Zatkany nos, niedosłuch? Tak może zaczynać się rak gardła
Rak gardła kojarzy się z paleniem papierosów i rzeczywiście, najbardziej narażeni na niego są mężczyźni po 40. roku życia, którzy są nałogowymi palaczami, a poza tym regularnie sięgają po wysokoprocentowe napoje. Jednak na ten nowotwór mogą także zachorować osoby dużo młodsze i niepalące.
A jak objawia się rak gardła? Np. przewlekłą chrypką, kaszlem czy trudnościami w przełykaniu. Ale oznak, że coś może być na rzeczy, jest o wiele więcej, a w dodatku niektóre są pozornie w ogóle niezwiązane z gardłem. Warto mieć tego świadomość.
Rak gardła – co to jest?
Rak gardła powstaje w wyniku niekontrolowanego rozrostu komórek w obrębie nosogardła, gardła środkowego lub gardła dolnego. Jest to nowotwór złośliwy, który może powstawać z komórek nabłonkowych, które wyścielają te obszary. Najczęstszym typem raka gardła jest rak płaskonabłonkowy. Jego charakterystyczną cechą jest to, że może dawać odległe przerzuty, np. do nerek czy płuc.
Na raka gardła najbardziej narażeni są mężczyźni po 40.-50. roku życia palący papierosy i systematycznie pijący alkohol, choć zachorować mogą także osoby młodsze i niepalące – np. na raka gardła dolnego. W Polsce nowotwory krtani i gardła stanowią 4 proc. wszystkich nowotworów u mężczyzn i 0,5 proc. wszystkich nowotworów u kobiet.
Do pozostałych czynników ryzyka, jeśli chodzi o raka gardła (poza paleniem papierosów i piciem alkoholu), należą:
- zakażenia wirusowe – wirus brodawczaka ludzkiego (HPV), szczególnie szczepy wysokiego ryzyka,
- dieta uboga w owoce i warzywa – niedobory witamin A, C i E mogą zwiększać ryzyko zachorowania,
- czynniki zawodowe – ekspozycja na pyły drzewne, chemikalia i azbest,
- refluks żołądkowo-przełykowy – może uszkadzać błonę śluzową gardła, zwiększając ryzyko raka,
- wiek i płeć – choroba częściej dotyka mężczyzn i osób powyżej 50. roku życia,
- predyspozycje genetyczne – sam rak gardła nie jest dziedziczny, raczej pewna podatność na zachorowania na raka, czyli to, co lekarze nazywają "podłożem sprzyjającym";
Jak objawia się rak gardła?
Rak gardła może dawać mylące objawy, zwłaszcza we wczesnych stadiach, ponieważ przypominają one objawy infekcji górnych dróg oddechowych albo refluksu, w związku z czym często przez dłuższy czas nie pada właściwa diagnoza. To mogą być:
- zatkany nos,
- bóle ucha, osłabienie słuchu – jeśli dojdzie do nacieku na trąbkę Eustachiusza,
- powiększenie węzłów chłonnych na szyi,
- ból gardła, chrypka, uczucie ciała obcego w gardle – w przypadku raka części ustnej gardła,
- krwawienia z ust lub z nosa,
- duszności, trudności w oddychaniu,
- utrata masy ciała bez wyraźnej przyczyny.
Jeśli dolegliwości podobne do przeziębienia utrzymują się dłużej niż 3 tygodnie, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Jak rozpoznaje się raka gardła?
W pierwszej kolejności lekarz zbierze dokładny wywiad, zapyta o przebieg i rodzaj dolegliwości, a także wypyta o stosowanie wszelkich używek. Następnym krokiem jest badanie lekarskie i laryngologiczne, które obejmuje jamę ustną, nosową, krtań i wszystkie piętra gardła. W tym celu lekarz może posłużyć się specjalnymi lusterkami i innymi narzędziami wspomagającymi. W diagnostyce raka gardła wykorzystywane są również:
- endoskopia – pozwala obejrzeć gardło, krtań i inne struktury za pomocą specjalnej kamery,
- biopsja – czyli pobranie próbki tkanki do badania histopatologicznego w celu potwierdzenia diagnozy,
- badania obrazowe:
- tomografia komputerowa (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI) – pomagają ocenić rozprzestrzenienie nowotworu.
- PET – do wykrywania przerzutów,
- badania molekularne – wykrywanie wirusa HPV lub innych markerów.
Jak leczy się raka gardła?
Główne techniki stosowane w leczeniu raka gardła to chirurgia, radioterapia i chemioterapia. W zależności od rodzaju, umiejscowienia oraz zaawansowania danego nowotworu, leczenie może obejmować jedną z nich lub kombinację kilku metod.
„W przypadku małych, ograniczonych zmian, możliwe jest zastosowanie chirurgii minimalnie inwazyjnej, czyli endoskopowej lub laserowej. Dzięki takim zabiegom udaje się w dużej mierze zachować funkcje fizjologiczne gardła oraz uniknąć wytworzenia rozległej, okaleczającej blizny. Niestety, w razie zmian bardziej zaawansowanych zwiększa się także rozległość zabiegu chirurgicznego” – podaje Medycyna Praktyczna.
W przypadku nowotworów związanych z HPV lub zaawansowanych stadiów wykorzystuje się także immunoterapię i terapie celowane. Po leczeniu, w przypadku uszkodzenia funkcji mowy lub trudności z połykaniem, zaleca się odpowiednio dobraną rehabilitację.
W niektórych przypadkach w konsekwencji leczenia operacyjnego jest wytworzenie tracheostomii, czyli otworu na szyi, prowadzącego bezpośrednio do tchawicy, aby umożliwić pacjentowi oddychanie po zabiegu. Tracheostomia z powodu raka gardła zwykle wytwarzana jest na stałe.
Czy można uniknąć zachorowania na raka gardła?
Rak gardła jest chorobą, która w dużej mierze rozwija się w wyniku niewłaściwego, niezdrowego trybu życia. Zatem możemy wiele zrobić, by uniknąć raka gardła. Najważniejszym czynnikiem prewencyjnym jest oczywiście unikanie palenia i alkoholu, ale także:
- szczepienia przeciwko HPV – szczególnie u młodych osób,
- zdrowa dieta – bogata w owoce i warzywa, które dostarczają antyoksydantów, unikanie dużych ilości czerwonego mięsa,
- leczenie refluksu – aby zapobiec podrażnieniu błony śluzowej gardła,
- regularne kontrole laryngologiczne – szczególnie u osób z grupy ryzyka.
Źródła: headandneckoncology.biomedcentral.com/articles/10.1186/1758-3284-4-1, mp.pl
Zobacz także:
Rak jądra. Niewiedza młodych mężczyzn a potrzeba edukacji zdrowotnej
Kolejne oblicze raka piersi: HER2-low
Pierwsze objawy raka płuc są nieoczywiste. Tylko 20 proc. diagnozuje się we wczesnym stadium
