Zapomniany superowoc przeciw cukrzycy i otyłości. Spróbuj, póki trwa sezon

Rokitnik – kolczasty klejnot północy

Rokitnik zwyczajny (łac. Hippophae rhamnoides) to dziko rosnący krzew, który dobrze czuje się na ubogich, piaszczystych glebach Bałtyku i Podkarpacia. Jego korzenie współpracują z bakteriami wiążącymi azot, dlatego roślina radzi sobie tam, gdzie inne gatunki więdną. Jagody rokitnika:

• mają średnicę niespełna 1 cm, ale mogą zawierać od 300 do 2 500 mg witaminy C w 100 g – nawet kilkanaście razy więcej niż pomarańcza;
• zawierają ponad 190 potwierdzonych związków aktywnych – od flawonoidów po kwasy tłuszczowe omega-7;
• dojrzewają od sierpnia do października, a mrożenie gałązek ułatwia zbiór owoców bez walki z kolcami.

W Polsce na naturalnych stanowiskach na wybrzeżu Bałtyku i w Pieninach krzew jest objęty częściową ochroną, dlatego na dziko wolno go jedynie podziwiać, a zbiór owoców jest zakazany. Do kuchni sięgaj po owoce z certyfikowanych plantacji lub bazarów.

Cukrzyca i nadwaga? Oto, co potrafi rokitnik

Badania na ludziach, zwierzętach i komórkach pokazują, że ekstrakty z rokitnika mogą wpływać na najważniejsze filary zespołu metabolicznego. 

W randomizowanym, podwójnie ślepym badaniu crossover u osób z nieprawidłową tolerancją glukozy 28‑dniowa kuracja przecierem z owoców zmniejszyła glikemię na czczo średnio o 0,13 mmol/l, a efekt utrzymywał się miesiąc po odstawieniu preparatu. 

Z kolei przegląd 31 badań z 2023 r. wskazuje, że składniki rokitnika obniżają triglicerydy, „zły” cholesterol LDL oraz ciśnienie tętnicze. 

Naukowcy uważają, że to kombinacja fitosteroli, flawonoidów i unikalnego kwasu palmitooleinowego (omega-7) odpowiada za metaboliczne korzyści:

1. Hamowanie wchłaniania glukozy w jelicie – roślinne polifenole blokują enzymy α-glukozydazy, spowalniając wzrost cukru po posiłku.
    
2. Aktywacja szlaku AMPK/SIRT1 – obserwowana w badaniach na myszach karmionych dietą wysokotłuszczową; proces sprzyja spalaniu tłuszczów zamiast ich magazynowania.
    
3. Poprawa profilu lipidowego – olej z pestek rokitnika podnosi stężenie „dobrego” cholesterolu HDL i redukuje marker stanu zapalnego CRP.
    
4. Modulacja mikrobiomu – zwiększenie liczby bakterii wytwarzających krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, korzystne dla wrażliwości insulinowej.

Ukryte moce rokitnika

Rokitnik to nie tylko wsparcie dla osób z insulinoopornością. Jego bogactwo karotenoidów, tokoferoli i fitosteroli sprawia, że krzew bywa nazywany „apteczką w pigułce”. Zanim skusisz się na kosmetyk albo sok, zobacz, na co zwracają uwagę badacze:

Regeneracja skóry, oczu i błon śluzowych – w kilku randomizowanych próbach suplementacja olejem z rokitnika poprawiała nawilżenie skóry, redukowała zaczerwienienie i łagodziła suchość oka oraz pochwy u kobiet po 45. r.ż.

Ochrona serca – flawonoidy rokitnika obniżają stężenie prozapalnych cytokin (IL-6, TNF-α) i stabilizują płytki miażdżycowe, co może wspierać profilaktykę chorób sercowo-naczyniowych.

Wspomaganie wątroby – ekstrakt z owoców ograniczał stłuszczenie i peroksydację lipidów w modelu niealkoholowego stłuszczenia wątroby u myszy.

Potencjał antyoksydacyjny – zawartość witaminy C przekracza nawet 500 mg/100 g owoców (rekordowe wartości sięgają 2 500 mg).

Choć rokitnik nie zastąpi leczenia zaleconego przez lekarza, ale może je uzupełnić – zwłaszcza w formie świeżych lub mrożonych owoców, soków i oleju tłoczonego na zimno. 

 

Materiał ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady medycznej.

 

Źródła:

1. Chen Y. i wsp. Bioactive Compounds in Sea Buckthorn and their Efficacy in Preventing and Treating Metabolic Syndrome. Foods 2023.
2. Ren Z. i wsp. Effect of Sea Buckthorn on Plasma Glucose in Individuals with Impaired Glucose Regulation. Foods 2021.
3. Geng Y. i wsp. Sea Buckthorn and Metabolic Syndrome: Systematic Review and Meta-Analysis. Phytotherapy Research 2022.
4. Larmo P. i wsp. Oral Sea-Buckthorn Oil and Skin Hydration – Randomized Controlled Trial. Journal of Functional Foods 2023.