Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Żywienie > Taka dieta zmniejsza ryzyko wielu chorób przewlekłych. Warto przemyśleć
Marta Uler
Marta Uler 22.08.2025 13:56

Taka dieta zmniejsza ryzyko wielu chorób przewlekłych. Warto przemyśleć

sałatka
Dieta roślinna zbawiennie wpływa na zdrowie. Fot. Canva/FarhadIbrahimzade/Pexels

Coraz więcej badań potwierdza, że to, co mamy na talerzu, może realnie wydłużyć nam życie i poprawić jego jakość. Najnowsze analizy wskazują, że dieta oparta głównie na produktach roślinnych znacząco zmniejsza ryzyko współwystępowania chorób przewlekłych, w tym nowotworów i schorzeń sercowo-naczyniowych.

  • Naukowcy przeanalizowali dane ponad 400 tys. osób z sześciu krajów Europy
  • Osoby jedzące głównie produkty roślinne miały niższe ryzyko raka i chorób serca
  • Ryzyko wielochorobowości spadało aż o 32 proc. u osób na diecie roślinnej
  • Eksperci podkreślają, że nie trzeba całkowicie eliminować mięsa, by odnieść korzyści

Roślinna dieta to moda, ale zdrowa

Jeszcze kilkanaście lat temu wegetarianizm czy weganizm były niszowym wyborem. Dziś coraz więcej osób świadomie rezygnuje z mięsa albo znacząco ogranicza jego spożycie. Powód? Coraz lepsza świadomość zdrowotna i dostęp do badań, które jasno wskazują, że mięso – zwłaszcza czerwone i wysoko przetworzone nie jest sprzymierzeńcem naszego zdrowia.

Na popularności zyskują zamienniki mięsne, roślinne odpowiedniki nabiału czy strączki, które stają się podstawą codziennych jadłospisów. Coraz częściej dieta roślinna wybierana jest nie tylko ze względów etycznych czy ekologicznych, ale przede wszystkim zdrowotnych. Najnowsze badania naukowców z Austrii, Francji i Korei Południowej potwierdzają, że coś w tym jest.

Przeczytaj też: Czy można stosować dietę wegetariańską u dzieci? Dietetyczka nie ma wątpliwości

Roślinna dieta zmniejsza ryzyko wielu chorób

W czasopiśmie Lancet Healthy Longevity opublikowano wyniki szeroko zakrojonego badania, przeprowadzonego przez Uniwersytet w Wiedniu, Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (IARC) we Francji oraz Uniwersytet Kyung Hee w Seulu. Analizą objęto ponad 400 tys. kobiet i mężczyzn w wieku 37–70 lat z Włoch, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Holandii i Danii.

Naukowcy korzystali z danych zgromadzonych w ramach projektu European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC) oraz brytyjskiej bazy UK Biobank. Wyniki nie pozostawiają złudzeń – osoby, których dieta bazowała na warzywach, owocach, pełnych ziarnach i roślinach strączkowych, a jedynie w niewielkim stopniu na produktach odzwierzęcych, miały niższe ryzyko zachorowania na raka, cukrzycę, choroby sercowo-naczyniowe i inne schorzenia przewlekłe.

Co więcej, analiza danych z UK Biobank wykazała, że u osób ściślej przestrzegających zasad diety roślinnej ryzyko wielochorobowości było niższe aż o 32 proc. w porównaniu z tymi, którzy stawiali na produkty zwierzęce.

Wyniki tego badania pokazują, jak ważna dla naszego zdrowia jest dieta oparta głównie na roślinach i tym samym potwierdzają nowe austriackie zalecenia dietetyczne, które kładą nacisk na żywność roślinną z niskim udziałem produktów pochodzenia zwierzęcego – ocenił współautor badania Karl-Heinz Wagner z Uniwersytetu Wiedeńskiego.

Przeczytaj też: Kardiolog: Biohacking to nowy Rolls-Royce. Powiedział, jak milionerzy inwestują w zdrowie

Fasolka jest dobrym źródłem białka. Fot. Canva/ockra/Getty Images

Czy weganizm jest „trudny”?

Dla wielu osób rezygnacja z mięsa i nabiału wydaje się dużym wyzwaniem. Tymczasem dobrze zbilansowana dieta roślinna wcale nie musi oznaczać głodowania czy monotonii. Wystarczy bazować na różnorodnych źródłach białka (strączki, tofu, tempeh, wegańskie zamienniki mięsa), włączać do jadłospisu kasze, ryż i pełnoziarniste pieczywo, a także pamiętać o warzywach i owocach w każdym posiłku.

Warto podkreślić, że nie ma konieczności przechodzenia od razu na stuprocentowy weganizm. Jak zauważa główna autorka badania, Reynalda Cordova: 

Nie trzeba całkowicie rezygnować z produktów zwierzęcych. Już przejście na dietę opartą w większym stopniu na roślinach może przynieść pozytywne efekty.

To dobra wiadomość dla osób, które dopiero zaczynają zmieniać swoje nawyki. Wystarczy ograniczyć mięso do kilku porcji tygodniowo i częściej wybierać potrawy roślinne, by zmniejszyć ryzyko wielu chorób przewlekłych i jednocześnie zadbać o środowisko.

Źródło: thelancet.com/journals/lanhl/article/PIIS2666-7568(25)00061-3/fulltext, PAP

Alkohol i cukier pod lupą fiskusa. Czy wyższe podatki poprawią zdrowie Polaków?
Alkohol może być droższy od przyszłego roku, podobnie jak napoje słodzone cukrem. Ministerstwo Finansów zapowiada dwie zmiany, które mają pełnić funkcję prozdrowotną: kolejną indeksację akcyzy na alkohol oraz podniesienie i uszczelnienie tzw. podatku cukrowego.Od 1 stycznia 2026 r. akcyza na alkohol wzrośnie o 15%, a rok później o kolejne 10%.Stała część opłaty cukrowej wzrośnie z 0,50 zł do 0,70 zł za litr, a maksymalna – z 1,20 zł do 1,80 zł.Ceny alkoholu w Polsce należą do najniższych w UE – taniej jest tylko w Bułgarii, Rumunii i na Węgrzech.
Czytaj dalej
Groźny wirus atakuje najmłodszych. Jak uchronić przed nim swoje dziecko?
Wirus RSV atakuje dzieci
Jak ochronić dziecko przed wirusem RSV?
RSV, czyli syncytialny wirus oddechowy, nie odpuszcza nawet w wakacje. Dla zdrowych dorosłych to najczęściej "mocniejsze przeziębienie”, ale dla niemowlęcia każdy napad kaszlu może skończyć się hospitalizacją, a w najcięższych przypadkach – oddziałem intensywnej terapii. Jak zminimalizować ryzyko, gdy maluch nie potrafi jeszcze samodzielnie się bronić?RSV to najczęstsza przyczyna zapalenia oskrzelików u dzieci do 12. miesiąca życia W sezonie 2024/2025 w Polsce odnotowano ponad 69 000 infekcji, z częścią chorych wymagających hospitalizacji, także na oddziały intensywnej terapii, szczególnie wcześniaków Jedyną skuteczną metodą ochrony noworodków w pierwszych miesiącach życia jest szczepienie kobiet w ciąży przeciw RSV, rekomendowane między 28. a 36. tygodniem ciąży, najlepiej jesienią, przed szczytem zakażeń
Czytaj dalej