Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Zdrowie > Napar zakazany we Francji, w Niemczech tylko na receptę. Polacy kupują go w dyskontach
Alina Gałka
Alina Gałka 06.07.2025 05:47

Napar zakazany we Francji, w Niemczech tylko na receptę. Polacy kupują go w dyskontach

Zakazany napar
Na Zachodzie zakazany, my pijemy na potęgę. Fot. FotoHelin Images/Canva

Ma łagodzić depresję, wspomagać trawienie i układ moczowy. W formie herbatki ziołowej można go kupić w spożywczych dyskontach i przez Internet. Dostępny jest także jako suplement w kapsułkach i jako ziołowa nalewka na alkoholu. Polacy używają go chętnie, podczas gdy Zachód odsądza go od czci i wiary.

  • Ziele świętojańskie jest stosowane w ziołolecznictwie od starożytności
  • Dziurawiec działa przeciwdepresyjnie i wspomaga trawienie
  • Dziurawiec zwyczajny może wchodzić z interakcje z lekami 
  • Na zachodzie sprzedaż dziurawca jest mocno ograniczona

Dziurawiec zwyczajny i jego właściwości

Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) to roślina o długiej tradycji stosowania w ziołolecznictwie. Znany był już w starożytności jako naturalny środek przeciwdepresyjny i przeciwzapalny. W Polsce dziurawiec powszechnie używa się jako napar, nalewkę lub suplement wspomagający leczenie lekkich stanów obniżonego nastroju, zaburzeń trawienia, a nawet infekcji dróg moczowych.

Substancją czynną odpowiedzialną za działanie dziurawca jest hiperycyna, która wpływa na układ nerwowy poprzez hamowanie wychwytu zwrotnego serotoniny, podobnie jak leki antydepresyjne z grupy SSRI. Zawiera także flawonoidy i garbniki, które wykazują właściwości przeciwbakteryjne, żółciopędne i przeciwzapalne.

butelka dziurawiec Fot. Dimijana/Getty Images.jpg
Z dziurawca sporządzane są nie tylko napary, ale też nalewki. Fot. Dimijana/Getty Images

Choć jego działanie bywa korzystne, zwłaszcza w leczeniu łagodnych epizodów depresji czy zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS), dziurawiec nie powinien być stosowany bezrefleksyjnie.

Najlepszy napój na upały! Nawadnia i odżywia organizm, a do tego jest pyszny [PRZEPIS] To jeden z najbardziej śmiertelnych nowotworów. Może go zauważyć dentysta

Ryzyko przyjmowania dziurawca

Mimo pozornie niewinnego charakteru dziurawiec może wchodzić w niebezpieczne interakcje z wieloma lekami. To właśnie dlatego w wielu krajach Zachodu jego stosowanie zostało poważnie ograniczone. Dziurawiec przyspiesza działanie enzymów wątrobowych odpowiedzialnych za metabolizowanie leków, co prowadzi do obniżenia ich stężenia we krwi i osłabienia skuteczności terapii. Dotyczy to m.in.:

leków antykoncepcyjnych (może powodować krwawienia i nieskuteczność),
• leków antydepresyjnych (ryzyko zespołu serotoninowego),
• leków przeciwzakrzepowych, immunosupresyjnych, przeciwwirusowych (np. w terapii HIV),
• leków stosowanych po przeszczepach.

Dodatkowo dziurawiec zwiększa wrażliwość skóry na promieniowanie UV, co może prowadzić do poparzeń słonecznych i reakcji fototoksycznych. Stosowanie go w okresie letnim wymaga szczególnej ostrożności.

dziurawiec zwyczajny Fot. Getty Images/Canva.jpg
Dziurawiec zwiększa wrażliwość na promieniowanie UV. Uważaj, jeśli przyjmujesz go latem! Fot. Getty Images/Canva

W Polsce produkty z dziurawcem można kupić bez recepty i bez ostrzeżeń o interakcjach, co może wprowadzać konsumentów w błąd. Brak obowiązkowego nadzoru farmaceutycznego lub lekarskiego przy jego stosowaniu jest powodem do niepokoju dla wielu specjalistów.

Przeczytaj też: Tych leków nie łącz z antykoncepcją. Osłabią jej działanie

Regulacje prawne na Zachodzie

W krajach zachodnioeuropejskich podejście do dziurawca jest zdecydowanie bardziej restrykcyjne. We Francji sprzedaż preparatów z dziurawcem została całkowicie zakazana – francuskie służby zdrowia uznały go za zbyt niebezpieczny w obrocie bez nadzoru lekarza. W Irlandii od 2000 roku nie można go sprzedawać jako suplementu diety – może być dostępny wyłącznie na specjalne zamówienie lub jako lek na receptę.

W Niemczech obecnie można go kupić tylko na receptę. Podobnie w innych krajach Unii Europejskiej jego dostępność została ograniczona przepisami Dyrektywy 2004/24/WE dotyczącej tradycyjnych produktów ziołowych. W Wielkiej Brytanii i Holandii produkty zawierające dziurawiec muszą być odpowiednio oznakowane i zarejestrowane – w przeciwnym razie są wycofywane z rynku.

Dla porównania, w Polsce napar z dziurawca znajdziemy bez problemu na półkach w Biedronce, Lidlu czy w aptece internetowej – często bez wyraźnych ostrzeżeń o potencjalnych skutkach ubocznych czy interakcjach z lekami.

Dziurawiec zwyczajny to zioło o potwierdzonym, ale jednocześnie niebezpiecznym działaniu farmakologicznym. Choć w Polsce pozostaje łatwo dostępny i popularny, warto mieć świadomość ryzyka. Jego stosowanie – szczególnie przy jednoczesnym zażywaniu innych leków – powinno być zawsze skonsultowane z lekarzem lub farmaceutą.


Źródło:
Stefańska, N., Wieczfińska, J., & Pawliczak, R. (2023). Szkodliwość działania preparatów roślinnych. Polish Journal of Allergology/Alergologia Polska, 10(2).
 

Wstrząs toksyczny po użyciu tamponu. Kiedy zagrożenie jest realne?
wenflon
Objawy wstrząsu toksycznego po użyciu tamponu
Wysoka gorączka, bóle mięśni, zawroty głowy i spadek ciśnienia – mogą sugerować grypę, ale w niektórych przypadkach ich przyczyna jest zupełnie inna i dużo groźniejsza. Wstrząs toksyczny, choć rzadki, może rozwinąć się u miesiączkujących kobiet, które używają tamponów. Jeśli objawy pojawiają się nagle i są bardzo intensywne, a kobieta niedawno zaaplikowała tampon – warto wziąć pod uwagę właśnie ten scenariusz.Wstrząs toksyczny to gwałtowna reakcja organizmu na toksyny bakterii, które mogą namnażać się na niewłaściwie używanym tamponie Objawy mogą przypominać infekcję wirusową, ale szybko się nasilają i zagrażają życiu Ryzyko wzrasta przy długim noszeniu tamponów, stosowaniu produktów o bardzo dużej chłonności i wcześniejszych epizodach TSS
Czytaj dalej
Połknięcie leku po terminie - co robić?
Przeterminowane leki
Co z nimi zrobić
Data ważności na opakowaniu leku to nie tylko formalność — to realna informacja o jego skuteczności i bezpieczeństwie. Co jednak zrobić, gdy przypadkiem zażyjesz przeterminowaną tabletkę? Spokojnie, nie zawsze kończy się to wizytą na SOR-ze.Termin ważności leku to gwarancja jego skuteczności i bezpieczeństwa, ale nie zawsze oznacza, że lek po tej dacie staje się toksyczny Jednorazowe zażycie przeterminowanej tabletki rzadko jest groźne, ale w przypadku niektórych leków może być ryzykowne Szczególną ostrożność należy zachować przy lekach w płynie, zawiesinach i preparatach biologicznych Przeterminowane leki oddawaj do apteki – to najbezpieczniejszy sposób ich utylizacji
Czytaj dalej