Koniec starego porządku. Witamina D od 11 września tylko na nowych zasadach
Od 11 września 2025 r. zaczyna obowiązywać nowelizacja rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie składu i oznakowania suplementów diety. Najgłośniejsza zmiana dotyczy witaminy D: dozwolony staje się nowy jej „nośnik” – monohydrat kalcydiolu (25-OH-D3). Co to oznacza dla pacjentów i jak bezpiecznie korzystać z preparatów?
- Wejście w życie: 11 września 2025 r. – akt opublikowano 27 sierpnia (Dz.U. poz. 1182).
- Nowa forma witaminy D: monohydrat kalcydiolu dopisany do listy dozwolonych składników w suplementach.
- Praktyczna konsekwencja: kalcydiol działa „mocniej” niż klasyczna D3 – przy etykietowaniu stosuje się współczynnik 2,5 (tzw. „ekwiwalenty witaminy D”).
Nowa forma witaminy D
Dotychczas w suplementach stosowano głównie cholekalcyferol (D3) i ergokalcyferol (D2). Od września 2025 r. do listy dozwolonych składników dołącza kalcydiol – substancja uznawana za bardziej biodostępną, czyli szybciej podnoszącą stężenie witaminy D w organizmie.
Zmiana wynika z decyzji UE. Kalcydiol został dopuszczony jako tzw. „nowa żywność” i wpisany na unijną listę składników dozwolonych w suplementach (rozporządzenie 2025/352). Polska nowelizacja jedynie wdraża te przepisy. Przeczytaj: Najważniejsza witamina na jesień i zimę. Jak suplementować?
Jak liczyć dawki?
Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) ustalił współczynnik przeliczeniowy:
1 µg kalcydiolu = 2,5 µg witaminy D3 (ekwiwalent witaminy D, VDE).
Oznacza to, że na etykietach suplementów podawane będą wartości w przeliczeniu na „witaminę D”. Przeczytaj: Jaki jest związek między suplementacją witaminą D a rakiem piersi? Naukowcy już wiedzą
Górny tolerowany poziom spożycia (EFSA):
- 100 µg VDE/dobę u dorosłych i młodzieży 11–17 lat,
- 50 µg VDE/dobę u dzieci 1–10 lat.
Ograniczenia i zalecenia w Polsce
Wytyczne GIS zalecają, by:
- suplementy dla dorosłych do 75. roku życia nie przekraczały 2000 j.m. (50 µg) na dobę,
- preparaty wyłącznie dla osób 75+ mogły zawierać do 4000 j.m. (100 µg).
Te wartości pozostają punktem odniesienia także w przypadku suplementów z kalcydiolem. Przeczytaj: Niedobór witaminy D u noworodka zwiększa ryzyko autyzmu i ADHD. Ustalenia naukowców
W aptekach pojawią się preparaty z oznaczeniem „monohydrat kalcydiolu / 25-hydroksycholekalcyferol”. Działają skutecznie przy mniejszych dawkach w mikrogramach, ale łatwiej przekroczyć bezpieczny poziom, jeśli równocześnie przyjmujemy kilka suplementów (np. multiwitaminę, tran i dodatkową D3).
Dlatego kluczowe jest:
- sprawdzanie etykiet – szczególnie nazw składników i jednostek (µg, j.m.),
- sumowanie wszystkich źródeł witaminy D,
- unikanie dublowania preparatów.
