Niedobór witaminy D u noworodka zwiększa ryzyko autyzmu i ADHD. Ustalenia naukowców

Największe badanie populacyjne tego typu

Badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Queensland (Australia) i opublikowane w „The Lancet Psychiatry” jest największym, jak dotychczas, projektem, w którym przeanalizowano związek między poziomem witaminy D a zaburzeniami psychicznymi. Objęło ono aż 71 793 osoby, u których poziomy witaminy D mierzono w okresie noworodkowym. Analizą objęto przypadki zdiagnozowane w dzieciństwie i wczesnej dorosłości.

Zespół badaczy skupił się na sześciu najczęstszych zaburzeniach psychicznych: 

• depresji,
• chorobie afektywnej dwubiegunowej, 
• schizofrenii, 
• ADHD, 
• zaburzeniach ze spektrum autyzmu (ASD),
• jadłowstręcie psychicznym. 

Okazało się, że niski poziom witaminy D był szczególnie powiązany ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia autyzmu, schizofrenii oraz ADHD.

Przeczytaj też: Skąd się biorą "głosy" w głowie chorego na schizofrenię? Przełomowe odkrycie

Dlaczego zawsze zasypiasz przed telewizorem? Wyjaśnia psycholog Czytaj dalej Tyle kroków dziennie musisz zrobić dla zdrowego serca. Są nowe wytyczne Czytaj dalej

Co odkryli naukowcy?

Profesor John McGrath z Queensland Brain Institute, kierujący badaniem, podkreślił, że osoby z niskim poziomem witaminy D w okresie niemowlęcym miały statystycznie wyższe ryzyko rozwoju zaburzeń neurorozwojowych. 

Znaleźliśmy dowody na to, że osoby, które w dzieciństwie miały niższe stężenie witaminy D, miały większe ryzyko zachorowania na schizofrenię, ASD i ADHD – powiedział profesor McGrath.

Co istotne, badacze nie ograniczyli się tylko do pomiaru poziomu witaminy D – uwzględnili także dwa związane z nią biomarkery oraz czynniki genetyczne.

Poprzednie badania skupiały się głównie na związku niedoboru witaminy D z autyzmem i schizofrenią. Najnowsze analizy wykazały jednak, że ryzyko może dotyczyć także innych schorzeń, w tym ADHD. To odkrycie rzuca nowe światło na znaczenie witaminy D w pierwszych etapach życia dziecka.

Przeczytaj też: Życie z ADHD nie jest łatwe. Zwłaszcza gdy się jest już dorosłym człowiekiem 

Suplementacja może pomóc

Wyniki badania sugerują, że odpowiednia suplementacja witaminy D w czasie ciąży i tuż po narodzinach dziecka może zmniejszyć ryzyko wystąpienia niektórych zaburzeń psychicznych. Witamina D pełni bowiem istotną rolę w rozwoju mózgu – jej niedobory mogą zakłócać prawidłowe procesy neurologiczne, co w dłuższej perspektywie zwiększa podatność na choroby psychiczne.

Profesor McGrath porównał suplementację witaminą D do stosowania kwasu foliowego w ciąży:

Podobnie jak suplementy kwasu foliowego są zalecane w czasie ciąży w celu zapobiegania rozszczepowi kręgosłupa, nasze badania sugerują, że optymalizacja poziomu witaminy D we wczesnym okresie życia może zmniejszyć ryzyko wystąpienia kilku zaburzeń neurorozwojowych.

Biorąc pod uwagę fakt, że niedobory witaminy D są powszechne u kobiet w ciąży na całym świecie, profilaktyka ma, jak widać, zasadnicze znaczenie. 

Przypomnijmy, że witamina D pochodzi głównie z ekspozycji na słońce, ale można ją też znaleźć w niektórych produktach spożywczych (np. tłustych rybach, jajach) i suplementach. Jak wynika z badań – nie należy bagatelizować jej roli – zwłaszcza w okresie ciąży i wczesnego dzieciństwa. 

Przeczytaj też: Sądzisz, że możesz mieć ADHD? Oto 6 głównych objawów u dorosłych

Źródło: Convergent evidence linking neonatal vitamin D status and risk of neurodevelopmental disorders: a Danish case-cohort study” Henriette Thisted Horsdal, Clara Albiñana, Zhihong Zhu i in., Lancet Study 2025, uq.edu.au/news/article/2025/05/newborn-vitamin-d-deficiency-linked-higher-risk-of-adhd-schizophrenia-autism