WZW D przyspiesza raka i marskość. Ta choroba to bezwzględny zabójca
Wirusowe zapalenie wątroby kojarzy się głównie z typami A, B i C, tymczasem to właśnie rzadko omawiany typ D najszybciej prowadzi do marskości oraz raka wątroby. W lipcu 2025 r. Światowa Organizacja Zdrowia oficjalnie zaliczyła HDV do najwyższej klasy czynników rakotwórczych. Sprawdź, jak dochodzi do zakażenia, jakie objawy łatwo przeoczyć i na czym polega nowoczesne leczenie, które może spowolnić chorobę.
- WHO alarmuje, że HDV (WZW D) zwiększa ryzyko raka wątroby nawet sześciokrotnie w porównaniu z samym HBV
- Około 15 mln osób na świecie – 5 proc. nosicieli HBV – żyje z wirusowym zapaleniem wątroby typu D
- Jedyną profilaktyką pozostaje szczepienie przeciwko WZW B, a w terapii przewlekłej dostępny jest już bulevirtide
Wirusowe zapalenie wątroby – rodzaje
WZW wywołuje pięć głównych wirusów hepatotropowych: A, B, C, D i E.
- WZW A (HAV) szerzy się drogą pokarmową i zwykle przebiega łagodnie,
- WZW B (HBV) przenosi się przez krew i kontakty seksualne; może przechodzić w postać przewlekłą,
- WZW C (HCV) to głównie zakażenia krwiopochodne, dziś skutecznie leczone terapią doustną,
- WZW E (HEV) grozi szczególnie kobietom w ciąży i osobom z obniżoną odpornością.
Do tej listy dołącza WZW D (HDV) – tzw. wirus delta. To niekompletny wirus RNA, który do namnażania potrzebuje osłonki HBV. Koinfekcja (równoczesne zakażenie HBV i HDV) lub nadkażenie (superinfekcja) sprawia, że uszkodzenie wątroby postępuje kilka razy szybciej, a ryzyko raka rośnie wielokrotnie.
Co 30 sekund ktoś umiera z powodu ciężkiej choroby wątroby lub raka wątroby związanego z zapaleniem wątroby. Mamy jednak narzędzia, by to powstrzymać – podkreśla dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, dyrektor generalny WHO.
Przeczytaj też: Choroba brudnych rąk znów atakuje. Epidemia tuż za naszą granicą
Zapalenie wątroby typu D – objawy
HDV długo może nie dawać wyraźnych sygnałów, dlatego każdy pacjent z HBV powinien co pewien czas badać przeciwciała anty-HDV. Gdy choroba zaczyna się ujawniać, pojawiają się:
- przedłużająca się gorączka, osłabienie i brak apetytu
- pobolewanie pod prawym łukiem żebrowym lub bóle stawowe
- ciemny mocz oraz jasno-szare stolce
- nudności, wymioty i żółtaczka skóry oraz białkówek oczu
- w agresywnym przebiegu: wodobrzusze, krwawienia z przewodu pokarmowego, encefalopatia wątrobowa
U nosicieli HBV superinfekcja HDV dramatycznie zwiększa prawdopodobieństwo marskości i nowotworu wątroby, a objawy potrafią nasilać się w ciągu miesięcy, nie lat.
Przeczytaj też: Zauważyłeś, że Twoja skóra jest żółta? To jeden z objawów żółtaczki, którego nie wolno lekceważyć
Jak leczyć WZW typu D?
Pegylowany interferon α (PEG-IFNα) przez lata był jedyną opcją. Efekty są jednak ograniczone: trwałą odpowiedź immunologiczną uzyskuje zaledwie 20–30 proc. chorych, a nawroty są częste.
Przełom przyniósł bulevirtide (Hepcludex) – pierwszy lek blokujący wnikanie HDV do komórek wątroby. Europejska Agencja Leków przyznała mu pełną autoryzację w lipcu 2023 r. W badaniach klinicznych po 48 tygodniach terapii niemal połowa pacjentów osiągała głębokie obniżenie lub eliminację RNA HDV, a jednocześnie poprawę aktywności enzymów wątrobowych. Lek podaje się codziennie podskórnie przez co najmniej rok; bywa łączony z analogami nukleozydowymi kontrolującymi HBV.
W zaawansowanej niewydolności wątroby jedyną szansą bywa przeszczep. Na każdym etapie kluczowe pozostają:
- szczepienie przeciw WZW B (chroni przed HDV)
- jednorazowy sprzęt medyczny i higiena zabiegów kosmetycznych
- stosowanie prezerwatyw i bezpieczne praktyki przy podawaniu narkotyków
Objawy alarmowe – nagła żółtaczka, wodobrzusze, krwawienia z przewodu pokarmowego – wymagają pilnej konsultacji hepatologicznej lub SOR.
meine-leber-und-ich.de/pl/zaburzenia-pracy-watroby/wzw-d/, prometeusze.pl/hdv/, WHO
