Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Żywienie > Ten grzyb to święty Graal grzybiarzy. Właściwości zdrowotne owocnika
Marta Uler
Marta Uler 30.09.2025 13:43

Ten grzyb to święty Graal grzybiarzy. Właściwości zdrowotne owocnika

czasznica olbrzymia
Ten grzyb nazywany jest "świętym Graalem" grzybiarzy. Fot. Canva/Carausius/Getty Images

Jesień to czas, w którym polskie lasy przyciągają tłumy grzybiarzy. Każdy marzy o tym, by wrócić do domu z pełnym koszem dorodnych okazów. Niektóre z nich budzą szczególne emocje – nie tylko ze względu na rzadkość występowania, ale także imponujące rozmiary i wyjątkowe właściwości. Jeden grzyb od lat nazywany jest „świętym Graalem grzybiarzy”, bo znalezienie go graniczy niemal z cudem.

  • To jeden z największych grzybów występujących w Polsce, osiąga nawet pół metra średnicy
  • Znalezienie go wymaga szczęścia – pojawia się rzadko i tylko w określonych warunkach
  • Wyróżnia się nie tylko wyglądem, ale także wartościami odżywczymi i prozdrowotnymi
  • Jadalny jest wyłącznie w młodej postaci – wtedy ceniony jest za smak i delikatną strukturę
  • Dawniej wykorzystywano go także w medycynie ludowej jako środek na rany

Poszukiwania grzybowego giganta

Doświadczeni grzybiarze wiedzą, że wśród borowików, podgrzybków czy koźlarzy może trafić się prawdziwa perełka. Nie znajdziemy jej jednak pod każdą sosną czy brzozą. Rośnie zazwyczaj na łąkach, pastwiskach, obrzeżach lasów – w miejscach otwartych i nasłonecznionych. 

Rozmiary tego grzyba wprawiają w osłupienie. Gdy ktoś natrafi na egzemplarz, z daleka przypomina on biały kamień albo nawet… zagubioną piłkę. Nic dziwnego, że wokół tego grzyba narosło wiele legend i opowieści.

Przeczytaj też: Te grzyby po ususzeniu są jak trutka na szczury. Fatalne stężenie toksyn

Ten grzyb może mieć nawet pół metra średnicy i ważyć 20 kg. Fot. Canva

Czasznica olbrzymia – niezwykły okaz natury

Dopiero z bliska okazuje się, że tym tajemniczym kolosem jest czasznica olbrzymia (Calvatia gigantea). Jej owocnik może osiągać do 20 kg wagi i do 50 cm średnicy, co czyni ją jednym z największych grzybów świata. Co ważne, czasznica jest jadalna – ale tylko wtedy, gdy jej miąższ jest młody, jędrny i biały. W miarę dojrzewania wnętrze ciemnieje, stając się niejadalne.

Grzyb ten ma jeszcze jedną ciekawą cechę: dawniej był wykorzystywany w medycynie ludowej. Suchy proszek z owocnika służył jako środek tamujący krwawienie i wspomagający gojenie ran. To przykład, jak niezwykłe właściwości przyrody człowiek potrafił wykorzystywać na wiele sposobów.

Przeczytaj też: Wymioty, zatrucia, a nawet śmierć. Te grzyby są potwornie niebezpieczne, łatwo pomylić je z jadalnymi

Właściwości odżywcze i kulinarne zastosowanie

Czasznica olbrzymia to nie tylko ciekawostka botaniczna, ale także wartościowy składnik diety. Jej młody miąższ zawiera sporo białka, błonnik, witaminy z grupy B oraz składniki mineralne, takie jak potas, żelazo i magnez. Grzyb jest lekkostrawny, a jednocześnie sycący, dlatego chętnie wykorzystywana jest w kuchni wegetariańskiej.

Przyrządza się ją podobnie jak klasyczne pieczarki – można smażyć w plastrach, dusić, panierować czy dodawać do zapiekanek. Dzięki swojej strukturze dobrze chłonie przyprawy, tworząc ciekawe kompozycje smakowe. Najważniejsza zasada brzmi jednak: do garnka trafia wyłącznie świeży, biały owocnik. Starsze egzemplarze, mimo imponujących rozmiarów, nie nadają się już do jedzenia.

Zadbaj o odporność, zanim jesień rozpanoszy się na dobre. Praktyczne wskazówki od laryngologa
Leszek Cichosz
Laryngolog tłumaczy, jak zadbać o odporność przed sezonem chorobowym
Za oknem mamy już jesień – dni stają się coraz krótsze, pogoda bardziej kapryśna. Życie powoli przenosi się do zamkniętych pomieszczeń. I już się zaczęło to, co każdego roku: kaszel, katar, ból gardła, przeziębienia, zapalenia zatok, może grypa, czy covid.Zastanawiamy się, dlaczego właśnie jesienią chorujemy częściej? Czy wirusy pojawiają się nagle znikąd? A może to nasz organizm staje się słabszy? I – co zrobić, by nie dać się infekcjom? O tym, jak nasz układ odpornościowy działa jesienią, a także jak go wzmacniać i chronić nos oraz gardło, opowiada Leszek Cichosz, specjalista otorynolaryngologii.Obserwowany spadek odporności jesienią wynika z kilku czynników, m.in. z nagłych zmian temperatury i mniejszej produkcji witaminy D. Również mikrobiota nosa i gardła ma wpływ na to, jak często łapiemy infekcje W profilaktyce przeziębień ważną rolę odgrywa higiena nosa, ale również – jamy ustnej  Zdrowa dieta, ruch, nawodnienie, sen i unikanie stresu to fundamenty odporności Szczepienie przeciw grypie najlepiej wykonać we wrześniu, zanim zacznie się sezon infekcji
Czytaj dalej
Wielka zmiana w przychodniach od 1 października. Co nowy sposób finansowania oznacza dla pacjentów?
Zmiany w przychodniach
Zmiany dla Pacjentów od 1 października
Już za chwilę w każdej poradni lekarza rodzinnego zmieni się sposób, w jaki NFZ płaci za opiekę koordynowaną. Reforma pozornie dotyka tylko „papierów”, ale w praktyce może zdecydować o dostępie do wizyt, badań i konsultacji specjalistycznych. Sprawdź, co musisz wiedzieć, zanim umówisz kolejną wizytę.Koordynator liczy wszystkich pacjentów – od 1 października stawka kapitacyjna obejmie także dzieci, a nie tylko dorosłych  Dodatek motywacyjny znika dla „starych” przychodni – ryczałt 7,7 tys. zł będzie wypłacany wyłącznie placówkom, które dopiero wejdą w opiekę koordynowaną (na 6 mies.)  Opieka koordynowana rośnie – korzysta z niej już 2,9 tys. POZ (49 % rynku), a budżet POZ na 2026 r. ma wzrosnąć do 23 mld zł
Czytaj dalej