Latem możesz spotkać guniaka czerwczyka. Co to za owad? Czy jest dla nas niebezpieczny?
Przypomina chrabąszcza majowego i jest z nim spokrewniony, ale to zupełnie inny owad. Możemy natknąć się na niego wieczorem, podczas letnich spacerów. Zdarza się, że lecąc niejako "na oślep" wplącze nam się we włosy lub zaczepi pazurkami o obranie.
To gumiak czerwczyk. Czy coś nam grozi podczas spotkania z nim? Czy może nas użądlić? Te informacje mogą okazać się bardzo przydatne.
Guniak czerwczyk – co to za owad?
Guniak czerwczyk (Amphimallon sostitialis) to owad należący do chrząszczy z rodziny żukowatych (poświętnikowatych). Wyglądem przypomina popularnego chrabąszcza majowego, ale jest od niego trochę mniejszy. Spotkać możemy go latem, zwłaszcza podczas ciepłych wieczorów. Guniaki czerwczyki występują na łąkach, polach, w parkach.
Guniaki często latają w gromadach, a ich lot jest niezgrabny, dlatego bywa, że wplątują nam się we włosy i czepiają ubrań. Jednak nie musimy się ich obawiać, jak np. pszczół, czy os, ponieważ nie są dla nas groźne – nie żądlą, nie gryzą. Przynajmniej w tej formie. Guniak czerwczyk, zanim stanie się owadem latającym, żyje w stadium larwy, w glebie. Larwa guniaka natomiast jest jednym z głównych szkodników roślin, które żyją w Europie.
Guniak czerwczyk – wygląd i charakterystyka
Guniak czerwczyk dorasta do niecałych 2 cm długości (zwykle 1,8 cm), ma barwę miodową, żółtobrunatną lub brunatną. Dla porównania chrabąszcz majowy jest od niego ciemniejszy i większy. Guniak ma także czułki złożone z 9 członów, głowę pokrytą włoskami i nieregularnym punktowaniem, przedplecze (czyli taki owadzi tułów) gęsto owłosione, przy czym krótsze włosy są wełniste i mają srebrzysty kolor. U samca owłosienie przedplecza jest bardziej wełniste i nieco dłuższe niż u samicy. Guniak czerwczyk ma trzy pary odnóży zakończone ostrymi pazurkami.
Kiedy można zaobserwować te owady? Guniak czerwczyk pojawia się, jak jego nazwa wskazuje, w okolicy czerwca, ale bardzo aktywny jest także w lipcu oraz sierpniu. Te chrząszcze, choć bardzo uciążliwe, na szczęście nie są dla nas groźne. Warto dodać, że mimo tego, że wylatują ze swoich kryjówek – w krzakach, koronach drzew – wieczorami, wabi je światło. Jeśli nie chcemy w domu nieproszonych gości, powinniśmy zamykać okna lub montować w nich moskitiery.
Cykl rozwojowy guniaka czerwczyka
Życie guniaka czerwczyka jest całkiem interesujące, a jego cykl rozwojowy bardzo złożony. Mało kto zdaje sobie sprawę, że te "miło" wyglądające owady, które czasem dla zabawy łapiemy na chwilę w ręce, wcześniej były larwami. Oto cykl rozwojowy gumiaka czerwczyka:
- samica guniaka czerwczyka składa jaja, ok. 30-40 sztuk, w wygrzebanym dołku, a następnie ginie,
- z jaj wylęgają się larwy, czyli pędraki, które aż 2-3 lata żyją w ziemi – żywią się korzeniami roślin, głównie traw, i na tym etapie rozwoju guniak czerwczyk jest istotnym szkodnikiem upraw,
- drugiej lub trzeciej wiosny, larwy guniaka przekształcają się w kolejne stadium, czyli w poczwarkę – to stadium spoczynkowe, podczas którego zachodzą zmiany prowadzące do przekształcenia pędraka w dorosłego owada,
- gdy jest ciepło, zwykle w czerwcu, owady wylatują z ziemi, w celu odbycia godów.
Guniak czerwczyk – czy jest groźny dla zdrowia?
Guniak czerwczyk w postaci latającego chrząszcza, jak wspomniano, nie stanowi zagrożenia dla zdrowia człowieka. Jednak jego larwy stanowią dla ludzi spory kłopot. To znaczące szkodniki roślin, które powodują szkody w uprawach warzyw i w sadach, niszczą również trawniki, ponieważ korzenie traw to ich podstawowe pożywienie.
Dojrzały guniak czerwczyk z kolei chętnie żywi się liśćmi dębu, brzozy, buku i drzew owocowych. Żeruje również na kwiatostanach drzew iglastych. Ta dieta ma wpływ na prawidłowy rozwój narządów płciowych, a więc decyduje o płodności tych owadów.
Zwalczanie guniaka czerwczyka
To, czy guniaka czerwczyka należy zwalczać, czy nie, zależy od punktu widzenia. Z pewnością owad ten ma swoje miejsce w ekosystemie, np. rozkłada materię organiczną, jest również pożywieniem dla kretów czy nietoperzy.
Postać larwana guniaka czerwczyka nie jest jednak pożądana przez rolników ani działkowców. Powoduje straty w uprawach, dlatego zwalcza się te owady. W tym celu stosuje się środki owadobójcze, jednak ze względu na to, że nie są one obojętne dla środowiska, zaczyna się wykorzystywać tu nicienie entomopatogenne. Po wniknięciu do ciała larwy guniaka uwalniają one bakterie, które go zabijają, a nicienie po namnożeniu się poszukują kolejnych żywych larw. Aby zapobiec rozwojowi guniaka czerwczyka, warto spulchniać glebę na głębokości 10–30 cm. Pędraki pozostawione na powierzchni gleby wysychają.
Zobacz także:
Użądlenie osy - co robić? Opuchlizna po użądleniu, alergia na jad, postępowanie
Ruszył profilaktyczny program "Operacja borelioza". Obejmie konkretną grupę mieszkańców
28-latek zmarł po ukąszeniu przez pająka. Lekarze zbagatelizowali problem
