Masz takie paznokcie? Możesz tam hodować tasiemce
Jajeczka tasiemca, owsików, bakterie e-coli i salmonelli, gronkowce, norowirusy, rotawirusy i wirus zapalenia wątroby – wszystko to może ukrywać się pod paznokciami. Wystarczy dotknięcie dłonią klamki, poręczy w autobusie albo pieniędzy, by na twoich dłoniach znalazło się od 100 do 10 tys. komórek drobnoustrojów.
W humorystycznej, ale jednocześnie informacyjnej rolce o myciu rąk influencerka i autorka Aga Szuścik wymienia zagrożenia, jakie czają się na nas na dłoniach i pod paznokciami. Czy trzeba się ich bać? To zależy.
Podstawa to higiena
Pasożyty, infekcje bakteryjne i wirusowe przenoszą się z niezwykłą łatwością. Trafiają na nasze ręce z otoczenia przy wykonywaniu najzwyklejszych czynności, skąd mają już prostą drogę do ust, nosa i oczu. Będąc w okolicach twarzy, mogą wnikać w głąb organizmu przez błony śluzowe. W ten sposób zapewniają przetrwanie swoim gatunkom. Przeczytaj też: Jak rozpoznać pasożyty w organizmie. Obawy powinny wzbudzić te zmiany skórne
Na szczęście dla nas istnieje prosty sposób na ochronę przed ich szkodliwym działaniem. Wystarczy… dokładne mycie rąk. Ciepła woda, mydło i kilkadziesiąt sekund wystarczą, by skutecznie pozbyć się z rąk większości szkodliwych zarazków. Nieco więcej trudności przysparza dokładne mycie przestrzeni pod paznokciami – tu przyda się szczoteczka.
Myjemy rączki!
W czasach pandemii media regularnie przypominały nam o konieczności częstego i dokładnego mycia rąk. Warto pamiętać o tym również teraz. Ręce trzeba myć zawsze po:
• korzystaniu z toalety – aby usunąć bakterie i wirusy przenoszone drogą fekalno-oralną,
• kasłaniu, kichaniu lub wydmuchaniu nosa – by nie roznosić zarazków na inne powierzchnie,
• dotykaniu surowego mięsa, ryb i jaj – aby uniknąć zakażenia np. salmonellą,
• kontakcie ze zwierzętami lub ich odchodami – zwierzęta mogą przenosić chorobotwórcze drobnoustroje,
• dotykaniu śmieci – ponieważ mogą zawierać różne patogeny,
• zmianie pieluchy lub pomocy dziecku w toalecie – by zapobiec rozprzestrzenianiu się bakterii kałowych,
• opiece nad osobą chorą – aby uniknąć przeniesienia infekcji na siebie lub innych,
• przyjściu do domu z zewnątrz – po kontakcie z powierzchniami w miejscach publicznych,
• korzystaniu z transportu publicznego – gdzie ręce dotykają poręczy, siedzeń i biletomatów,
• dotykaniu pieniędzy – które przechodzą przez wiele rąk i mogą być bardzo zanieczyszczone.
Ręce trzeba myć nie tylko po niektórych czynnościach, ale także przed ich wykonaniem. Koniecznie sięgnij po mydło zawsze przed jedzeniem i gotowaniem – dzięki temu unikniesz przenoszenia drobnoustrojów do organizmu i na żywność.
Mycie rąk jest ważne również przed kontaktem z osobami o słabszej odporności, a więc np. przed dotykaniem niemowląt czy przed pomaganiem osobom chorym. Przeczytaj: Czy można spać z psem w łóżku? Eksperci już wiedzą
Absolutnie niezbędne jest mycie rąk przed zakładaniem i zdejmowaniem soczewek kontaktowych i przed opatrywaniem ran. Postaraj się też nie dotykać brudnymi rękami twarzy, okolic ust, nosa i oczu.
Jak myć ręce?
To zależy od tego, czym się zajmujemy. Inne zasady obowiązują nas przy codziennym myciu rąk, a inne kiedy pracujemy w placówce ochrony zdrowia (tzw. higieniczne mycie rąk). Jak myć ręce na co dzień? Instrukcje można znaleźć na rządowej stronie:
• rozpocznij od zmoczenia rąk wodą,
• nabierz tyle mydła, aby pokryło całą powierzchnię dłoni,
• dokładnie rozprowadź mydło po powierzchni, pocierając o siebie rozprostowane dłonie,
• pamiętaj o dokładnym umyciu przestrzeni między palcami, grzbietów palców oraz okolic kciuków,
• na koniec dokładnie opłucz ręce wodą i wytrzyj ręce do sucha jednorazowym ręcznikiem.
Pamiętaj, że dokładne mycie rąk tym sposobem powinno trwać co najmniej 30 sekund. Przeczytaj też: Dlaczego należy myć ręce? Nie zdajemy sobie sprawy, co się na nich znajduje
Zanim nauczyliśmy się myć ręce
Czy wiesz, że mycie rąk to stosunkowo nowy pomysł? Mycie rąk w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się zanieczyszczeń i zakażeń mikrobiologicznych zostało zapoczątkowane przez środowisko lekarskie dopiero w pierwszej połowie XIX w. Zanim do tego doszło, tysiące pacjentów umierało z powodu zakażeń, jakimi obdarowywali ich… lekarze.
W czasach sprzed teorii zarazków powstawanie chorób przypisywano złemu powietrzu lub nierównowadze płynów ustrojowych. Dlatego wielu lekarzy nie widziało potrzeby mycia rąk przed opieką nad pacjentem. Olbrzymim problemem była wysoka śmiertelność zwłaszcza wśród kobiet po urodzeniu dziecka.
W XVIII wieku gorączka połogowa (sepsa poporodowa) była jedną z głównych przyczyn śmierci kobiet po porodzie. Dokładne dane liczbowe są trudne do ustalenia, ale w niektórych szpitalach śmiertelność mogła sięgać nawet 10-30% rodzących kobiet. W nowoczesnych szpitalach położniczych w Wielkiej Brytanii zdarzało się, że z powodu zakażenia wymierały wszystkie pacjentki. Przeczytaj: Śmierć na sepsę. Naukowcy właśnie odkryli, kto jest najbardziej narażony na zgon
Źródła:
Jak myć ręce – instrukcja mycia rąk. Główny Inspektorat Sanitarny. Dostęp online: https://www.gov.pl/web/gis/jak-myc-rece-instrukcja-mycia-rak [dostęp: 20.03.2025].
Dzwolak, W. Podstawy skutecznego mycia rąk. Przemysł Spożywczy, 2008, 62(02).
Majda, A. Mycie rąk: zwykłe i higieniczne. 2001. Dostęp online: ruj.uj.edu.pl [dostęp: 20.03.2025].
Moore, J. J. (2020). Przerażające choroby i zabójcze terapie, czyli historia medycyny, jakiej nie znałeś. Kraków: Wydawnictwo Znak Horyzont.
