Uważaj na tę roślinę! Śmiertelna dawka to 6-8 liści. Rośnie wszędzie i udaje pietruszkę
Wygląda niepozornie i swojsko. Na pewno widziałeś ją nie raz. Rośnie przy drogach, w rowach, na łąkach i skrajach pól. Różyczki jej liści do złudzenia przypominają pietruszkę lub pasternak. A to bardzo źle, bo zjedzenie zaledwie sześciu liści może mieć śmiertelne skutki.
Niepozorny truciciel
Ma drobne liście, silnie rozgałęzioną, dość gładką łodygę z charakterystycznymi ciemnymi plamami. Jest trującą rośliną z selerowatych i często bywa mylona z innymi, jadalnymi reprezentantami tej rodziny, w tym z pietruszką.
Psia pietruszka, świńska wesz, pietrasznik plamisty, szaleń plamisty, a oficjalnie – szczwół plamisty (Conium maculatum) fascynuje, przeraża i inspiruje już od czasów starożytnych.
Zabójca Sokratesa
Szczwół plamisty jest tak trujący, że w Szkocji nazywano go „owsianką truposza”. Zawiera koniinę, która zabija już w dawce 100–200 mg. W Europie szczwół jest pospolitą rośliną przydrożną, przypominającą rozrośniętą pietruszkę – i stąd jej ludowa nazwa „pietrasznik”.
Obecnie coraz więcej analiz przychyla się do poglądu, że to ze szczwołu, a nie z szaleju sporządzono trujący napój dla Sokratesa. Na to wskazują objawy, których doświadczył przed śmiercią wielki filozof.
Sokrates ze spokojem wypił zabójczy napój. Chodził potem po celi, aż poczuł ociężałość w nogach i położył się na wznak. Strażnik ścisnął mu stopy i golenie, pytając Sokratesa, czy coś jeszcze czuje. Lecz ten stracił już czucie w nogach. „I [strażnik] znowu go dotknął i powiedział, że jak mu to dojdzie do serca, wtedy skończy”, pisał Platon. Niedługo później Sokrates zamilkł i znieruchomiał. Nie żył. [1]
Przeczytaj też: 6 razy bardziej trująca od cyjanku. Polacy masowo uprawiają zabójczą roślinę z bioterrorystyczną substancją
Jak rozpoznać szczwół plamisty?
Szczwół plamisty wschodzi na wiosnę. Ma drobno wycięte liście i zwężające się ku dołowi korzenie palowe, co sprawia, że młode rośliny przypominają pietruszkę lub marchewkę. Rośnie szybko – w ciągu jednego sezonu może osiągnąć wysokość 2,5 metra.
Drobne, delikatne kwiaty szczwołu przypominają kwiaty dzikiej marchwi. Charakterystyczną cechą „trupiej owsianki” są puste w środku łodygi upstrzone ciemnymi plamami. Owe plamy, nazywane niekiedy „krwią Sokratesa”, to najbardziej charakterystyczna cecha wizualna rośliny.
Istnieje jednak jeszcze jeden sposób, by rozpoznać szczwół. Jego liście wydzielają nieprzyjemny, mysi zapach, który skutecznie odstrasza zwierzęta. Jeśli chcesz przekonać się, czy nie masz przed sobą psiej pietruszki, zerwij kilka liści i rozetrzyj w palcach. Odpychający zapach jest ostrzeżeniem – trzymasz w dłoniach truciznę.
Przeczytaj też: Po tym poznasz zatrucie muchomorem. Nie można lekceważyć już pierwszych objawów
Źródła:
1. Stewart, A. (2018). Zbrodnie roślin. Chwast, który zabił matkę Abrahama Lincolna i inne botaniczne okropieństwa. WAB.
2. Konopka, T. (2020). Jakiej trucizny użyto w" Imieniu róży".
