Wyszukaj w serwisie
choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne zdrowie psychiczne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Onkologia

Onkologia

Onkologia – co to jest? Podstawowe informacje

Onkologia to jedna z dziedzin współczesnej medycyny, która kompleksowo zajmuje się tematyką chorób nowotworowych – zarówno w zakresie problematyki związanej z ich powstawaniem, jak i oczywiście leczeniem. W pewnym zakresie obszarem zainteresowania onkologii jest sama walka o poprawę jakości życia pacjentów, ich samopoczucia i zapewnienie wsparcia psychicznego – często w sytuacji, w której chorego nie da się już wyleczyć.

Onkologia to dziedzina interdyscyplinarna, łącząca specjalistów o bardzo szerokim zakresie wiedzy i umiejętności. Najpowszechniej kojarzonym rodzajem onkologii jest chirurgia onkologiczna, zajmująca się operacyjnym usuwaniem zmian nowotworowych – co oczywiście nie zawsze jest możliwe.

Kiedy warto udać się do lekarza onkologa?

Do lekarza onkologa warto udać się zawsze wtedy, gdy zauważymy jakiekolwiek niepokojące nas objawy, mogące sugerować, że w naszym organizmie rozwija się choroba nowotworowa. Wczesne leczenie raka w znaczny sposób poprawia rokowania, pozwalając nierzadko na całkowite wyleczenie.

Do najbardziej niepokojących objawów należą wszelkiego rodzaju guzy, naroślą lub znamiona o nieznanej etiologii, krwiomocz, krwioplucie czy krew w kale, bóle w okolicy żołądka i wątroby, anemia, zażółcenie białek ocznych i skóry, problemy z odpowiednią higieną snu, ciągła gorączka, czy nieustępujące tygodniami chrypka i kaszel. 

Niekiedy wskazaniem do konsultacji onkologicznej mogą być niepokojące wyniki badań krwi (na przykład trzycyfrowe OB) czy wykazanie zmian wewnątrz organizmu w trakcie badania RTG.

Na czym polega leczenie onkologiczne?

Z uwagi na przebiegłą naturę chorób nowotworowych, nie jest możliwym wskazanie jednego skutecznego remedium. Wiele zależy zarówno od rodzaju raka, na który przyszło pacjentowi zachorować, jak i od stopnia jego zaawansowania. Bardzo często leczenie onkologiczne przybiera formy hybrydowe, łącząc dążenia specjalistów z wielu różnych dziedzin – chirurgów, neurologów, dermatologów i wielu innych, którzy oczywiście mają pojęcie o onkologii.

Współczesna onkologia wyróżnia kilka rodzajów leczenia raka. Do najpopularniejszych z nich należy leczenie radykalne i leczenie miejscowe. Pierwsze z nich polega na wyleczenie pacjenta poprzez zniszczenie wszystkich komórek nowotworowych w jego organizmie, zarówno metodami chirurgicznymi, jak i farmakologicznymi. Leczenie miejscowe z kolei skupia się na zmienionej chorobowo części organizmu pacjenta. Kontrą do leczenia miejscowego może być leczenie systemowe, a więc takie, któremu poddawany jest cały organizm. 

Wśród pozostałych trzech form leczenia wymienimy leczenie samodzielne (zastosowanie wyłącznie jednej metody leczenia onkologicznego) oraz leczenie skojarzone (zastosowanie wielu metod na raz, na przykład połączenie leczenia chirurgicznego z farmakologicznym). Ostatnią z form jest leczenie paliatywne, a więc zapewnienie choremu jak najdłuższego i jak najszczęśliwszego życia w sytuacji, w której jego życia nie da się już odratować.

Pokaż więcej

Lekarz, onkologia
02.09.2024 14:19 Jak wrócić do aktywności fizycznej po leczeniu onkologicznym? Lekarz wyjaśnia

Po zakończeniu leczenia onkologicznego wielu pacjentów chce bardzo szybko wrócić do aktywności fizycznej. Jak wyjaśnia lekarz Łukasz Wohadlo, pacjenci po zakończeniu leczenia chcą wykonywać aktywności, lgną do nich.  część z nich przed chorobą była bardzo aktywna, lecz nowotwór spowodował, że zabrakło sił oraz czasu na dawkę ruchu.Zdaniem lekarza, organizm, który doświadczył leczenia onkologicznego, jest bardzo osłabiony. Pacjenci wyraźnie odczuwają osłabienie siły mięśniowej, ale też zaburzenia koordynacji oraz równowagi, znacznie mniejszą wytrzymałość oraz brak kondycji. Lekarz Wohadlo wyjaśnia, w jaki sposób powinien przebiegać powrót do aktywności fizycznej?

Chemioterapia, rak, nowotwór, onkologia, onkolog
29.07.2024 15:56 To 3 najgorsze rodzaje raka. Według statystyk zabijają najczęściej

Nowotwory są jedną z najczęstszych przyczyn zgonu w krajach wysokorozwiniętych. Niestety są wśród nich takie, które zabijają zdecydowanie częściej niż inne. Oto lista najbardziej zabójczych nowotworów XXI wieku.Lista powstała na podstawie opracowania The Surveillance, Epidemiology, and End Results (SEER), The National Program of Cancer Registries. Uwzględnia 3 najbardziej zabójcze nowotwory, jednak nie taki, które są częste i w związki z tym zabijają najczęściej, ale takie, które mają najniższy wskaźnik 5-letnich przeżyć. Oto one.

Rak, nowotwór, choroba onkologiczna, ból, guz mózgu, objawy raka
29.07.2024 14:08 Po tym poznasz, że możesz mieć raka. Zdaniem onkologa to jeden z najczęstszych objawów

Człowiekowi zagraża kilkaset rodzajów nowotworów. Ich objawy zależą od lokalizacji, typu i stadium rozwoju. Zdarza się, że ich obecność powoduje ból – doświadcza go nawet 60 proc. chorych. Onkolog w rozmowie z Pacjentami apeluje, aby go nie ignorować i w razie wystąpienia odwiedzić lekarza. W ten sposób może uratować sobie życie. Zwraca też uwagę, jak bolą poszczególne nowotwory.

dr n. med. Łukasz Wohadlo, nowotwór, przeruty, chirurg onkolog
22.07.2024 09:39 Które przerzuty są najgorsze? Wyjaśnia onkolog

Nowotwory mogą powodować przerzuty, czyli pojawiać się w innych miejscach, niż pierwotnie. Jedne z nich są szczególnie niebezpieczne. W swoich mediach społecznościowych opowiedział o nich dr n. med. Łukasz Wohadlo, chirurg onkologiczny z  Oddział Chirurgii Onkologicznej i Ogólnej Szpitala św. Rafała w Krakowie.Dr n. med. Łukasz Wohadło prowadzi na Instagramie profil, który @chirurg_onkolog, który śledzi prawie 1,5 tys. osób. Lekarz opowiada tam o swojej pracy i rozwiewa wiele wątpliwości na temat nowotworów – ich przyczyn, objawów, leczenia i rokowań. Oto co miał do powiedzenia na temat najgorzej rokujących przerzutów.

Lekarz trzyma rękę na czole chorej pacjentki
22.06.2024 13:54 Co mówią chorzy przed śmiercią? Onkolog wskazał cztery zdania

Każdy z nas żyje w inny sposób, ale na końcu drogi wszyscy spotykamy się w tym samym momencie, kiedy to zamykamy oczy i wydajemy ostatnie tchnienie. Co wtedy mówimy? Jakie są najczęstsze zdanie wypowiadane przed śmiercią? W swojej książce nagrodzonej Pulitzerem zbadał to znany onkolog Siddhartha Mukherjee.

apteka
21.06.2024 10:33 Od 1 lipca będzie nie tylko więcej darmowych leków, ale i ułatwienia dla diabetyków. Insulina już od 1. roku życia

Minister zdrowia ogłosiła ważne zmiany dla pacjentów. Lada chwila wejdzie w życie nowa lista darmowych leków. Dotyczy 8 terapii onkologicznych oraz 23 nieonkologicznych. Rozszerzenie refundacji obejmuje także leki ginekologiczne, oraz program dofinansowania in vitro oraz duże ułatwienia dla diabetyków. Np. obniżono dolną granicę wieku dla dzieci kwalifikujących się do finansowania insuliny Levemir - z 6. do 1. roku życia.

prof. dr n. med. Wojciech Młynarski, onkolog
17.06.2024 11:50 Tak rozwija się nowotwór u dziecka. Onkolog wskazuje pierwsze objawy

Nowotwór u dziecka – te słowa brzmią przerażająco dla każdego rodzica, niemniej choroba się zdarza.  Dzieci mogą chorować zarówno na raka płuc, jak i wątroby. Występują u nich również inne nowotwory. O tym, jak się objawiają i jak je rozpoznać, nim będzie za późno, w rozmowie z Pacjentami opowiada prof. dr hab. n. med. Wojciech Młynarski, pediatra, onkolog i hematolog dziecięcy, kierownik Kliniki Pediatrii, Onkologii i Hematologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Lekarze, specjalizacja
22.04.2024 16:31 Młodzi lekarze wybierają specjalizacje, w których można dobrze zarobić. Wśród nich nie jest onkologia

Młodzi lekarze wybierają specjalizacje, w których wiadomo, że zarobki będą dobre. Tak powiedział w rozmowie z TVN 24 prof. Cezary Szczylik, ordynator oddziału onkologii klinicznej i chemioterapii w Europejskim Centrum Zdrowia Otwock.Jak się okazuje, w ubiegłym roku w województwie mazowieckim niektóre specjalizacje uchodzące za dochodowe zbierały “po kilkadziesiąt kandydatów na jedno miejsce rezydenckie, natomiast na onkologię nie znalazł się ani jeden chętny". O jakich specjalizacjach mowa?

Dermatolog-wenerolog dr n. med. Ewelina Biało-Wójcicka
22.04.2024 14:52 To ukryte objawy raka, które wiele kobiet wciąż ignoruje!

Przedinwazyjny rak szyjki macicy jest w 99% możliwy do wyleczenia. Dowodzi to, jak ważną rolę odgrywa znajomość pierwszych objawów choroby i dlaczego aż tak ważne, jest ich wczesne rozpoznanie.Znając pierwsze symptomy nowotworu macicy, można wcześniej rozpocząć leczenie. Jednak świadomość zdrowotna Polaków, również w tym przypadku, jest wciąż na niskim poziomie. To powinno się zmienić. Dziś wskazujemy, na objawy raka szyjki macicy, które przerażająco łatwo pomylić z objawami innych chorób. 

Księżna Kate
22.03.2024 19:32 Księżna Kate ma nowotwór. Treść oświadczenia [WIDEO]

Księżna Walii Kate Middleton poinformowała, że wykryto u niej chorobę nowotworową. W oświadczeniu wyemitowanym przez telewizję BBC przekazała również, że jest na wczesnym etapie tego rodzaju leczenia. 

kobieta w szpitalu
08.03.2024 16:33 Świąd i pieczenie oznacza infekcję. A czasem raka, który zabija kilkaset Polek rocznie

Ten nowotwór występuje rzadko. Tyle statystyka. Jednak lekarze obserwują coraz więcej zachorowań. W dodatku już nie tylko wśród kobiet w średnim wieku, ale i młodszych. Problemem jest też, że często diagnozowany jest późno, bo jego objawy mylone są w pierwszym etapie z banalną infekcją.Ten nowotwór stanowi kilka procent wszystkich nowotworów złośliwych zlokalizowanych w kobiecych narządach płciowych. Chorują na niego głównie kobiety po 60. roku życia.  Szczyt zapadalności na raka sromu przypada między 65. a 75. rokiem życia. Ale to tylko statystyczne dane, czyli teoria. Praktyka bywa inna. Ostatnie lata pokazują, że coraz częściej chorują także młodsze kobiety.

stomatolog
02.02.2024 09:00 Te objawy raka powinien zauważyć stomatolog. Nawet podczas rutynowej kontroli

Wczesne wykrycie raka jest kluczowe, by móc wyleczyć pacjenta onkologicznego. Jednak pewne symptomy nowotworu najszybciej dostrzeże stomatolog. Raczej niewielu z nas kojarzy ich z procesem diagnostycznym akurat nowotworów. Jest to błąd. Podczas rutynowej kontroli stomatolog może dojrzeć wczesne symptomy np. raka jamy ustnej. Dowiedz się, czym są. 

świąd skóry
01.02.2024 18:24 Świąd bywa zwiastunem nowotworu. Gdy trwa tyle, udaj się do lekarza

Objawy nowotworów kojarzą się nam głównie z utratą wagi, problemami z wypróżnianiem czy obecnością guzów. Jednak rak może mieć też objawy skórne m.in. świąd. Okazuje się, że aż 36,9% nowotworowych zmian skórnych ma związek ze świądem. Zmianom tym może też towarzyszyć ból. A to nie wszystko - skórnych objawów raka jest więcej. 

None
15.10.2023 14:34 Ten rodzaj bólu brzucha po jedzeniu to ostrzeżenie! Onkolog wskazał możliwą przyczynę

Odczuwanie bólu brzuchu po spożyciu jest stosunkowo często występującą dolegliwością. Przyczyn może być wiele, a jedną z nich są wrzody żołądka i dwunastnicy, określane jako choroba wrzodowa. To jedna z najczęstszych chorób układu pokarmowego. Co ją powoduje? Jak rozpoznać, że ból brzucha jest symptomem wrzodów? Symptomem których jeszcze chorób może być ból brzucha? O opinię poprosiliśmy onkologa klinicznego. 

ból szyi, nowotwór
11.10.2023 08:51 Objawy raka, których nie kojarzymy z nowotworem. Przypominają banalne infekcje

Pierwsze sygnały nowotworu na pierwszy rzut oka często wydają się niegroźne. Niekiedy choremu wydaje się, że pogorszający się stan zdrowia jest spowodowany tylko chwilowym osłabieniem, stresem, niezdrową dieta. A rak bywa podstępny. Potrafi się kamuflować. Jaką ma taktykę? O podpowiedzi poprosiliśmy doktor Olge Urbanowską - Domańską, onkologa i gastroenterologa. 

rak trzustki
05.10.2023 14:38 Dziś rocznica śmierci Anny Przybylskiej. Rak trzustki zaczyna się nietypowo. Uwaga na te objawy!

9 lat temu zmarła Anna Przybylska, młoda i zdolna aktorka, którą widzowie pokochali za charakterność i poczucie humoru. Miała 36 lat, osierociła trójkę dzieci. Przyczyną śmierci był rak trzustki. Pierwszymi objawami choroby był ból w plecach, który lekarz początkowo potraktowali wyłącznie jako łagodną zmianę. Jakie były pierwsze symptomy choroby? Jak rozpoznać raka trzustki? O opinię poprosiliśmy eksperta. 

rak tarczycy
30.09.2023 12:14 To nietypowy objaw raka tarczycy, o którym mało kto mówi. Rozpoznasz go po tym rodzaju stolca

O chorobach nowotworowych mówi się, że plagą naszych czasów. Tym, co utrudnia ich wczesne rozpoznanie, są ich niecharakterystyczne objawy. Co więcej, nowotwory rozwijają się powoli, co również spowalnia proces diagnostyczny. Jednak czujne obserwowanie swojego ciała może sprawić, że szybciej zauważymy wczesne symptomy choroby. 

ból gardła
25.09.2023 14:35 Te objawy oznaczają raka szyi i głowy, ale wielu je lekceważy. Co roku choruje 11 tys. Polaków!

Nowotwory głowy i szyi są to nazwy, które stosuje się do wszystkich nowotworów okolic głowy i szyi. To 7. z najczęściej występujących nowotworów, a w Polsce rocznie rozpoznaje się go u 11 tysięcy osób. Niestety, w ciągu ostatnich 10 lat zachorowalność wzrosła o 25%. Które objawy mogą świadczyć o chorobie nowotworowej głowy i szyi? Tłumaczymy. 

ból jamy ustnej
19.09.2023 11:16 Wielu myśli, że to zwykła krostka. Ale to objaw raka jamy ustnej!

Rak jamy ustnej powoduje niespecyficzne objawy. Pierwsze symptomy mogą przypominać te charakterystyczne dla zakażenia w obrębie błony śluzowej. Sprawia to, że szybkie zdiagnozowanie choroby nie zawsze jest łatwe i opóźnia tym samym rozpoczęcie procesu leczenia. Dziś objaśniamy, które symptomy mogą świadczyć o raku jamy ustnej. Warto zachować czujność! 

onkolog
19.08.2023 10:33 Tak postępują onkolodzy, by uniknąć raka. Poznaj ich 3 fundamentalne zasady

Choroba nowotworowa nie wybiera. Zachorować na nią może zarówno ekspedientka pracująca w sklepie, jak i sam lekarz zajmujący się leczeniem tego rodzaju chorób czyli onkolog. Jednak onkolodzy z wiadomych względów mają większą wiedzę dotyczącą zapobiegania nowotworom. Co więc robią, by nie zachorować? Mamy odpowiedź. To nic skomplikowanego. Poznaj te 3 proste zasady! O opinię poprosiliśmy onkologa.

rak żołądka
23.07.2023 09:06 Ten objaw raka żołądka łatwo zlekceważyć! Onkolog podzielił się z nami cenną wiedzą

Przed rakiem żołądka może ostrzegać nas wiele sygnałów. Jednak w przypadku nowotworów wiele dolegliwości pojawia się dopiero, gdy choroba znajdzie się w zaawansowanym stadium. Dlatego właśnie jest tak groźna. Jedną z oznak choroby jest utrata wagi. O więcej informacji na temat raka żołądka poprosiliśmy eksperta. Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą onkologii klinicznej lek. med. Olgą Urbanowską- Domańską 

uderzenie gorąca
23.07.2023 09:01 Uderzenia gorąca – to nie tylko objaw menopauzy! Mogą też świadczyć o chorobie

Fale gorąca i poty są nie tylko objawami menopauzy. Co więcej, nie dotyczą tylko kobiet. Okazuje się, że uderzenia gorąca to także problem ludzi młodych, w tym również i mężczyzn. Co jest przyczyną? 

badanie
20.07.2023 18:55 Coraz więcej mężczyzn choruje na ten rodzaj raka. W Polsce to prawdziwa plaga

Z powodu raka prostaty rocznie umiera 5,5 mężczyzn, a zachorowalność wynosi ponad 16 tys. Spośród wszystkich onkologicznych męskich schorzeń to właśnie rak prostaty jest Polsce niechlubnym liderem. Federacja Przedsiębiorców Polskich i specjaliści wskazują, jakie kroki należy podjąć w związku z problemem.

medyczna marihuana
30.06.2023 14:03 „Medyczna marihuana leczy raka". Czy to prawda? Spytaliśmy eksperta

Zainteresowanie medyczną marihuaną wśród pacjentów onkologicznych rośnie. W onkologii znalazła zastosowanie w łagodzeniu nudności spowodowanych przez chemioterapię. Mimo to wśród jej zwolenników znajdą się tacy, którzy twierdzą, że medyczną marihuaną można zabić komórki rakowe. Czy mają racje? Ekspert nie pozostawia wątpliwości. Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą, chirurgiem dr n. med. Magdaleną Nitą, Dyrektorem ds. Medycznych Centrum Medycyny Konopnej.

Ewa Zawierucha
29.06.2023 13:37 „Błagam Was o pomoc. Mama chce żyć!” Pilny apel o pomoc dla Pani Ewy!

U Pani Ewy Zawieruchy lekarze rozpoznali glejaka wielopostaciowego o 4 stopniu złośliwości. Koszt leczenia to 230 tysięcy złotych, a rodziny chorej na to nie stać. Na siepomaga.pl właśnie ruszyła zbiórka, która potrwa do 27 września 2023 r. Trzeba działać szybko.

jelito
26.06.2023 14:10 Gruczolaki – to na ich bazie rozwija się rak jelita grubego. Gastroenterolog tłumaczy, czym są

Zwykle nie powodują niepokojących objawów. Jednak to one stanowią bazę do rozwoju raka jelita grubego – dlatego tak ważne jest wykonywanie badań umożliwiających wczesne ich wykrycie. Czym są gruczolaki? Jak je wykrywać? Wyjaśniamy. Artykuł powstał na podstawie rozmowy ze specjalistą gastroenterologiem lek. med. Jackiem Kowerzanowem

rak jelita grubego
06.06.2023 14:03 Rak jelita grubego – gdzie najczęściej powstają przerzuty i jak powstają?

Rak jelita grubego to nowotwór złośliwy, który ma zdolność m.in. do dawania przerzutów do odległych narządów. Mimo to jest to choroba, którą można całkowicie wyleczyć, o ile zostanie szybko rozpoznana. Czym więc są przerzuty i jak powstają? Co oznacza dla chorego, gdy przerzuty pojawią się węzłach chłonnych i czym są nacieki nowotworowe? Artykuł powstał na podstawie rozmowy z ekspertem gastroenterologiem Jackiem Kowerzanowem. 

prof. dr hab. n. med. Marek Wojtukiewicz, kierownik Kliniki Onkologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, ordynator oddziału Onkologii Klinicznej Białostockiego Centrum Onkologii Klinicznej.
19.03.2022 01:34 Prof. Marek Wojtukiewicz: Bezpieczne wakacje pacjenta onkologicznego

- Zacznijmy od tego, że pacjent pacjentowi nierówny. Inne będą zalecenia dla pacjenta zaczynającego terapię, inne dla tego, który jest w jej trakcie, a jeszcze inne dla chorego po ukończeniu leczenia. Celem takiego wyjazdy jest relaks, okres wytchnienia, dlatego też chory powinien na początek zadać sobie kilka pytań: czy to jest dobry czas na wakacyjny wypoczynek, czy na tym zyskam, czy stracę? Bo jeśli terapia chorego wymaga jego obecności na miejscu, to powinien wziąć to pod uwagę, żeby np. nie wypaść z programu lekowego. Taki wyjazd należy więc planować z lekarzem prowadzącym, biorąc pod uwagę nie tylko uwarunkowania medyczne, ale też administracyjne. - A jeśli od strony administracyjnej i medycznej nie ma przeciwskazań…- Ten kontakt z lekarzem jest nadal potrzebny, przede wszystkim dlatego, żeby lekarz poinformował pacjenta, jak się do wyjazdu przygotować, na jakie ewentualne zagrożenia zwrócić uwagę. Pacjent onkologiczny to pacjent szczególny, obciążony dużym ryzykiem narażenia na infekcje, chorobę zakrzepowo-zatorową, jeśli będzie długo podróżował w pozycji siedzącej, zakażenia wieloukładowe, będące powikłaniami po chemio- czy radioterapii. To pacjent bardziej narażony na zatrucia pokarmowe, oparzenia słoneczne. Oczywiście znaczenie ma rodzaj nowotworu, na jaki choruje, ale z pewnością każdy z chorych ma mniejszą wydolność i zwiększone ryzyko zachorowania na inne choroby, które u osoby zdrowej byłyby może bez znaczenia.- Decyzja zapadła, pacjent jedzie. Jego torba podróżna zapewne będzie o wiele cięższa niż bagaż osoby zdrowej?- Niekoniecznie, ale są rzeczy, których nie wolno mu zapomnieć. To oczywiście niezbędne leki, które być może będą wymagały odpowiedniego zabezpieczenia na czas podróży, głównie odpowiedniej temperatury, wilgotności. Lista leków powinna być uzupełniona sposobami dawkowania. To także preparaty przeciwsłoneczne, bo pamiętajmy, że skóra po chemio-czy radioterapii jest dużo bardziej wrażliwa na słońce. Pacjenci z obrzękiem limfatycznym powinni zaopatrzyć się w mankiety lub pończochy o stopniowanym ucisku.- Przed wyjazdem wskazane jest uzyskanie od lekarza kserokopii kart informacyjnych z leczenia szpitalnego oraz skrótu przebiegu leczenia (epikryzy) w co najmniej dwóch egzemplarzach. Jedną można stale nosić przy sobie, drugą trzymać w bagażu, a trzecią dać na przechowanie osobie towarzyszącej. I tu kolejna ważna informacja: wczasowicz „onkologiczny” powinien wyruszać na swoje wakacje z osobą towarzyszącą. Nie tylko na wypadek, gdyby potrzebował on zorganizowania pomocy, ale dla zapewnienia lepszego komfortu psychicznego.- Co jeszcze pacjent onkologiczny powinien mieć na uwadze, przygotowując się do wyjazdu na wakacje?- Na pewno wskazany jest wcześniejszy rekonesans dotyczący miejsca, gdzie pacjent będzie przebywał, np. czy są zainstalowane odpowiednie zabezpieczenia, jeśli pacjent jest niepełnosprawny ruchowo. To zresztą dotyczy samej podróży. Warto upewnić się wcześniej, gdzie znajduje się najbliższa placówka medyczna, w której chory, w razie potrzeby, mógłby uzyskać pomoc. I taki adres, z telefonami, mieć przy sobie.- I oto już jesteśmy na miejscu…- Należy wsłuchiwać się w sygnały, jakie daje ciało i żadnego nie lekceważyć. Unikać nadmiernego wysiłku, nie wahać się prosić o pomoc, także o wózek inwalidzki na lotnisku, jeśli po wyjściu z samolotu poruszanie się będzie sprawiało trudność. Unikać wysokich temperatur, jedzenia i picia z niepewnego źródła, stale nawadniać organizm. Unikać wszelkich potencjalnych źródeł zakażenia. Bardzo często i dokładnie (co najmniej przez 20 – 30 sekund) myć ręce. Wszystko po to, żeby wrócić w jak najlepszej formie, co pozwoli szybciej wrócić do zdrowia.

  • 1
  • 2