Topinambur – świetny na jelita i dla cukrzyków. Zapomniana roślina zastępuje ziemniaki

Topinambur – co to za roślina?

Topinambur, czy inaczej słonecznik bulwiasty (Helianthus tuberosus), to roślina wieloletnia należąca do rodziny astrowatych. Jak jego nazwa wskazuje, blisko spokrewniony jest ze znanym nam doskonale słonecznikiem zwyczajnym. Ojczyzną topinamburu są tereny Ameryki Północnej, skąd został sprowadzony do Europy w XVII wieku. Co ciekawe, przez wiele lat topinambur był uprawiany głównie jako pasza dla zwierząt i roślina ozdobna. Dziś jest wartościowym warzywem w kuchni.

To, co spożywamy z tej rośliny, to podziemne bulwy, które przypominają z wyglądu nieco imbir – są nieregularne, guzowate i w kolorze od jasnobeżowego po fioletowawy. Nad ziemią topinambur osiąga nawet 2–3 metry wysokości i zakwita żółtymi kwiatami przypominającymi miniaturowe słoneczniki. Bulwy zbiera się jesienią lub wczesną wiosną, gdy są najsmaczniejsze i najbardziej wartościowe.

Przeczytaj także: Zmniejsza ryzyko depresji o 20%. Wystarczy 1 sztuka dziennie

25 lat czekania na przebudzenie. Ewa Błaszczyk pokazała córkę Czytaj dalej Potężna fala zakażeń w Polsce. Czy znowu zabraknie szczepionek? Czytaj dalej

Jak smakuje topinambur?

Topinambur ma delikatny, lekko orzechowy smak z wyczuwalną nutą słonecznika i słodyczy. Jest kremowy i miękki po ugotowaniu, a w surowej formie chrupiący, przypominający nieco młodą rzodkiewkę lub kalarepę. Jego smak jest na tyle łagodny, że doskonale komponuje się zarówno z wyrazistymi przyprawami, jak i prostymi dodatkami, np. z sałatą, czy pomidorkami i odrobiną oliwy.

Topinambur można przyrządzać na wiele sposobów – gotować, dusić, piec, smażyć, a nawet jeść na surowo. Świetnie smakuje w zupach-kremach, zapiekankach, jako puree zamiast ziemniaków, czy właśnie, jako składnik sałatek. Ciekawie smakuje upieczony – wtedy jego naturalna słodycz staje się bardziej wyrazista.

Przeczytaj też: To warzywo to istny wymiatacz. Chroni wątrobę, wzmacnia trzustkę i serce

Zdrowie na talerzu

Topinambur jest znakomitym źródłem błonnika pokarmowego, zwłaszcza inuliny – rozpuszczalnego błonnika, który działa jak prebiotyk. Inulina wspiera rozwój korzystnej mikroflory jelitowej, co wpływa na lepsze trawienie, odporność i ogólny stan zdrowia jelit. Ponadto, dzięki zdolności wiązania glukozy, topinambur pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu cukru we krwi, co jest niezwykle ważne dla diabetyków. Z badań wynika, że ta roślina:

• obniża poziom glukozy, cholesterolu i trójglicerydów we krwi,
• zwiększa biodostępność wapnia poprzez obniżenie pH w jelitach,
• ma właściwości immunomodulujące,
• może być stosowany w diecie osób z otyłością i cukrzycą typu 2.,
• wykazuje działanie przeciwgrzybicze, przeciwutleniające i przeciwnowotworowe,
• podnosi poziom żelaza w organizmie.

Wśród ważnych składników odżywczych, jakie zawiera topinambur, warto wymienić:

• witaminy z grupy B (zwłaszcza tiaminę, ryboflawinę i niacynę),
• witaminę C, 
• potas, 
• żelazo, 
• magnez,
• fosfor. 

Topinambur jest niskokaloryczny – 100 g dostarcza około 70-80 kcal, dzięki czemu jest idealnym wyborem dla osób dbających o linię. Z uwagi na zawartość antyoksydantów i wspomnianych minerałów (potas, magnez) wspiera zdrowie serca, poprawia profil lipidowy (obniża poziom złego cholesterolu LDL), reguluje ciśnienie krwi oraz wzmacnia układ odpornościowy.

Przeczytaj też: Jedz przynajmniej raz w tygodniu. Działa jak tarcza na raka

Kto nie powinien jeść topinamburu?

Chociaż topinambur jest bardzo zdrowy, nie każdy powinien spożywać go w dużych ilościach. Wysoka zawartość inuliny, skądinąd cenna, u niektórych osób może powodować wzdęcia, uczucie przelewania się w jelitach lub inny dyskomfort trawienny. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby z zespołem jelita drażliwego (IBS) oraz ci, którzy mają problemy z nadmierną fermentacją w jelitach. Warto wprowadzać go do diety stopniowo, zaczynając od małych porcji, aby organizm mógł się przyzwyczaić.

Źródła: pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29073305/, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30922024/