tys. zakażeń w niecały rok. Sytuacja jest niepokojąca

Wirus HIV nie odpuszcza

Zakażenie wirusem HIV (Human Immunodeficiency Virus) prowadzi do stopniowego niszczenia układu odpornościowego. W zaawansowanym stadium rozwija się AIDS – zespół nabytego upośledzenia odporności. Wtedy organizm staje się bezbronny wobec infekcji i nowotworów, które w normalnych warunkach nie stanowią zagrożenia.

Od początku epidemii HIV/AIDS w Polsce (czyli od 1985 roku) zakażenie wykryto u około 35,2 tys. osób. W 2024 roku liczba nowych przypadków gwałtownie wzrosła – tylko w ciągu 10 miesięcy zanotowano prawie 2000 zakażeń, z czego wiele w zaawansowanym stadium. Eksperci zwracają uwagę, że część nowych przypadków dotyczy populacji migrujących, ale rosnąca liczba infekcji występuje również wśród obywateli Polski.

Przełom w testowaniu i leczeniu HIV

Jedną z ważnych zmian w walce z epidemią HIV w Polsce jest wprowadzenie od maja 2025 roku testów przesiewowych do podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Dotychczas testy były dostępne bezpłatnie jedynie anonimowo w punktach konsultacyjno-diagnostycznych. Rozszerzenie dostępu może pozwolić na wcześniejsze wykrywanie zakażeń i szybsze wdrożenie leczenia.

Leczenie antyretrowirusowe (ARV) pozwala na kontrolowanie zakażenia wirusem HIV i utrzymanie zdrowia pacjentów. Co istotne – osoby skutecznie leczone przez co najmniej 6 miesięcy, u których wirus jest niewykrywalny, nie zarażają partnerów seksualnych. Zasada niewykrywalny = niezakażający jest już medycznym standardem potwierdzonym badaniami naukowymi. Przeczytaj też: HIV to nie wyrok, czyli jak obecnie wygląda leczenie wirusa HIV? Wiele osób nie ma o tym pojęcia

Profilaktyka przed i po kontakcie

Nowoczesna medycyna daje także szansę na skuteczne zapobieganie zakażeniu HIV. Profilaktyka przedekspozycyjna (PrEP) i poekspozycyjna (PEP) polegają na przyjmowaniu leków, które zmniejszają ryzyko infekcji nawet o ponad 90%, jeśli są stosowane zgodnie z zaleceniami. 

W Polsce PrEP jest niestety wciąż pełnopłatna – miesięczny koszt to około 160–200 zł. Sięga po nią jedynie około 3 tysiące osób. Tymczasem w krajach takich jak Stany Zjednoczone czy Brazylia profilaktyka ta została włączona do publicznych programów zdrowotnych i przyniosła wymierne efekty w ograniczeniu transmisji wirusa. Przeczytaj też: Twój partner lub partnerka jest zakażona HIV? Masz szansę uniknąć zakażenia nie rezygnując ze współżycia

Eksperci, m.in. prof. Miłosz Parczewski – krajowy konsultant w dziedzinie chorób zakaźnych – apelują o stworzenie w Polsce bezpłatnego, finansowanego programu PrEP. W jego ramach profilaktyka byłaby dostępna m.in. w poradniach chorób zakaźnych i dermatologiczno-wenerologicznych. Głównymi beneficjentami byliby mężczyźni mający kontakty z mężczyznami (MSM), osoby z wieloma partnerami seksualnymi, osoby świadczące usługi seksualne oraz partnerzy osób zakażonych HIV.

Edukacja ratuje zdrowie

Choć medycyna oferuje dziś skuteczne leczenie i zapobieganie zakażeniom HIV, jednym z głównych problemów pozostaje brak wiedzy i świadomości społecznej. Tylko około 10% dorosłych Polaków kiedykolwiek wykonało test na HIV. Tymczasem szacuje się, że nawet 18–22% osób zakażonych nie zdaje sobie sprawy ze stanu swojego zdrowia.

Lekarze i eksperci apelują o szeroko zakrojone kampanie edukacyjne, które pomogą przełamać tabu i lęki związane z HIV. Bez edukacji społecznej nawet najlepsze programy profilaktyczne i leczenie nie osiągną pełnej skuteczności.

 

Źródło: rynekzdrowia.pl