Pierwiastek urody wspiera kości i stawy. Zadbaj, by nie zabrakło go w diecie
Nie bez powodu nazywany jest „pierwiastkiem urody”. Dba o gładką skórę, lśniące włosy, mocne paznokcie, ale i zdrowe kości, czy mocne stawy. Bierze udział w mineralizacji, regeneracji i produkcji kolagenu – dzięki niemu ciało zachowuje sprężystość i młody wygląd. Choć występuje w naturze bardzo obficie, jego ilość w organizmie człowieka jest zaskakująco mała, a z wiekiem jeszcze spada. Warto więc wiedzieć, jak nie dopuścić do jego niedoboru.
- Wzmacnia kości, stawy i tkankę łączną
- Poprawia kondycję włosów, skóry i paznokci
- Bierze udział w tworzeniu kolagenu i elastyny
- Wspiera odporność i prawidłowy poziom cholesterolu
- Jego niedobór sprzyja osteoporozie, zmarszczkom i wypadaniu włosów
Ważna rola w organizmie
Zainteresowanie naukowców tym pierwiastkiem rozpoczęło się w latach 70. XX wieku, kiedy odkryto, że jego biodostępne formy – obecne w wodzie i pożywieniu – mają znaczenie dla procesów życiowych człowieka i zwierząt. To mikroelement, który wpływa na strukturę tkanek łącznych, procesy gojenia, a nawet funkcjonowanie układu odpornościowego i sercowo-naczyniowego.
Jest drugim najpowszechniejszym pierwiastkiem w skorupie ziemskiej, zaraz po tlenie. W naturze występuje jako składnik piasku i skał, w postaci krzemionki. W ludzkim organizmie obecny jest w ilościach śladowych – maksymalnie 15 mikrogramów na 100 ml płynu ustrojowego – ale odgrywa ogromną rolę. Najbardziej biologicznie aktywną formą krzemu jest kwas ortokrzemowy, który jest rozpuszczalny w wodzie i najlepiej przyswajalny przez organizm.
Najwięcej tego pierwiastka znajduje się we włosach, paznokciach, skórze oraz tkance łącznej, gdzie odpowiada za utrzymanie odpowiedniej wilgotności i sprężystości. Pomaga w mineralizacji kości i zębów, wspomaga odkładanie wapnia i fosforu w tkance kostnej. Badania wskazują też, że może chronić przed chorobami neurodegeneracyjnymi oraz miażdżycą, ponieważ reguluje stężenie cholesterolu we krwi i poprawia elastyczność naczyń. Tym niezwykle cennym pierwiastkiem jest krzem – minerał, który zyskał słusznie miano „pierwiastka urody”.
Przeczytaj też: Dba o skórę i paznokcie, ale nie tylko. Niedobór tego pierwiastka zwiększa ryzyko miażdżycy
Jak objawia się niedobór tego pierwiastka?
Niedobory krzemu rozwijają się powoli, ale ich skutki są zauważalne. Osłabione włosy zaczynają wypadać, tracą połysk, a paznokcie stają się kruche i łamliwe. Skóra szybciej się starzeje – pojawia się suchość, wiotkość i zmarszczki. W dłuższej perspektywie brak krzemu odbija się także na kościach i stawach – sprzyja demineralizacji, zwiększa ryzyko osteoporozy i problemów z ruchomością stawów.
Niedobór krzemu może powodować również spadek odporności i mniejsze zasoby energii. U osób starszych często wynika to z gorszego wchłaniania pierwiastka z pożywienia, ale jego braki obserwuje się też u osób na dietach ubogich w produkty pełnoziarniste, warzywa i wodę mineralną. Wówczas warto rozważyć suplementację – najlepiej po konsultacji z lekarzem.
Przeczytaj też: Jak podnieść poziom żelaza? Jedz tych 6 produktów, a zapobiegniesz anemii
Krzem w diecie – jak zadbać o prawidłową podaż
Na szczęście ten cenny pierwiastek można dostarczyć z pożywieniem. Znajduje się przede wszystkim w produktach zbożowych – owsiance, kaszy jaglanej, ryżu brązowym, jęczmieniu i prosie. Dobrym źródłem są też warzywa korzeniowe, takie jak marchew, buraki, seler i rzodkiewka, a także kapusta, szpinak i ziemniaki. Wśród owoców najwięcej krzemu zawierają jabłka i banany, a z dodatków – orzechy włoskie, migdały i nasiona słonecznika.
Warto pamiętać, że krzem znajduje się również w ziołach. Napary z pokrzywy, skrzypu polnego czy rdestu ptasiego dostarczają jego naturalnych form. Równie ważne jest picie niefiltrowanej wody mineralnej – to właśnie z niej organizm najlepiej przyswaja rozpuszczalne związki krzemu.
Krzem wspiera przyswajanie innych minerałów, a jego działanie potęguje obecność witaminy C i cynku. Dlatego w diecie bogatej w krzem powinny znaleźć się również owoce cytrusowe, papryka i natka pietruszki. Należy unikać nadmiaru cukru i alkoholu, które zaburzają jego wchłanianie.
Co ciekawe, krzemowi przypisuje się też szereg dodatkowych właściwości. Jak podaje dr Klaus Kaufman w książce „Silica, the Amazing Gel”, żele krzemionkowe mogą wspierać leczenie wielu dolegliwości, takich jak wrzody, żylaki, wypryski uczuleniowe czy twardnienie tętnic. W kosmetologii jego działanie wykorzystywane jest od lat – kremy, toniki i maseczki z dodatkiem krzemu poprawiają elastyczność skóry i chronią ją przed utratą wilgoci.
Regularne spożywanie produktów bogatych w krzem to inwestycja w zdrowe stawy, mocne kości i młody wygląd. Choć to pierwiastek obecny w ilościach śladowych, jego znaczenie dla zdrowia jest ogromne – i zdecydowanie nie warto o nim zapominać.
Źródła:
Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, PubMed, Healthline, Kaufman K. Silica: The Amazing Gel, Aura Herbals – blog o właściwościach krzemu
