Wyszukaj w serwisie
#PrawoiZdrowie choroby profilaktyka problemy cywilizacyjne żywienie zdaniem lekarza uroda i pielęgnacja dziecko
Pacjenci.pl > Dieta > Ta ryba z Bałtyku jest zdrowa i pyszna. Spróbujesz jej tylko raz w roku
Alina Gałka
Alina Gałka 04.08.2025 17:19

Ta ryba z Bałtyku jest zdrowa i pyszna. Spróbujesz jej tylko raz w roku

Rzadka i zdrowa ryba bałtycka
Fot. Agata Lagati Photography/Getty Images

Ma długi „dziób” pełen ostrych zębów, zielone ości, smakuje trochę jak kurczak i pojawia się w polskich wodach Bałtyku tylko wiosną. Właśnie w maju ta wyjątkowa ryba przybywa do Zatoki Puckiej, będącej jednym z najważniejszych tarlisk tego gatunku. Jest smaczna i zdrowa, a szansę na jej spróbowanie masz tylko raz do roku. O jakiej rybie mowa?

Doskonałe źródło kwasów omega-3

Tłuszcz ryb morskich jest dla człowieka najlepszym ze źródeł kwasów omega-3. Ich spożywanie przynosi szereg korzyści zdrowotnych, m.in. w profilaktyce i zwalczaniu chorób sercowo-naczyniowych. Kwasy tłuszczowe omega-3 wykazują też właściwości przeciwnowotworowe, przeciwzapalne, przeciwdepresyjne, przeciwutleniające, przeciwstarzeniowe i przeciwartretyczne.

Wody Bałtyku zamieszkują liczne gatunki ryb, będących doskonałym źródłem kwasów tłuszczowych omega-3, w tym śledź, łosoś, szczupak czy turbot. Jednak bohaterem tego tekstu jest ryba, którą na polskim wybrzeżu Morza Bałtyckiego można spotkać tylko od maja do czerwca, a mianowicie – belona.

ryba belona w rękach Fot. MosaicDreams/pixabay.jpg
Belona to smukła ryba morska o charakterystycznych zielonkawych ościach i delikatnym, chudym mięsie, ceniona za walory smakowe i wartości odżywcze. Fot. MosaicDreams/pixabay

Belona, majowy przysmak z Zatoki Puckiej

Belona, znana również jako belona pospolita, to sezonowa ryba bałtycka o wysokiej wartości odżywczej. Charakteryzuje się delikatnym, białym mięsem, niską zawartością tłuszczu i zielonkawymi ośćmi, które łatwo usunąć. Choć nietypowy kolor ości w niektórych budzi niepokój, belona nie jest trująca – zielonkawa barwa jej szkieletu to wynik działania naturalnego barwnika żółciowego o nazwie biliwerdyna.

Belona jest rarytasem nie tylko dlatego, że można spróbować jej rzadko. Jest też źródłem cennych składników odżywczych, których nie powinno zabraknąć w niczyjej diecie.

Wartości odżywcze belony (na 100 g)

• Kalorie: ok. 109 kcal 
• Białko: 21,3 g
• Tłuszcz: 2,7 g w tym:

  • nasycone kwasy tłuszczowe: 0,49 g
  • wielonienasycone kwasy tłuszczowe (w tym omega-3): 1,05 g

• Węglowodany: 0 g
• Cholesterol: 82 mg
• Kwasy tłuszczowe omega-3: ok. 75,75 mg (EPA + DHA)
• Witaminy: A, D, E, B3, B6, B12
• Minerały: selen, fosfor, magnez, potas, cynk, żelazo, miedź

Choć zawartość omega-3 w belonie jest niższa niż w tłustych rybach, takich jak np. łosoś, nadal stanowi istotne źródło tych kwasów tłuszczowych, które wspierają zdrowie serca, mózgu i układu nerwowego.

Przeczytaj też: Omega-3: na co pomaga? Najlepsze źródła i zalecane dawki

Belona jako źródło białka

Belona to wyjątkowo dobre źródło pełnowartościowego białka, które zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W 100 gramach mięsa belony znajduje się ponad 21 gramów tego składnika odżywczego. Białko zawarte w belonie jest łatwo przyswajalne, dlatego ryba ta może stanowić cenny składnik diety osób aktywnych fizycznie, dzieci, seniorów, a także rekonwalescentów.

Regularne spożywanie ryb jako źródła białka wspiera budowę i regenerację mięśni, wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego oraz bierze udział w produkcji enzymów i hormonów.

Belona dostarcza wysokiej jakości białka przy jednocześnie niskiej zawartości tłuszczu i kalorii, co czyni ją atrakcyjną propozycją dla osób dbających o sylwetkę i zdrowie metaboliczne. Dzięki temu można ją polecić zarówno w dietach redukcyjnych, jak i wysokobiałkowych, nie rezygnując przy tym ze smaku i wartości odżywczych.

Przeczytaj też: Zdrowa ryba, której my Polacy wciąż nie doceniamy. Włącz ją do diety nie tylko od święta

Skosztuj świeżej belony

Ponieważ świeża belona dostępna jest w Polsce tylko w maju, jej mięso jest prawdziwym rarytasem. Gdzie go skosztować? Najlepiej w Pucku, gdzie każdego roku wędkarze celebrują przybycie tej wyjątkowej ryby do naszych wód. 

Choć zawodnicy, którzy biorą udział w zawodach wędkarskich, po złowieniu zwykle wypuszczają rybę do wody, na stoiskach i w restauracjach z pewnością znajdziesz w tym czasie belonę w rozmaitych odsłonach. Oprócz wędzenia belonę można np. piec, grillować, dusić w ziołowych sosach czy gotować na parze.

ryba belona Fot. Filipovic018/Getty Images.jpg
Podczas zawodów wędkarze po zmierzeniu ryby wypuszczają ją do wody. Fot. Filipovic018/Getty Images

 


Źródła:
Morski Instytut Rybacki – Państwowy Instytut Badawczy. (2021). Raport o Zatoce Puckiej. W: Wiadomości Rybackie, 11–12(244), listopad–grudzień. ISSN 1428-0043.
Devi, N. R., Khandelwal, S., Subramaniyan, M., & Pappu, S. (2024). Extraction, characterization, and therapeutic potential of Omega-3 fatty acids from Belone belone skin. 3 Biotech, 14(2), 42. https://doi.org/10.1007/s13205-023-03885-5.
miastopuck.pl