Obniża ciśnienie i chroni przed udarem. Jego niedobór może skutkować nadciśnieniem
Odpowiedni poziom tego składnika mineralnego w organizmie pełni kluczową rolę dla utrzymania równowagi elektrolitowej i prawidłowego funkcjonowania układu krążenia. Jego niedobór może skutkować zwiększonym ciśnieniem krwi i przyczyniać się do rozwoju nadciśnienia. O jaki pierwiastek chodzi?
Rola potasu w organizmie
Potas to jeden z najważniejszych minerałów, niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Pełni kluczową rolę w utrzymaniu potencjału spoczynkowego i czynnościowego komórek nerwowych, a także odpowiada za utrzymanie równowagi wodnej i kwasowo-zasadowej. Pierwiastek ten pomaga regulować ciśnienie krwi oraz bierze udział w skurczu mięśni, w tym mięśnia sercowego.
Funkcja potasu w organizmie wiąże się ściśle z gospodarką sodową. Nadmierne spożycie żywności wysokoprzetworzonej, która jest bogata w sód może wpłynąć na poziom potasu w organizmie. Dzieje się tak dlatego, że potas działa antagonistycznie w stosunku do sodu. Zbyt duża podaż sodu może powodować zwiększone wydalanie potasu przez nerki, skutkując jego niedoborem.
Istnieje związek między częstszym występowaniem nadciśnienia tętniczego i chorób układu sercowo-naczyniowego a współczesną dietą bogato-sodową i ubogo-potasową, co zostało potwierdzone badaniami.
Objawy hipokaliemii (zbyt niskiego stężenia potasu we krwi) mogą być różne i zależą od czasu trwania oraz stopnia nasilenia niedoboru potasu.
Do podstawowych objawów hipokaliemii należą:
- osłabienie mięśni,
- skurcze mięśni,
- zaparcia,
- niedrożność porażenna jelit,
- zaburzenia rytmu serca.
Wśród najczęstszych przyczyn hipokaliemii wymienia się stosowanie diuretyków pętlowych i tiazydowych oraz leków przeczyszczających.
Wpływ potasu na ciśnienie krwi
Jak pokazują liczne badana, prawidłowe stężenie potasu we krwi ma działanie ochronne na układ sercowo-naczyniowy. Udowodnione zostało, że zwiększona podaż potasu skutecznie obniża ciśnienie tętnicze. Wykazano, ze suplementacja potasu powoduje obniżenie wartości ciśnienia u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, a także u osób z prawidłowym ciśnieniem.
Dzieje się tak, ponieważ wzrost podaży potasu powoduje działanie natriuretyczne, zmniejsza aktywność układu współczulnego i układu renina–angiotensyna–aldosteron. Uważa się także, że niewłaściwy stosunek sodu do potasu wiąże się ze wzrostem napięcia w ośrodkowym
i obwodowym układzie nerwowym, co skutkuje wzrostem oporu naczyniowego i indukowaniem nadciśnienia.
W 2012 r. opublikowano badanie GEN SALT STUDY, w którym stwierdzono, że suplementacja potasu mogłaby pomóc obniżyć wartości ciśnienia tętniczego wśród osób obciążonych rodzinnie nadciśnieniem, jednak tylko ze strony matki. Warto także dodać, że istnieje wiele dowodów naukowych na to, że wysokie stężenie potasu może zmniejszać ryzyko udaru mózgu.
Przeczytaj też: Ważne dla emerytów. Są pierwsze prognozy waloryzacji na 2025
Dieta na obniżenie ciśnienia
Istnieją dowody naukowe na to, że zmiany w diecie mogą obniżyć wartości ciśnienia, zapobiec rozwojowi nadciśnienia oraz zmniejszyć ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych.
Główne zasady diety na obniżenie ciśnienia:
- obniżenie podaży sodu,
- zwiększenie podaży potasu,
- ograniczenie spożycia alkoholu,
- stosowanie diety śródziemnomorskiej lub diety DASH.
Dobowe zapotrzebowanie na potas (40–100 mmol) powinna pokrywać przede wszystkim odpowiednia dieta zawierająca dostateczną ilość tego pierwiastka.
Produkty bogate w potas to między innymi:
- suszone owoce (zwłaszcza figi),
- orzechy,
- płatki zbożowe,
- otręby,
- kasze,
- warzywa (pomidory, szpinak, fasola, brokuły, buraki, kalafior, marchew, sałata lodowa, ziemniaki),
- owoce (awokado, banany, pomarańcze, kiwi, mango).
Pacjenci, którzy przyjmują leki obniżające stężenie potasu powinni suplementować potas oraz poddawać się regularnej kontroli gospodarki elektrolitowej.
Nie zaleca się suplementacji potasu osobom, które stosują niektóre leki na nadciśnienie. Mogą one zwiększać poziom potasu w organizmie, a co za tym idzie, dodatkowa podaż tego pierwiastka może powodować jego nadmiar i zagrożenie dla zdrowia.
Suplementacja potasu i innych składników zawsze powinna odbywać pod kontrolą lekarza, który dostosuje terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta, biorąc pod uwagę jego stan zdrowia i przyjmowane przez niego leki.
Przeczytaj też:
Przy nadciśnieniu nie można pić kawy - fakt czy mit? Lekarz odpowiada
Takie ciśnienie jest zagrożeniem dla zdrowia. Nie zwlekaj z wizytą u lekarza
Wielu z nas całe życie źle mierzy ciśnienie. Jakie błędy popełniamy?
Źródło: journals.viamedica.pl: “Potas a nadciśnienie tętnicze — patofizjologia, implikacje terapeutyczne”, Beata Krasińska, Paweł Uruski, Angelika Miazga, Piotr Dudlik, Zbigniew Krasiński, Magdalena Zdaniewicz, Andrzej Tykarski, Klinika Hipertensjologii, Angiologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Szpital w Puszczykowie im. prof. Stefana Tytusa Dąbrowskiego, Oddział Kardiologii, Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyń, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, Katedra Pedagogiki Społecznej, Uniwersytet Zielonogórsi
