Wszyscy go mamy. Niewielu o nim wie. A kontroluje Twój stres, sen i ból

Tajemniczy układ, który może mieć kontrolę nad Twoim życiem

Układ endokannabinoidowy, bo o nim mowa, to nasz wewnętrzny system regulacji, który dba o homeostazę, czyli mówiąc prościej, wewnętrzną równowagę organizmu. Choć jego nazwa może kojarzyć się głównie z kannabinoidami, czyli mówiąc inaczej konopiami, jest to układ w pełni naturalny, którego posiadaczami jesteśmy od pierwszego dnia życia.

Układ endokannabinoidowy (znany również jako ECS, z jęz. ang. endocannabinoid system) ma za zadanie utrzymywać nasz organizm w równowadze. Jest to możliwe dzięki trzem podstawowym elementom, które składają się na układ endokannabinoidowy: receptorom kannabinoidowym (CB1 i CB2), endokannabinoidom (anandamid i 2-AG) oraz enzymom (FAAH i MAGL). Rozwińmy jednak nieco te tajemnicze nazwy:

• Receptory CB1 – występują głównie w ośrodkowym układzie nerwowym, gdzie wpływają m.in. na odczuwanie bólu, apetyt, nastrój i pamięć
• Receptory CB2 – występują głównie w układzie odpornościowym i są zaangażowane w regulację stanów zapalnych
• Endokannabinoidy – małe cząsteczki, które są neurotransmiterami odpowiedzialnymi za aktywację powyższych receptorów kannabinoidowych
• Enzymy - odpowiadają za rozkład endokannabinoidów, gdy te zostaną już wykorzystane przez organizm

Ciekawostka: endokannabinoidy, chociaż wytwarzane są przez organizm w sposób całkowicie naturalny, mają sposób działania bardzo zbliżony do THC (tetrahydrokannabinolu), czyli głównego psychoaktywnego składnika marihuany.

TWÓJ SPRZYMIERZENIEC W WALCE O PRZESPANĄ NOC: SPRAWDŹ 

Dlaczego sięgamy po substancje psychoaktywne? Psycholożka: „Czasem to eksperyment, a czasem ucieczka” Czytaj dalej TYLKO U NAS! Prowokacja dziennikarska Pacjenci.pl: Czy nastolatek może kupić owocowe gumy nikotynowe w aptece? Czytaj dalej

Tajemna wiedza? Dlaczego tak mało osób wie o tym układzie?

Układ endokannabinoidowy to stosunkowo nowy „wynalazek”. I nie chodzi tu o jego obecność w organizmie – ludzie posiadali go już przed wiekami, jednak przez długi czas nikt tego nie zbadał. Dopiero w latach 60. XX wieku, izraelski chemik Raphael Mechoulam, wraz ze swoim współpracownikiem Yehielem Gaonim, po raz pierwszy wyizolowali i opisali strukturę chemiczną THC (tetrahydrokannabinolu), będącego głównym psychoaktywnym związkiem występującym w konopiach. To odkrycie zapoczątkowało całkowicie nową erę w dziedzinie biologii i farmakologii kannabinoidów, prowadząc do badań nad tym, jak THC oddziałuje na organizm ludzki.

Około 30 lat później, zespół Raphaela Mechoulama odkrył z kolei pierwszy endokannabinoid – anandamid. Jego nazwa też jest ciekawa, wzięła się bowiem od sanskryckiego słowa „ānanda”, które tłumaczone jest jako „błogość”.

Odkrycia te sprawiły, że naukowcy postanowili nie odpuszczać tematu – badania ciągnęły się przez kolejne dekady, prowadząc do roku 1988, w którym to odkryto receptory CB1. Zaledwie 5 lat później, bo w 1993 roku, zidentyfikowano drugi typ receptorów, czyli CB2. Odkrycia te dowiodły, że nasz organizm nie tylko reaguje na kannabinoidy pochodzące z zewnątrz, ale również sam produkuje związki oddziałujące na te receptory! Wiedza ta, poszerzana przez kolejne badania i eksperymenty, doprowadziła nas do świadomości istnienia układu endokannabinoidowego, który nie jest jedynie dodatkiem do któregoś z istniejących układów, a stanowi odrębny, bardzo ważny element układanki, którą jest organizm ludzki.

Fakt, iż wiedza ta jest stosunkowo świeża, bo wynikająca z badań przeprowadzonych zaledwie 30 lat temu, sprawia, że nie są to informacje spopularyzowane. Wciąż brakuje edukacji w tym temacie wśród społeczeństwa - ze szkodą dla niego.

Wewnętrzny kontroler - jak działa układ endokannabinoidowy?

Zacznijmy od tego, że układ endokannabinoidowy jest aktywny w niemalże w części ciała, zaczynając od mózgu, poprzez układ pokarmowy, aż po skórę. Działa dzięki produkcji endokannabinoidów „na żądanie” – dokładnie wtedy, kiedy i gdzie są potrzebne, aby uzupełnić niedobór lub zniwelować nadmiar aktywności biologicznej. Co to jednak właściwie oznacza? Endokannabinoidy, w przeciwieństwie do klasycznych neuroprzekaźników, takich jak dopamina lub serotonina, nie są magazynowane w komórkach. Produkowane są na bieżąco, w miejscu w którym zachodzi potrzeba regulacji, a później, dzięki wcześniej wspomnianym enzymom, ulegają rozkładowi. Przykładem sytuacji, w których może zachodzić potrzeba regulacji, jest sytuacja, w której organizm wydziela zbyt dużo kortyzolu, znanego szerzej jako „hormonu stresu”. W takiej sytuacji układ endokannabinoidowy może wpłynąć na podwzgórze i przysadkę mózgową, aby zmniejszyć sygnał hormonalny, a w konsekwencji ograniczyć reakcję stresową. To tylko jeden z przykładów jego zastosowania, bowiem układ ten reagować może również na wiele innych sytuacji zachodzących w naszym ciele – np. w sytuacji wystąpienia stanów zapalnych, problemów ze snem, czy bólem (np. neuropatycznym, pooperacyjnym).

Sprowadzając to do ogółu, układ endokannabinoidowy wpływa między innymi na:

• Reakcję na stres (poprzez oś podwzgórze – przysadka - nadnercza)
• Kontrolę apetytu (poprzez działanie w podwzgórzu i przewodzie pokarmowym)
• Nastrój i emocje (oddziałując na układ limbiczny)
• Odporność (współdziałając z limfocytami i makrofagami)
• Stany zapalne (współdziałając z limfocytami i makrofagami)
• Ból (oddziałując na szlaki nerwowe przewodzące bodźce bólowe)

Ze względu na te współdziałanie, układ endokannabinoidowy wpływa na niemalże każdy inny układ w organizmie, czyniąc z tego grę zespołową, w której walka toczy się o wysoką stawkę – twoje zdrowie i dobre samopoczucie.

Wsparcie układu endokannabinoidowego – czy i jak możemy to robić?

Układ endokannabinoidowy nie pozostaje na szczęście zamknięty na działanie z zewnątrz, dzięki czemu osobiście możemy zadbać o to, aby wesprzeć naszego wewnętrznego kontrolera w jego ciężkiej, codziennej pracy 24h na dobę. Co możemy zatem zrobić? Okazuje się, że droga ta jest tożsama z ogólnymi zasadami dbania o zdrowie, które składają się na:

• Aktywność fizyczną – umiarkowany, dostosowany do wieku i zdrowia wysiłek fizyczny pozwala zwiększyć poziom anandamidu oraz ogólnie poprawić funkcjonowanie układu endokannabinoidowego. 
• Zdrowa, zbilansowana dieta – o odpowiednio dobranej kaloryczności oraz stosunku makroskładników (białka, tłuszcze, węglowodany). Kluczowe jest tutaj również zadbanie o to, aby dostarczać organizmowi nienasyconych kwasów tłuszczowych omega, które są prekursorem endokannabinoidów. 
• Sen – głęboki, dobrej jakości, w ilości dostosowanej do wieku i indywidualnego zapotrzebowania. Niedobór snu może  w konsekwencji obniżać produkcję endokannabinoidów i zwiększać podatność na stres, dlatego ewentualne problemy z tym obszarem powinny być jak najszybciej zaopiekowane, jeśli zależy nam na zdrowym i odpornym organizmie. 
• Redukcję stresu – niwelowanie sytuacji stresowych, stosowanie technik rozluźniających oraz oddechowych również mogą pozytywnie wpłynąć na równowagę układu endokannabinoidowego.

W przypadku układu endokannabinoidowego mamy jednak jeszcze jedną ścieżkę, którą możemy podążać w celu jego poprawy. Mowa tutaj o fitokannabinoidach, czyli roślinnych „zamiennikach” endokannabinoidów. Chociaż występują w konopiach, to oddziałują na układ endokannabinoidowy w taki sam sposób, jak endokannabinoidy wytwarzane samodzielnie przez organizm. Wśród najpopularniejszych fitokannabinoidów wymienić możemy: 

• CBD (kannabidiol) – fitokannabinoid, który w sposób pośredni oddziałuje na układ endokannabinoidowy, poprzez hamowanie enzymu FAAH, który odpowiedzialny jest za rozkład anandamidu. To z kolei przekłada się na dłuższy czas działania endokannabinoidów w organizmie. Badania prowadzone nad CBD trwają od lat i coraz częściej sugerują, że może mieć ono działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe, a także wspierające w zaburzeniach psychicznych, takich jak m.in. stany lękowe. 
• CBG (kannabigerol) – fitokannabinoid nazywany „komórką macierzystą” wszystkich kannabinoidów, ponieważ to właśnie z niego w młodej roślinie konopi powstają później CBD, THC i pozostałe kannabinoidy. Choć występuje w roślinie w niewielkich ilościach, jest niezwykle cenny, a jego działanie jest naprawdę obiecujące. Wedle przeprowadzonych badań, CBG łączy się bezpośrednio z receptorami CB1 i CB2, może wykazywać działanie przeciwzapalne, neuroprotekcyjne (czyli chroniące komórki), przeciwbakteryjne, a także pozytywnie wpływać na narządy takie jak jelita, pęcherz oraz gałka oczna. 
• THC (tetrahydrokannabinol) – fitokannabinoid, który bezpośrednio aktywuje receptory CB1 i CB2. Jak pokazały badania, działa on m.in. przeciwbólowo, przeciwwymiotnie, redukuje napięcia mięśniowe oraz poprawia apetyt, co czyni go często stosowanym związkiem w przebiegu chorób nowotworowych. Jest silnie psychoaktywny i wpływający na percepcję, co sprawia, że legalny dostęp do niego jest jedynie pod postacią leków na receptę, występujących najczęściej pod postacią suszu, czyli tzn. medycznej marihuany.

Jeśli chcesz wdrożyć do swojej suplementacji fitokannabinoidy, które wesprą Twój układ endokannabinoidowy, warto wybrać te wysokojakościowe i ze sprawdzonego źródła. Marka Cosma to polski producent specjalizujący się w konopiach w szerokim tego słowa rozumieniu. We współpracy z lekarzami, farmaceutami, dietetykami klinicznymi, biotechnologami oraz sztabem innych specjalistów, opracowali linię olejków konopnych Cosma Cannabis Natural Herbs, na którą składa się 11 produktów. To, co wyróżnia je na rynku, to skład – każdy z olejków skupia się na innym, konkretnym problemie, a zawarte w nim składniki działają 3 torowo:

• Poprzez zawarte w nich fitokannabinoidy (CBD i CBG) 
• Poprzez celowane składniki odpowiadające konkretnej przypadłości (m.in. melatonina, witaminy czy zioła) 
• Poprzez wysoką zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6, których źródłem jest baza olejku, czyli olej konopny

Wśród olejków Cosma Cannabis Natural Herbs wyróżnić możemy kilka propozycji:

1. Olejek Cosma Cannabis Dobry Sen – olejek z CBD, melatoniną i melisą – przeznaczony dla osób z problemami ze snem różnego typu - SPRAWDŹ

2. Olejek Cosma Cannabis Stany Zapalne FORTE – olejek z CBD, CBG i kalmegh – dla osób mierzących się ze stanami zapalnymi różnego pochodzenia - SPRAWDŹ

3. Olejek Cosma Cannabis Stres i Napięcie – olejek z CBD, melisą i chmielem – dla osób mierzących się z silnym stresem oraz napięciami zarówno fizycznymi, jak i psychicznymi – SPRAWDŹ

4. Olejek Cosma Cannabis Gluko Fit – olejek z CBD, morwą białą, agrestem indyjskim i yerba mate – dla osób, które chcą obniżyć poziom cukru we krwi oraz pobudzić swój metabolizm – SPRAWDŹ

5. Olejek Cosma Cannabis Naturalna Odporność – olejek z CBD, echinaceą, zielem owsa oraz witaminami D3 i K2 – dla wszystkich tych, którzy chcą zawalczyć o silny układ odpornościowy - SPRAWDŹ

 

To jedynie kilka propozycji z szerokiej oferty produktów Cosma, które opierają się na fitokannabinoidach, naturalnych składnikach oraz kwasach omega-3 i omega-6. Pełną ofertę produktów znajdziesz tutaj: Link do pełnej oferty.

Tylko teraz, każdy z tych produktów, możesz kupić z 15% rabatem. Aby z niego skorzystać, w koszyku użyj kodu „PACJENCI”.

Co człowiek ma wspólnego z gadami?

Na koniec ciekawostka – układ endokannabinoidowy nie występuje tylko u ludzi. Badania wykazały, że jego posiadaczami są również wszystkie ssaki, ptaki, ryby oraz… gady. Zwierzęta domowe, takie jak psy i koty, również wyposażone są w ten układ, co zostało odnotowane przez badaczy z tego obszaru. Dlatego też, od kilku lat, w klinikach weterynarii czy sklepach zoologicznych coraz częściej spotkać można preparaty z CBD, które stosowane są między innymi w przypadkach lęku separacyjnego, padaczce, przewlekłym bólu czy dysplazji stawów. Przykładem polskiego producenta specjalizującego się w tego typu produktach może być marka Green Paw.

 

Bibliografia:

1. Di Marzo V, Piscitelli F. (2015). "The Endocannabinoid System and Its Modulation by Phytocannabinoids." Neurotherapeutics, 12(4), 692–698.
2. Lu HC, Mackie K. (2016). "An Introduction to the Endogenous Cannabinoid System." Biol Psychiatry, 79(7), 516–525.
3. Gaoni Y, Mechoulam R. (1964). "Isolation, Structure, and Partial Synthesis of an Active Constituent of Hashish." J Am Chem Soc, 86(8), 1646–1647.
4. Devane WA et al. (1992). "Isolation and structure of a brain constituent that binds to the cannabinoid receptor." Science, 258(5090), 1946–1949.
5. Pacher P, Bátkai S, Kunos G. (2006). "The Endocannabinoid System as an Emerging Target of Pharmacotherapy." Pharmacol Rev, 58(3), 389–462.
6. Zou S, Kumar U. (2018). "Cannabinoid Receptors and the Endocannabinoid System: Signaling and Function in the Central Nervous System." Int J Mol Sci, 19(3), 833.
7. Maccarrone M. (2020). "Missing pieces to the endocannabinoid puzzle." Trends Mol Med, 26(5), 463–472.
8. Sparling PB et al. (2003). "Exercise activates the endocannabinoid system." Neuroreport, 14(17), 2209–2211.
9. Kim J, Li Y. (2015). "Chronic intake of omega-3 fatty acids enhances endocannabinoid signaling." Nutr Res Pract, 9(3), 181–186.
10. Hanlon EC et al. (2016). "Sleep deprivation increases cannabinoid receptor availability." Sleep, 39(3), 653–660.
11. Devinsky O et al. (2016). "Cannabidiol: Pharmacology and Potential Therapeutic Role in Epilepsy and Other Neuropsychiatric Disorders." Epilepsia, 57(6), 885–890.
12. Blessing EM et al. (2015). "Cannabidiol as a potential treatment for anxiety disorders." Neurotherapeutics, 12(4), 825–836.
13. Deabold KA et al. (2019). "Single-Dose Pharmacokinetics and Preliminary Safety Assessment with Use of CBD-Rich Hemp Nutraceutical in Healthy Dogs and Cats." Animals, 9(10), 832.
14. Cristino L et al. (2020). "Endocannabinoids and Energy Homeostasis: An Update." Front Neuroendocrinol, 57, 100843.