Boisz się, że grozi ci tętniak? Ten test wykonasz w kilka sekund
Pęknięcie tętniaka mózgu w 30 procentach przypadków kończy się natychmiastową śmiercią. Z drugiej strony tętniaki przez lata mogą nie dawać żadnych objawów i nigdy nie pęknąć. Po czym poznać, że ma się tętniaka? Pomocny może być test kciuka.
Test kciuka to metoda polegająca na sprawdzeniu, czy jest się narażonym na tętniaka lub czy się go ma. I chociaż pozytywny wynik nie daje pewnej odpowiedzi na te pytania, może być cenną wskazówką i kolejnym powodem, by o siebie zadbać.
Tętniak mózgu – tykająca bomba
Tętniak mózgu – w dużym uproszczeniu – to woreczek z krwią znajdujący się na tętnicy. Kiedy dochodzi do wzrostu ciśnienia, woreczek ten może pęknąć, wylewając krew do mózgu. Bardzo często powstaje w newralgicznych miejscach, obok nerwów i ważnych struktur. Z tego powodu krwawienie z tętniaka może mieć dramatyczne skutki. To swego rodzaju udar krwotoczny mózgu, który może skończyć się kalectwem lub śmiercią.
Najczęstszą przyczyną tętniaków mózgu jest miażdżyca, która osłabia naczynia krwionośne lub je zamyka. Do powstania tętniaków mogą prowadzić też wady wrodzone lub nabyte zmiany anatomiczne prowadzące do zmniejszenia odporności mechanicznej tętnic. Istotnym czynnikiem jest też nadciśnienie tętnicze, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów i występowanie rodzinne.
Częstość występowania tętniaków wewnątrzczaszkowych określa się na 1-10,6 proc. populacji – są to najczęstsze wady naczyniowe mózgu. Niestety u ponad połowy chorych tętniaki pękają. Śmiertelność w tym zakresie wynosi 15-20 proc, a w przypadku powtórnego krwawienia nawet 50. Na tętniaka zmarł m.in. Grzegorz Ciechowski – znany muzyk, autor hitu "Nie pytaj o Polskę".
Test kciuka w diagnostyce tętniaka. Na czym polega?
Wiele osób boi się, że może mieć tętniaka. Biorąc to pod uwagę naukowcy z Uniwersytetu w Yale stworzyli tzw. test kciuka. Ich misją było szybkie, skutecznie i darmowe wykrywanie tętniaków i osób z grup ryzyka. W tym celu przebadano 305 osób. Zaskakujące wyniki badań opublikowano w czasopiśmie medycznym ''American Journal of Cardiology''.
Jak wykonać test kciuka? Instrukcja krok po kroku:
1. Unieś rękę.
2. Dłoń ustaw na płasko.
3. Siłą mięśni zbliż kciuka do drugiego brzegu dłoni.
Kciuk wystający poza krawędź dłoni oznacza pozytywny wynik.
– U pacjentów, u których wynik testu jest pozytywny, istnieje duże prawdopodobieństwo, że rozwiną się tętniaki – uważa dr John A Elefteriades, jeden z pomysłodawców i autorów badania.
Ekspert zaznacza jednak, żeby nie wpadać w panikę, gdy wynik testu będzie pozytywny. – Rozwój tętniaków może trwać nawet dziesiątki lat. Niemniej taki wynik może być ostrzeżeniem i sygnałem, żeby wykonać badania i o siebie zadbać – tłumaczy.
Inne objawy tętniaka mózgu
Na tętniaka może wskazywać wiele objawów, a ich rodzaj i nasilenie, zależy od lokalizacji zmiany. Jeśli tętniak pojawił się w pobliżu nerwów unerwiających oko, może powodować opadanie powieki. W przypadku dużych tętniaków objawy dolegliwości mogą przypominać guza mózgu. Niemniej jednak wiele tętniaków przez lata nie daje żadnych objawów.
Niepęknięte, niedające objawów tętniaki stawiają medyków przed ogromnym dylematem. Nie wiadomo, czy poddawać pacjenta ryzykownej operacji, czy je zostawić. Najczęściej wykrywa się je w trakcie diagnostyki innych schorzeń. Według części badaczy ryzyko pęknięcia tętniaka zależy od wieku pacjenta – mechanizm ten nie jest dobrze znany.
Czymś, co na pewno powinno zaniepokoić pacjenta jest nagły silny ból głowy, którego nie sposób pomylić ze zwykłą migreną. W takiej sytuacji należy udać się na oddział ratunkowy, by zapobiec jego pęknięciu. Pomóc może fachowa diagnostyka: tomografia komputerowa, angiografia. Jeśli tętniak zostanie "wyłączony", nim pęknie, pacjent uniknie ogromnego nieszczęścia.
Objawy pęknięcia tętniaka
Objawem pęknięcia tętniaka jest ogromny ból głowy, światłowstręt. Chory może stracić przytomność, mieć drgawki. Jest to stan zagrażający życiu. W takiej sytuacji potrzebna jest natychmiastowa pomoc medyczna. Dane są przytłaczające: w chwili pęknięcia tętniaka umiera ok. 30 proc. chorych.
Najczęstsze objawy pęknięcia tętniaka:
- silny ból głowy,
- światłowstręt,
- utrata przytomności,
- przyspieszenie tętna,
- wzrost ciśnienia,
- drgawki.
Pomoc choremu przez osoby postronne jest o tyle trudna, że nie ma z nią kontaktu. Bardzo często ogranicza się ona do ułożenia chorego w pozycji bocznej ustalonej i wezwania karetki. Dlatego tak ogromne znaczenie ma profilaktyka tętniaków polegająca przede wszystkim na zapobieganiu miażdżycy.
Zobacz też:
Objawy psychiczne miażdżycy. Lekarz wyjaśnia, jak wyglądają
Czy miażdżyca jest odwracalna? Lekarz wyjaśnia
Miażdżyca tętnic kończyn dolnych – przyczyny, objawy, leczenie
źródło: Zakład Radiodiagnostyki, Radiologii Zabiegowej i Medycyny Nuklearnej, Katedra Radiologii i Medycyny Nuklearnej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, American Journal of Cardiology
