To najgorszy rak. Nie daje objawów, a po cichu zabija

Rak trzustki – coraz więcej chorych

Rak trzustki nie należy do najczęściej występujących nowotworów, ale mimo tego, jest to jedno z najgroźniejszych rozpoznań onkologicznych. W Polsce każdego roku diagnozuje się około 3,5-4 tys. nowych przypadków. Niestety, większość z nich wykrywana jest dopiero w zaawansowanym stadium. Zaledwie 5-10 proc. chorych przeżywa pięć lat od momentu diagnozy. W dodatku prognozy nie napawają optymizmem.

Do 2030 roku ten nowotwór może stać się drugą najczęstszą przyczyną zgonów onkologicznych. Rak trzustki zajmuje obecnie 9. miejsce pod względem częstości zachorowań u mężczyzn i 10. u kobiet. Chorują głównie osoby po 60. roku życia. 

Przeczytaj też: To charakterystyczny objaw chorej trzustki. Zauważysz go w toalecie

Jęczmień u dziecka. Czy złota obrączka naprawdę pomaga? Czytaj dalej Napar zakazany we Francji, w Niemczech tylko na receptę. Polacy kupują go w dyskontach Czytaj dalej

Rak trzustki – na czym polega?

Trzustka to narząd położony głęboko w jamie brzusznej, pełniący zarówno funkcje trawienne, jak i hormonalne. Większość nowotworów trzustki to tzw. gruczolakoraki – złośliwe zmiany wywodzące się z komórek wyściełających przewody trzustkowe. Choroba rozwija się podstępnie, bez wyraźnych objawów, co utrudnia jej wczesne rozpoznanie.

Położenie trzustki sprawia ponadto, że wszelkie zmiany, w tym nowotworowe, są trudne do wykrycia za pomocą typowych badań, jak USG jamy brzusznej. W dodatku wczesne symptomy łatwo zignorować – często przypominają problemy trawienne, bóle kręgosłupa lub objawy przemęczenia.

Przeczytaj też: Wspomagają pracę trzustki. Jedz je codziennie

Rak trzustki – czynniki ryzyka

Warto być świadomym czynników, które zwiększają ryzyko zachorowania na raka trzustki, zwłaszcza, że część z nich można wyeliminować poprzez styl życia. Niestety inne – jak wiek czy predyspozycje genetyczne – są niezależne od pacjenta.

Najważniejsze czynniki ryzyka to:

• wiek – ponad 80% przypadków dotyczy osób po 55. roku życia,
   
• palenie papierosów – uważa się, że nawet 30% zachorowań jest związanych z paleniem. Ryzyko wzrasta wraz z czasem palenia i liczbą wypalanych papierosów,
   
• otyłość i zła dieta – głównie otyłość brzuszna oraz dieta bogata w tłuszcze zwierzęce, przetworzone mięso i uboga w warzywa,
   
• cukrzyca – zwłaszcza typu 2, ale także cukrzyca ciężarnych. Co ciekawe, nowo rozpoznana cukrzyca może być pierwszym objawem raka trzustki,
   
• przewlekłe zapalenie trzustki – zarówno to spowodowane alkoholem, jak i dziedziczne formy,
   
• obciążenie genetyczne – jeśli na raka trzustki chorowało dwóch lub więcej krewnych pierwszego stopnia, ryzyko wzrasta nawet 30-krotnie!,
   
• inne – zakażenie Helicobacter pylori, choroby przyzębia, marskość wątroby, grupa krwi inna niż 0 oraz ekspozycja na niektóre chemikalia.

Warto podkreślić, że obecnie nie istnieją skuteczne badania przesiewowe dla tego nowotworu – co jeszcze bardziej utrudnia jego wczesne rozpoznanie.

Przeczytaj też: Tego raka widać po oczach. Co jest sygnałem alarmowym?

Objawy raka trzustki

Rak trzustki to wyjątkowo podstępna choroba. Na początku jej objawy mogą być ledwo zauważalne, to może być nawet pogorszenie samopoczucia czy niestrawność. Z czasem mogą jednak pojawić się:

• bóle brzucha lub pleców, często promieniujące, przypominające bóle kręgosłupa,
   
• brak apetytu, szybkie uczucie sytości,
   
• spadek masy ciała,
   
• nudności, wzdęcia, wymioty,
   
• świeżo rozpoznana cukrzyca,
   
• żółtaczka mechaniczna (szczególnie przy guzach głowy trzustki),
   
• świąd skóry, odbarwione stolce, ciemny mocz,
   
• zakrzepica i nawracające zapalenia trzustki,
   
• depresja, zmiany skórne, zajady czy nawet krwawienia z przewodu pokarmowego.

Zdarza się, że pierwszym objawem, który skłania pacjenta do wizyty u lekarza, jest właśnie żółtaczka. Inne symptomy bywają bagatelizowane lub przypisywane innym chorobom.

Rak trzustki – leczenie

Leczenie raka trzustki jest trudne i wymaga indywidualnego podejścia. Jedyną szansą na całkowite wyleczenie jest radykalna operacja, czyli chirurgiczne usunięcie zmiany. Niestety, tylko u około 15–20% pacjentów jest ona możliwa.

Po operacji wdraża się chemioterapię uzupełniającą, która ma na celu zniszczenie komórek nowotworowych pozostałych w organizmie. U pacjentów z zaawansowaną chorobą stosuje się chemioterapię paliatywną, której celem jest przedłużenie życia i poprawa jego jakości.

W  ostatnich 5 latach opracowano dwie aktywne nowe strategie leczenia raka trzustki. Pierwsza to terapia trójlekowa schematem FOLFIRINOX – to schemat charakteryzujący się bardzo dużą agresywnością, zarezerwowany dla chorych z  zaawansowanym nowotworem, którzy są w  dobrym ogólnym stanie zdrowia i  są w  stanie znieść tę chemioterapię. Drugą strategią leczenia jest stosowany już od 20 lat standard, czyli gemcytabina, ze zmodyfikowanym klasycznym lekiem chemioterapeutycznym jakim jest nab-paklitaksel. Jest on zmodyfikowany, związany z  albuminą, która go stabilizuje. Po raz pierwszy mamy lek bardzo wyraźnie skoncentrowany na komórkach raka trzustki – mówi prof. Piotr Wysocki prezes Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej dla onkologiawpolsce.pl

Obiecujące efekty przynosi także leczenie celowane, szczególnie u pacjentów z określonymi mutacjami genetycznymi (np. BRCA1, BRCA2). Dzięki badaniom molekularnym możliwe jest dopasowanie terapii do typu nowotworu. Trwają także badania nad nowymi lekami, które mają szansę poprawić rokowania pacjentów w przyszłości.

onkologia.org.pl/pl/nowotwor-trzustki-czynniki-ryzyka, onkologiawpolsce.pl/rak-trzustki-rzadki-a-bardzo-grozny/, zwrotnikraka.pl/rak-trzustki-wymagajacy-przeciwnik-leszek-kraj/