Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Żywienie > "Cebula czarownic" rośnie dziko w wielu miejscach. Ale kto ją zerwie, może pożałować
Marta Uler
Marta Uler 24.11.2024 13:00

"Cebula czarownic" rośnie dziko w wielu miejscach. Ale kto ją zerwie, może pożałować

Czosnek niedźwiedzi: właściwości prozdrowotne
Fot. Canva/Lemanieh/Getty Images

Pod tajemniczą nazwą „cebula czarownic” kryje się coraz bardziej popularna roślina. Chętnie wykorzystywana jest w kuchni jako alternatywa dla czosnku. Chodzi o czosnek niedźwiedzi. Dawniej przypisywano mu magiczne właściwości, wierzono, że daje nadludzką moc. 

A jak jest w rzeczywistości? Czy czosnek niedźwiedzi faktycznie jest dobry dla zdrowia? Czy może jego popularność to efekt kolejnej niebezpiecznej mody, jak w przypadku muchomorów? Od razu zdradzamy, że choć rośnie bujnie w wielu miejscach, z pewnością nie wolno go zrywać, ot tak. 

„Cebula czarownic” – co to za roślina?

Czosnek niedźwiedzi, dziki czosnek, czy czosnek cygański, to potoczne nazwy dla Allium ursinum, bliskiego krewnego naszego poczciwego czosnku. Tak jak i on oraz cebula, należą do rodziny amarylkowatych. Zdobywa coraz większą popularność, zarówno jako roślina ozdobna – urocze „połączenie” konwalii i szarotek – aromatyczna przyprawa, jak i roślina prozdrowotna. Rośnie dziko w lasach całej Europy.

A co z magicznymi właściwościami? Nazwa „cebula czarownic” wzięła się stąd, że tę roślinę od dawna wykorzystywano w tradycyjnej medycynie ludowej. Według niektórych przekazów niedźwiedzie, po przebudzeniu ze snu zimowego, poszukiwały tej rośliny, by zregenerować siły i oczyścić organizm. Stąd wzięła się właśnie symbolika siły i witalności związana z czosnkiem niedźwiedzim. Podobno wierzono nawet, że daje on nadludzką moc. 

W ostatnich latach czosnek niedźwiedzi stał się bardzo popularny i coraz częściej zastępuje w kuchni zwykły czosnek. Trochę dlatego, że również ma mnóstwo wartości odżywczych, a jednocześnie jest delikatniejszy w smaku. Co jeszcze warto wiedzieć o czosnku niedźwiedzim? To roślina chroniona. Można ją uprawiać we własnym ogródku, ale zrywanie rosnącej dziko jest zakazane. Grozi za to mandat w wysokości do 5 tys. zł. Poza tym, czosnek niedźwiedzi można pomylić z toksyczną konwalią lub zimowitem trującym.

„Syndrom Alicji w Krainie Czarów” nie ma nic wspólnego z bajką. Chorzy skarżą się na uciążliwe objawy Domowe sposoby na zatoki. W mgnieniu oka pozbędziesz się bólu i wydzieliny

Właściwości prozdrowotne czosnku niedźwiedziego

Czosnek niedźwiedzi zyskuje na popularności głównie dlatego, że ma delikatniejszy smak, niż zwykły czosnek. Ponadto zawiera szereg cennych substancji aktywnych, które wspierają zdrowie na wielu poziomach. Jest bogaty w witaminy C, A i z grupy B, a także minerały, takie jak potas, magnez, żelazo czy wapń. Jego głównym składnikiem odpowiedzialnym za właściwości lecznicze jest allicyna – substancja, która powstaje w wyniku rozgryzania, zgniatania lub siekania rośliny (z allliny) i ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i przeciwgrzybicze.

Czosnek niedźwiedzi:

  • dba o układ sercowo-naczyniowy – podobnie jak czosnek zwykły, obniża ciśnienie krwi i poziom cholesterolu, wspierając zdrowie serca,
     
  • pomaga w oczyszczaniu organizmu z toksyn, 
     
  • wspomaga trawienie,
     
  • działa bakteriobójczo – hamuje np. rozwój Helicobacter pylori,
     
  • wzmacnia odporność, dzięki działaniu przeciwzapalnemu i antyoksydacyjnemu. Czosnek niedźwiedzi pomagać w walce z infekcjami wirusowymi, takimi jak przeziębienie, oraz w profilaktyce chorób nowotworowych.

Choć czosnek niedźwiedzi ma wiele wspólnych właściwości ze zwykłym czosnkiem, to różni się od niego m.in. intensywnością smaku – jest znacznie łagodniejszy. To taka mieszanka natki pietruszki, szczypiorku i rzeżuchy. Czosnek niedźwiedzi może być łatwiej tolerowany przez osoby, które nie przepadają za ostrym smakiem tradycyjnego czosnku. Ponadto, dzięki niższej zawartości siarki, czosnek niedźwiedzi jest mniej "gryzący" i nie powoduje nieprzyjemnego zapachu z ust, co może być plusem w codziennej diecie.

Kto nie może jeść czosnku „cebuli czarownic”?

Mimo tych prozdrowotnych właściwości czosnek niedźwiedzi nie jest odpowiedni dla każdego. Przede wszystkim powinny go unikać osoby z chorobami przewodu pokarmowego, zwłaszcza te cierpiące na:

W tych przypadkach czosnek niedźwiedzi, podobnie jak zwykły czosnek, może podrażniać błonę śluzową żołądka i prowadzić do nasilenia objawów takich jak bóle brzucha, zgaga czy wzdęcia.

Ponadto czosnek niedźwiedzi może wpływać na działanie leków rozrzedzających krew (np. warfaryny), dlatego osoby przyjmujące takie środki powinny skonsultować jego spożycie z lekarzem. Ze względu na właściwości obniżające ciśnienie krwi, nie jest również zalecany osobom z nadmiernie niskim ciśnieniem.

Jeśli chodzi o dzieci, czosnek niedźwiedzi można wprowadzać do diety w umiarkowanych ilościach, najpierw w formie gotowanej lub pieczonej, jako dodatek do dań, i po ukończeniu roku. Warto również pamiętać, że czosnek niedźwiedzi w nadmiarze, nawet u dorosłych i zdrowych ogólnie osób, może powodować nieprzyjemne efekty uboczne, takie jak podrażnienia żołądka czy reakcje alergiczne. 

Zobacz także:

Czarny czosnek - właściwości i zastosowanie. Jak jeść czarny czosnek i czym się różni od zwykłego?

Nigdy nie rób tego z cebulą. Naukowcy ostrzegają przed konsekwencjami

Ten naturalny antybiotyk wspomaga odporność. Tyle czosnku trzeba jeść, by być zdrowym