Zakrzepica nie tylko w nogach. Niebezpieczny zakrzep możesz mieć w mózgu
Zakrzepica kojarzy się głównie z bólem i obrzękiem łydek. Tymczasem skrzepy krwi mogą pojawić się także w jamie brzusznej, szyi, a nawet w mózgu – i być równie, a czasem bardziej niebezpieczne. Oto co warto wiedzieć o mniej oczywistych lokalizacjach zakrzepów i ich objawach.
- Zakrzepica może rozwijać się nie tylko w nogach, ale także w brzuchu, szyi czy mózgu, dając nietypowe objawy
- Zakrzepica zatok żylnych mózgu to rzadka, ale bardzo groźna forma udaru, wymagająca natychmiastowej diagnostyki
- Ryzyko zakrzepicy wzrasta m.in. podczas długich podróży, unieruchomienia, chorób przewlekłych i stosowania antykoncepcji hormonalnej
- Profilaktyka – ruch, nawodnienie i świadomość objawów – może uratować życie
Kiedy skrzep tworzy się tam, gdzie się go nie spodziewasz
Zakrzepica żył głębokich najczęściej występuje w kończynach dolnych, ale skrzeplina może pojawić się również w innych naczyniach żylnych – np. w obrębie miednicy, brzucha, ramion, szyi czy mózgu. Te postacie zakrzepicy bywają trudniejsze do zdiagnozowania, ponieważ dają niespecyficzne objawy lub nie są kojarzone z chorobą zakrzepową[1].
Zakrzepica żył brzusznych i miednicy może objawiać się bólem brzucha, nudnościami, wzdęciami czy gorączką[2]. Czasem pojawia się po porodzie lub przy chorobach wątroby, takich jak marskość. Z kolei zakrzepica żył szyjnych i ramiennych może być powikłaniem obecności cewników centralnych, intensywnego wysiłku fizycznego (zakrzepica wysiłkowa Pageta-Schroettera) lub chorób nowotworowych[3].
Zakrzep w mózgu? Tak, to możliwe – i niebezpieczne
Jedną z najgroźniejszych postaci zakrzepicy jest zakrzepica zatok żylnych mózgu. Choć to rzadka choroba, może prowadzić do udaru, śpiączki, a nawet śmierci[4]. Objawy? Ból głowy, podwójne widzenie, drgawki, zaburzenia świadomości – z pozoru przypominają inne schorzenia neurologiczne. Szybka diagnostyka i leczenie ratują życie, ale rozpoznanie bywa trudne.
Skrzepy krwi mogą również prowadzić do zatorowości płucnej, czyli zamknięcia tętnicy płucnej – najczęściej jako powikłanie zakrzepicy nóg, ale nie zawsze. Objawy to duszność, ból w klatce piersiowej i przyspieszony oddech[5]. To stan bezpośredniego zagrożenia życia, który wymaga pilnej interwencji medycznej. Przeczytaj też: Po tym poznasz, że w nodze robi się zakrzep. 5 objawów, których nie wolno lekceważyć
Jak się chronić? Profilaktyka zakrzepicy to codzienne wybory
Zakrzepicy sprzyjają m.in.: długie unieruchomienie (np. lot samolotem), choroby przewlekłe, zabiegi chirurgiczne, ciąża, antykoncepcja hormonalna, palenie papierosów, otyłość i czynniki genetyczne.
Aby się chronić:
• ruszaj się regularnie, zwłaszcza podczas długich podróży,
• pij wodę, by uniknąć odwodnienia,
• nie ignoruj nietypowych objawów, takich jak jednostronny obrzęk kończyny, silne bóle głowy lub bóle brzucha bez wyraźnej przyczyny,
• kontroluj zdrowie, zwłaszcza jeśli masz już choroby przewlekłe lub przebyłeś epizod zakrzepicy.
Zakrzepica to nie tylko problem nóg. Im więcej wiemy o jej możliwych lokalizacjach, tym większa szansa na szybkie rozpoznanie i skuteczne leczenie. W przypadku tej choroby czas naprawdę ma znaczenie.
Źródła:
1. CDC – Centers for Disease Control and Prevention. What is Venous Thromboembolism (VTE)?. https://www.cdc.gov/blood-clots/about/?CDC_AAref_Val=https://www.cdc.gov/ncbddd/dvt/facts.html
2. Büller HR et al. Deep vein thrombosis and pulmonary embolism. Lancet. 2010;376(9740):1844-1853.
3. Baglin T. Venous thromboembolism in unusual sites. BMJ. 2015;350:h1109.
4. MedlinePlus/NIH. Cerebral Venous Sinus Thrombosis (CVST). https://medlineplus.gov/ency/article/000547.htm
5. Konstantinides SV et al. ESC Guidelines on the diagnosis and management of acute pulmonary embolism. European Heart Journal. 2019;41(4):543–603.
